aaaaaaaaaaaJOHN_DEERE1

Gdzie mieszkają najaktywniejsi Polacy?

3 grudnia 2015
W ramach Forum Inicjatyw Rozwojowych Fundacja Europejski Fundusz Rozwoju Wsi Polskiej we współpracy z Instytutem Rozwoju Wsi i Rolnictwa PAN  przygotowała raport  „Monitoring Rozwoju Obszarów Wiejskich. Etap I”. Autorzy raportu szukali odpowiedzi  na pytanie – gdzie mieszkają najaktywniejsi Polacy ?

Wyniki raportu „Monitoring Rozwoju Obszarów Wiejskich. Etap I”, wykazały ścisłą współzależność pomiędzy aktywnością społeczną Polaków*, a ich miejscem zamieszkania. Im bliżej do dużego miasta, tym większa jest ich aktywność prospołeczna. Jest to najbardziej widoczne w okolicach Warszawy, Poznania, Wrocławia, czy Katowic i Gdańska, czyli w sąsiedztwie miast uznawanych za główne centra gospodarcze w  kraju.

Duży wpływ na zaangażowanie społeczne mają takie czynniki jak: tradycja, kultura lokalna, a także spójność etniczna i wyznaniowa. Przykładem tego są Kaszuby. Region cechuje się wysoką frekwencją wyborczą, wielością organizacji pozarządowych w relacji do liczby mieszkańców, dzieleniem się 1% podatku czy też ubieganiem się o środki unijne – czyli tym wszystkim, co autorzy raportu uznali za elementy aktywności społecznej.  
- Regiony o niskim poziomie aktywności społecznej to przede wszystkim dawne tereny popegeerowskie i strefy subregionalne województw Polski centralnej. Są to obszary „wypłukane” demograficznie  czyli takie, z których najbardziej mobilne, aktywne i przedsiębiorcze osoby emigrują, głównie w kierunku głównych ośrodków rozwoju (czyli lokomotyw rozwoju regionalnego). Podobna sytuacja jest na Opolszczyźnie, jednak tu zasadniczym czynnikiem jest wysoki wskaźnik emigracji zarobkowej do Niemiec. -  wyjaśnia prof. Monika Stanny z Instytutu Rozwoju Wsi i Rolnictwa
Co ciekawe, mieszkający w pobliżu największych aglomeracji, choć mogą pochwalić się  najwyższym poziomem aktywności społecznej, to bardziej interesują się tym, co dzieje się w polityce krajowej niż lokalnej. Potwierdzeniem tego są ostatnie wybory prezydenckie z 2010 roku, kiedy frekwencja w gminach podaglomeracyjnych często wynosiła ponad 60% i była wyższa niż w wyborach samorządowych.
– Strefy podmiejskie największych aglomeracji (np. Warszawa, Łódź, Trójmiasto Kraków, Katowice, także Rzeszów) często traktowane są przez ich mieszkańców jako tzw. „sypialnie”. Swoje życie zawodowe oraz kulturalne prowadzą w dużym mieście i tam też kierują swoje zainteresowanie polityką – tłumaczy Marek Zagórski, prezes Fundacji Europejski Funduszu Rozwoju Wsi Polskiej.

Największym zainteresowaniem polityką lokalną wykazują się mieszkańcy peryferii województw: łódzkiego, mazowieckiego, świętokrzyskiego, lubelskiego i podlaskiego, gdzie występuje najwyższy wskaźnik frekwencji w wyborach samorządowych, sięgający często ponad 70 proc.  

– Tereny tzw. byłej Kongresówki zamieszkują ludzie związani z tymi terenami od wielu pokoleń. Inaczej niż w przypadku zachodniej i północnej Polski. Stąd też są bardziej przywiązani do swojej społeczności lokalnej i tego co dzieje się w ich najbliższym otoczeniu – dodaje Marek Zagórski.
– Ponadto, z badań wynika, że częściej na wójta i burmistrza głosują starsi mieszkańcy wsi. Odwrotną zależność obserwujemy przy frekwencji w wyborach prezydencki. Tu z kolei zdecydowanie częściej na wybory idą młodsi – dodaje Monika Stanny.

W Polsce najwięcej organizacji non-profit działających na obszarach wiejskich w przeliczeniu na mieszkańców gmin jest w woj.: podlaskim, lubelskim i podkarpackim, a także w lubuskim. Liczba organizacji pozarządowych na terenach Polski wschodniej nie przekłada się jednak na przekazywanie przez niech 1% na rzecz OPP. Pod tym względem korzystniej wypadają mieszkańcy gmin Polski zachodniej i południowej. To właśnie mieszkańcy gmin podmiejskich miast wojewódzkich charakteryzują się najwyższą aktywnością w zakresie dzielenia się 1%. Ten rodzaj aktywności społecznej wykazuje zależność z poziomem zamożności mieszkańców.
Najbardziej zaangażowane w pozyskiwanie środków unijnych są gminy Polski północnej. Aktywne są także gminy woj. podlaskiego, lubelskiego, części Kujaw i Mazowsza oraz woj. świętokrzyskiego. Są to obszary o względnie niskiej gęstości zaludnienia. Najmniej projektów w przeliczeniu na mieszkańca gminy zrealizowano w województwach gęściej zaludnionych, tj. wielkopolskim, opolskim i małopolskim.   
 
 Aktywność społeczna, na którą składają się rozmaite działania i zachowania, których celem jest rozwiązywanie problemów społeczności lokalnej. Mając na względzie złożoność tego pojęcia przyjęto miary, które opisywały zdolność mieszkańców do współdziałania w interesie społecznym poprzez pomiar aktywności obywatelskiej (mierzoną frekwencją wyborczą), aktywności społecznej rozumianej w kontekście społeczeństwa obywatelskiego (mierzoną liczbą organizacji pozarządowych na 10 000 ludności ) oraz ich aktywności w podejmowaniu inicjatyw społeczno-gospodarczych na rzecz rozwoju środowiska lokalnego (aktywność w aplikacji o zewnętrzne wsparcie finansowe – która uwzględniła liczbę wniosków o dofinansowanie projektów współfinansowanych ze środków Unii Europejskiej  i liczbę wniosków o dofinansowanie projektów w ramach podejścia LEADER na lata 2007–2013 złożonych za pośrednictwem LGD na 10000 mieszkańców).

Badanie „Monitoring Rozwoju Obszarów Wiejskich” obejmuje problematykę społeczno-gospodarczą, a w szczególności demografię, zagadnienia związane z dostępnością przestrzenną, sektorem rolniczym i pozarolniczym, stopniem dezagraryzacji gospodarki lokalnej, lokalnymi finansami publicznymi, rynkiem pracy, edukacją, zamożnością i warunkami bytowymi społeczeństwa oraz z aktywnością społeczną.

W ramach Monitoringu Rozwoju Obszarów Wiejskich analizowane są zjawiska społeczno-gospodarcze na poziomie gminy. Badaniem objęto gminy wiejskie i obszary wiejskie gmin miejsko-wiejskich  w Polsce.

I etap projektu jest rezultatem dwuletnich prac badawczych. Jego zadaniem była diagnoza przestrzennego zróżnicowania poziomu rozwoju społeczno-gospodarczego obszarów wiejskich w Polsce oraz wyznaczenie obszarów typologicznie jednorodnych pod względem czynników odpowiadających za zróżnicowane procesy rozwojowe. Zbiór danych składa się z ponad 120 tys. informacji pozyskanych z GUS, wielu instytucji państwowych, samorządowych, a także ankiet przeprowadzonych w 2173 urzędach gmin. Projekt Fundacji Europejski Fundusz Rozwoju Wsi Polskiej, realizowany przy udziale pracowników naukowych Instytutu Rozwoju Wsi i Rolnictwa Polskiej Akademii Nauk będzie także podstawą do dalszych pogłębionych badań, które będą prowadzone cyklicznie.


POWIĄZANE

Sekrety bezpiecznych transakcji online: Najlepsze praktyki dla użytkowników syst...

Jak wynika z najnowszego sondażu, 76,1% Polaków na co dzień oszczędza na zakupac...

Folia stretch jest niezwykle wszechstronnym materiałem, który ma szereg różnych ...


Komentarze

Bądź na bieżąco

Zapisz się do newslettera

Każdego dnia najnowsze artykuły, ostatnie ogłoszenia, najświeższe komentarze, ostatnie posty z forum

Najpopularniejsze tematy

gospodarkapracaprzetargi
Nowy PPR (stopka)
Jestesmy w spolecznosciach:
Zgłoś uwagę