Czas na wsparcie produkcji trzody chlewnej

Prezentujemy stanowisko Walnego Zgromadzenia Wielkopolskiej Izby Rolniczej w sprawie propozycji Zespołu ds. opracowania programu wsparcia sektora produkcji trzody chlewnej


Niniejsze stanowisko zostało opracowane na podstawie dotychczasowych doświadczeń członków samorządu rolniczego oraz opinii i wniosków kierowanych do Izby przez hodowców trzody chlewnej.

Zespół ds. opracowania programu wsparcia sektora produkcji trzody chlewnej został powołany zarządzeniem nr 5 Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 27 marca 2012 r. oraz zarządzeniem nr 8 z dnia 18 maja 2012 r. Zadaniem Zespołu było opracowanie propozycji rozwiązań systemowych wspierających sektor produkcji trzody chlewnej. Praca Zespołu koncentrowała się na omówieniu niekorzystnych zjawisk, które powodują spadek produkcji wieprzowiny w Polsce, a w szczególności spadek pogłowia loch i produkcji prosiąt, w celu zaproponowania środków wsparcia, które mogłyby odwrócić tę niekorzystną tendencję.

Jako członkowie samorządu rolniczego województwa wielkopolskiego uważamy, że sektor trzody chlewnej w Polsce wymaga wsparcia w celu odwrócenia niekorzystnego trendu w liczebności pogłowia. Zgadzamy się z większością zaproponowanych przez Zespół ekspertów środków wsparcia. Newralgicznymi punktami wymagającymi wsparcia jest utrzymanie loch, produkcja prosiąt w celu zmniejszenia ich importu oraz poprawa efektywności ekonomicznej produkcji. W naszej opinii zmiany te powinny jednak zachodzić ewolucyjnie, a wsparcie powinno objąć przede wszystkim gospodarstwa rodzinne, a nie fermy wielkotowarowe.

Wielkopolska to wiodący producent trzody chlewnej w kraju, o największej liczbie gospodarstw specjalizujących się w hodowli trzody chlewnej i z największym potencjałem produkcyjnym. Nie zapominajmy jednak o tym, że średnia powierzchnia gospodarstwa w Wielkopolsce wynosi 13,71 ha, co daje możliwość utrzymania w cyklu zamkniętym ok. 20 loch, przy zachowaniu standardów ochrony środowiska.

W opinii Wielkopolskiej Izby Rolniczej działania programu wsparcia sektora produkcji trzody chlewnej powinny być kierowane w pierwszej kolejności do gospodarstw rodzinnych, które dysponują odpowiednią bazą i potencjałem produkcyjnym. W naszej ocenie wsparcie finansowe projektu powinno dotyczyć stad utrzymujących 20-50 loch w cyklu zamkniętym. Niedobór 7-8 mln świń w Polsce wynika z okresowego zaniechania produkcji właśnie w tych stadach. Ich wsparcie w ramach programu przywróci odpowiedni poziom produkcji trzody chlewnej w kraju. Nie bez znaczenia pozostaje również fakt, że gospodarstwa mniejsze potrafią produkować bardzo dobrej jakości tuczniki, które są poszukiwane przez zakłady mięsne.

Ponadto należy podkreślić, iż wg danych unijnych tzw. żywotność ekonomiczną (min. 4 ESU) zapewnia gospodarstwu utrzymanie 2 loch i odchowanie od nich 40 tuczników w ciągu roku.
Nie należy zapominać także o tym, że wymogi wzajemnej zgodności obowiązkiem grupowego utrzymywania loch i loszek prośnych objęły stada liczące już od 10 szt., co wiązało się z dodatkowymi nakładami finansowymi ze strony także mniejszych hodowców.

Produkcja trzody chlewnej zapewnia utrzymanie tysięcy rodzin rolniczych. Wartością dodaną przy wsparciu gospodarstw rodzinnych będzie zmniejszenie bezrobocia na wsi oraz wzrost dochodu i produkcyjności tych gospodarstw. Jest to bardzo istotne, gdyż w obecnych realiach, znalezienie pracy w innych działach gospodarki jest bardzo trudne.
W naszej opinii nie należy zatem zupełnie przekreślać szans rozwojowych mniejszych gospodarstw.

Proponowane przez Zespół ekspertów preferencje dla producentów utrzymujących stada loch w przedziale 150-750 sztuk spowodują zachwianie produkcji oraz problemy środowiskowe. Te argumenty jeszcze nie tak dawno były podnoszone w walce z dużymi koncernami, które próbowały lokować wielkofermową produkcję trzody chlewnej na terenie naszego kraju.
Jako samorząd rolniczy zdecydowanie sprzeciwiamy się takiemu podejściu, dostrzegając w przedstawionych przez Zespół propozycjach lobbing dużych gospodarstw fermowych i zakładów mięsnych. Ponadto wsparcie dla dużych stad wyeliminuje z rynku kolejną część gospodarstw produkujących trzodę chlewną, gdyż warunki konkurencji będą zachwiane, co w efekcie spowoduje dalszy spadek pogłowia. Część osób straci też swoje podstawowe źródło utrzymania, co z kolei wymagać będzie wprowadzenia przez Rząd programu socjalnego dla osób, które zrezygnują z produkcji trzody chlewnej.

Mając na uwadze skalę problemu, dotykającego cały kraj, apelujemy do Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi o zajęcie oficjalnego stanowiska wobec propozycji programu wsparcia sektora produkcji trzody chlewnej oraz o podjęcie działań zmierzających do wszczęcia prac legislacyjnych, uwzględniających postulaty samorządu rolniczego.