Czy UE wpuści do Europy żywność modyfikowaną genetycznie?

Skażenie środowiska, zagrożenie dla zdrowia konsumentów – tak o żywności modyfikowanej genetycznie mówili wczoraj w Parlamencie Europejskim przeciwnicy zniesienia pięcioletniego moratorium Unii na jej import. Wygląda jednak na to, że Europa się otworzy na – głównie amerykańskie – biotechnologie. 
 
Debacie w Parlamencie Europejskim w Strasburgu towarzyszyły niezwykłe emocje. Niedawno prezydent USA George W. Bush zarzucił Unii, że przez jej politykę żywnościową w Afryce ludzie umierają z głodu. 
 
Europa bije USA trzykrotnie, jeśli chodzi o wielkość pomocy dla państw rozwijających się. Nie ma powodu, byśmy brali od Amerykanów lekcje – mówił szef Parlamentu Pat Cox. 
 
Mieliśmy na ten temat ostatnio bardzo otwartą debatę z prezydentem USA – powiedział premier Grecji Kostas Simitis. – A krytycznymi komentarzami bym się nie przyjmował.
 
Podczas wtorkowej debaty najczęściej głos zabierali eurodeputowani z Francji. Jean-Claude Martinez z Frontu Narodowego wręcz twierdził, że na Europę naciskają ci politycy w administracji Busha, których kampanie wyborcze sfinansowały biotechnologiczne grupy badawczo-produkcyjne.
 
Trockista Arlette Laguiller podkreśliła, że nie ma nad tymi grupami demokratycznej kontroli, a ich celem jest maksymalizacja zysku, bez względu na ryzyko dla ludzi i środowiska. Zażądała wypuszczania na wolność francuskiego działacza chłopsko-ekologicznego Jos Bov, który siedzi za kratkami z 10-miesięcznym wyrokiem (zniszczył wraz z kolegami pole genetycznie modyfikowanej kukurydzy). 
 
Jego akcja odniosła efekt – większość Francuzów takiej żywności czy paszy dla zwierząt się boi (w całej Europie ponad 70 proc.). Kwestia, czy jest ona rzeczywiście szkodliwa czy też nie jest przedmiotem gorących polemik – jest ich o wiele więcej niż niezależnych naukowych badań.
 
USA mają olbrzymią naukową przewagę nad Europą w badaniach nad biotechnologiami. Większość europejskich naukowców pracujących nad takimi modyfikacjami (mogą dać np. rośliny odporne na suszę lub pewne choroby, co powoduje, że do ich upraw nie potrzeba szkodliwych środków chemicznych) przeniosła się za ocean. Badania w krajach Unii są – z powodów protestów, takich jak Jos Bov – po prostu niemożliwe.
 
Uzgodniony między państwami Unii, Komisją Europejską i eurodeputowanymi kompromis – który w środę będzie w Strasburgu poddany pod głosowanie – zakłada, że żywność modyfikowana genetycznie będzie specjalnie oznaczona, by konsumenci mieli prawo wyboru (żąda go według Eurobarometru aż 94 proc. ankietowanych w krajach Unii). 
 
Zgodzono się przy tym, by do sprzedaży bez oznaczeń dopuszczono produkty, jeśli zawierają do 0,9 proc. przypadkowych "skażeń" biotechnologiami. 
 
Wielu eurodeputowanych, w tym komisja ochrony środowiska, domaga się, by te wymagania zaostrzyć i przyjąć 0,5 proc. (naukowo można wykryć nawet 0,1 proc.).
 
 Kwestie zabezpieczeń, by żywność zmodyfikowana genetycznie nie "zarażała" żywności wolnej od takich modyfikacji mają regulować wewnętrzne regulacje danych państw.
 
 Mogą one całkowicie zakazać takich upraw, albo się na nie zgodzić na części lub całości swego terytorium. To właśnie tzw. koegzystencja wywołuje największą krytykę. 
 
Czy mamy wprowadzić reżim Schengen dla owadów i zakazać wiatrowi wiać – pytała retorycznie jedna z deputowanych.
 
 Jeśli eurodeputowani odrzucą kompromis w sprawie biotechnologii Unii grożą gigantyczne kary, o które USA wnioskują w Światowej Organizacji Handlu (WTO). To właśnie ich groźba spowodowała, że sprawa wróciła do dyskusji, mimo niechęci Zielonych, części liberałów i lewicy oraz ekstremistów. 
 
Jeśli proponowane zmiany uzyskają większość, ostateczna decyzja należeć będzie do ministrów rolnictwa Unii – podejmą ją albo jeszcze w lipcu, albo dopiero jesienią.