Zmniejszenie jednostkowych kosztów eksploatacji maszyn i kosztów mechanizacji gospodarstw o 20-30%, obniżenie kosztów produkcji rolniczej to podstawowe zalety współpracy rolnika we wspólnocie maszynowej. Podstawowe… a pociągają za sobą kolejne. „Rolnik” Unii Europejskiej to członek jednej z tysięcy organizacji zrzeszających setki tysięcy jemu podobnych, zespołowo użytkujących maszyny. „Rolnik” zjednoczonej Europy poznał już wszystkie korzyści z tej formy współpracy wynikające. Polski rolnik, by mógł konkurować z kolegą z Unii musi nauczyć się korzystać z wypróbowanego już sposobu na obniżenie kosztów produkcji, musi zyskać na to szansę.
Wysokie ceny maszyn i coraz mniejsza siła nabywcza gospodarstw są podstawą przyczyną organizowania się rolników w całej Europie w różne systemy zespołowego użytkowania maszyn. Jak wynika z doświadczeń rolników Unii współpraca i korzyści są tutaj zawsze dwustronne – rolnik świadczy usługi swoimi maszynami i jednocześnie korzysta z usług innych – ku zadowoleniu wszystkich.
Piramida korzyści zdaje się nie mieć końca. Zmniejszenie liczby maszyn potrzebnych do obsługi współdziałających gospodarstw powoduje jednoczesny wzrost ich wykorzystania (czyli obniżenie kosztów eksploatacji maszyn, mechanizacji gospodarstw i kosztów produkcji rolniczej). Kontynuując: gospodarstwo ogranicza zadłużenie z tytułu spłat ewentualnych kredytów na zakup nowych maszyn, a tym samym zyskuje większe możliwości jego rozwoju (ze względu na uwolnienie środków finansowych, oraz zwiększoną amortyzację maszyn, która oznacza pełną i nowoczesną mechanizację bez groźby przeinwestowania). Dalsze zalety to: poprawa jakości pracy, łatwa możliwość zmiany specjalizacji produkcji, skrócenie czasu pracy, możliwość formowania zespołów i zestawów uzupełniających się maszyn. Niewątpliwym atutem jest możliwość zakupu środków produkcji i maszyn po niższych cenach: zespół, wspólnota ma przecież lepsze warunki do tego, by prowadzić pertraktacje.
Zespołowe użytkowanie maszyn nie oznacza jednej, określonej formy funkcjonowania. Systemy maszynowej wspólnoty mogą być różne, różnice opierają się na liczbie członków, obszarze działania, statusie prawnym, rodzaju własności maszyn (własność indywidualna czy wspólna).
Najczęściej stosowanym sposobem użytkowania maszyn jest nieformalna POMOC SĄSIEDZKA, system ten, opierający się na wzajemnym zaufaniu, polega na wypożyczeniu maszyn lub wymianie usług zwykle bez rozliczeń finansowych.
Podobna wielkość gospodarstw i kierunek produkcji sprzyjają założeniu SPÓŁKI MASZYNOWEJ (zespołu maszynowego). To grupa rolników, która użytkuje maszyny zakupione za własne pieniądze; udział w kwocie włożonej na zakup określają sami członkowie (najczęściej proporcjonalnie do użytkowania – dotyczy to również kosztów napraw i bieżącej eksploatacji).
Zespół rolników, sąsiadów z jednej lub kilku wsi, dysponujących uzupełniającym się zestawem maszyn to MIĘDZYSĄSIEDZKA GRUPA USŁUG MASZYNOWYCH. Maszyny są prywatną własnością poszczególnych członków, którzy rozliczają się między sobą według przyjętego przez grupę cennika usług.
Większe i sprawniejsze od międzysąsiedzkiej grupy usług maszynowych są KÓŁKA MASZYNOWE. To funkcjonujące formalnie, mające osobowość prawną stowarzyszenie, liczące minimum 15 rolników, ma statut, regulamin wewnętrzny oraz cennik usług. Celem kółka jest zorganizowane i uzgodnione wzajemne świadczenie usług własnymi maszynami przez poszczególnych członków (także na rzecz rolników nie należących do grupy). Rolnicy decydują, którymi z posiadanych maszyn chcą świadczyć usługi, a z jakich chcą korzystać. Koordynacją usług zajmuje się wybierany kierownik kółka.
Związek kilkudziesięciu rolników (10-50), utworzony w celu zespołowego zakupu i użytkowania maszyn to WSPÓLNOTA MASZYNOWA. Ma określoną formę organizacyjną i prawną (stowarzyszenie lub spółka cywilna) oraz osobę kierującą. Składki członków i opłaty rolników za korzystanie z maszyn i usług są sposobem finansowania wspólnoty.
SPÓŁDZIELNIE MASZYNOWE mają formę organizacyjną podobną do wspólnoty, ale inny status prawny.
Przy różnorodności form zespołowego użytkowania maszyn najczęściej praktykowaną w Zjednoczonej Europie są kółka maszynowe. To forma również najbardziej odpowiadająca mentalności polskiego rolnika – w kółkach rolnicy pracują na własnym sprzęcie, świadcząc usługi i korzystając z usług innych.
Czy w najbliższym czasie dojdzie do wzrostu ilości kółek na terenie Polski? To zależy… od wsparcia organizacyjnego, doradczego oraz finansowego, także ze strony Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi. Duże znaczenie w tej kwestii mają również prawne uwarunkowania. Usługi maszynowe w rolnictwie polskim podlegają obowiązkowi podatkowemu, a oficjalnie rejestrowane kółka ustawie o rachunkowości.
Czas pokaże czy nieformalne i niezbyt intensywne formy współpracy wśród polskich rolników ulegną metamorfozie. A czas płynie!
.png)
Zaloguj przez Facebook
