Karkonosze

Karkonosze są kolebką turystyki górskiej na obecnym obszarze Polski. Już w XVI w. stały się przedmiotem zainteresowania humanistów, a z drugiej połowy tego stulecia pochodzą najstarsze opisy podróży i prace naukowe na temat tych gór, a także panoramiczna mapa. W latach 1665-1681 zbudowano na szczycie Śnieżki kaplicę, która zaczęła przyciągać tłumy pątników i wędrowców. Początkiem zagospodarowania turystycznego były budy pasterskie, które stopniowo przekształciły się w schroniska. Upowszechnienie się turystyki w Karkonoszach i w całych Sudetach nastąpiło w XIX w., do czego przyczyniała się budowa kolei, dróg i ścieżek. Położone przy liniach kolejowych miejscowości rozwinęły się jako stacje klimatyczne i ośrodki turystyczne, np. Karpacz czy Szklarska Poręba gdzie dziś koncentruje się masowy ruch turystyczny.
Karkonosze zbudowane są głównie z granitów, a w części wschodniej - z gnejsów i łupków krystalicznych. Masyw Karkonoszy ma na ogół łagodne kształty i wyrównaną powierzchnię grzbietową, ponad którą wznoszą się nieliczne, pokryte rumowiskiem skalnym szczyty. W kilku miejscach w masyw są wcięte głębokie kotły polodowcowe o urwistych ścianach (Śnieżne Kotły, Wielki i Mały Staw). Urozmaicenie rzeźby stanowią także granitowe skałki o oryginalnych kształtach. Górna partia Karkonoszy wznosi się ponad granicę lasu i jest zajęta przez hale, kosodrzewinę i rumowiska skalne.
Na najwyższy szczyt Karkonoszy - Śnieżkę łatwo dostać się można korzystając z wyciągu na Kopę (1375 m n.p.m.). Śnieżka jest wybitnym punktem widokowym, na szczycie mieści się kaplica, stare obserwatorium meteorologiczne z 1899r., schronisko czeskie oraz nowe schronisko polskie wraz z obserwatorium, w formie oryginalnych dysków, wzniesione w latach 1969-1974.
Z kolei ze Szklarskiej Poręby można dostać się wyciągiem na Szrenicę (1362 m n.p.m), gdzie są liczne trasy zjazdowe dla narciarzy.
Mniej uczęszczana jest środkowa część Karkonoszy, od Śnieżnych Kotłów do Równi pod Śnieżką, jak również czarny Grzbiet i Kowarski Grzbiet na wschód od Śnieżki. Jakuszyce, położone na zachodnim krańcu Karkonoszy, mają dobre warunki śniegowe, organizuje się tu masowe imprezy narciarskie (Bieg Piastów).
Dodatkowymi atrakcjami tego obszaru są: zabytek średniowiecznej norweskiej architektury drewnianej, kościółek Wang, przeniesiony do Karpacza Górnego w XIX wieku oraz wodospady Kamieńczyka i Szklarki w Szklarskiej Porębie.

Opracowano na podstawie: T. Lijewski, B. Mikułowski, J. Wyrzykowski: "Geografia
Turystyki Polski" (PWE W-wa 1992)