Usługi agroturystyczne a rozwój przedsiębiorczości wiejskiej

Od kilku lat zdecydowanie zwiększyło się w Polsce zainteresowanie agroturystyką. Ważną rolę w jej rozwoju odegrały działania Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi realizowane przy pomocy ośrodków doradztwa rolniczego. Wprowadzone zostały kryteria poziomu świadczonych usług wzorowane na obowiązujących w innych krajach europejskich. Działalność ośrodków wspomogły programy finansowane ze środków Phare – TOURIN I i II, które pozwoliły na określenie kierunków rozwoju agroturystyki w Polsce, sprecyzowaniu szans rozwojowych oraz w usystematyzowaniu dalszych działań.

Ośrodki doradztwa rolniczego podejmują również działania promocyjne i informacyjne. Gospodarstwa prowadzące usługi turystyczne zostały przedstawione w licznych prospektach, katalogach regionalnych i krajowych oraz w internecie, radiu i telewizji. Szacuje się, że w ostatnich dziesięciu latach ukazało się około 200 wydawnictw promujących usługi agroturystyczne. Odrębną formą promocji stała się prezentacja gospodarstw agroturystycznych na targach regionalnych, krajowych, a także zagranicznych (uczestnictwo w około 50 imprezach wystawienniczych w roku).

Działalność ośrodków doradztwa rolniczego i programy pomocy zagranicznej wpłynęły na powstawanie lokalnych stowarzyszeń usługodawców i utworzenie federacji tych stowarzyszeń. Stowarzyszenia zajęły się działalnością szkoleniową, promocyjną i wdrażaniem kryteriów kategoryzacji kwater agroturystycznych.

Rozwój usług turystycznych na wsi wspierany jest przez państwo w formie ulg podatkowych, mikropożyczek i kredytów preferencyjnych oraz corocznego dofinansowywania zadań na rzecz rozwoju agroturystyki i turystyki wiejskiej, podejmowanych przez jednostki pozabudżetowe.

Po wstępnym żywiołowym okresie rozwoju inicjatyw związanych ze świadczeniem usług turystycznych na wsi, trwającym od pierwszej połowy lat 90, obecnie działania skoncentrowano na poprawie poziomu oferowanych usług. Szacuje się, że w 1999 r. gospodarze mieli możliwość przyjęcia jednorazowo około 80 - 90 tys. osób, a w ciągu całego roku z wiejskiej bazy noclegowej skorzystało ponad pół miliona turystów. Najwięcej gospodarstw agroturystycznych znajduje się w atrakcyjnych turystycznie województwach: małopolskim, śląskim, warmińsko-mazurskim, pomorskim i wielkopolskim.

Rozwój usług turystycznych przyczynił się do powstania około 15 tys. miejsc pracy na wsi. Realne jest powiększenie liczby usługodawców do ok. 25 000 w 2005 r., co zapewniłoby pracę ok. 55 tys. osób. Według szacunków ekspertów stanowić będzie to wówczas ok. 5 % ogółu miejsc pracy w pozarolniczej działalności gospodarczej. Istotną barierą w rozwoju bazy turystycznej na wsi może być poziom zamożności społeczeństwa i związany z tym popyt na tego rodzaju usługi.