Przyczyny malejących zasobów czystej wody na ziemi

Nie zdajemy sobie sprawy, zwłaszcza gdy codziennie używamy czystej wody, że zasoby wody słodkiej na naszej planecie są już na wyczerpaniu. Jeśli utrzyma się obecne tempo zużycia wody, to za 23 lata aż 2/3 światowej populacji, czyli ok. 5,5 mld ludzi stanie przed jej dokuczliwym brakiem. Obawy te wynikają z przewidywanego wzrostu zaludnienia świata, szczególnie że zasoby wodne Ziemi w zasadzie pozostają stałe.
Ogólnie ilość wody na Ziemi szacuje się na 1387 milionów km?, z czego 96,3 % stanowią wody słone znajdujące się w morzach i oceanach, kolejny 1% objętości wód – to słone wody podziemne i jeziora.
Woda słodka stanowi zaledwie około 2,7% wszystkich zasobów wodnych Ziemi, z czego około 70% uwięziona jest w wiecznej zmarzlinie i lodowcach (najwięcej na Antarktydzie i Grenlandii). Pozostałe 30% - to wody znajdujące się pod ziemią, zazwyczaj w głębokich warstwach wodonośnych. Woda znajdująca się w jeziorach, rzekach i mokradłach to tylko 0,33% wszystkich wód słodkich. Natomiast woda w atmosferze (m.in. para wodna), stanowiąca 0,035% objętości wód słodkich - to i tak więcej niż zawierają wszystkie rzeki łącznie.
Ilość wody słodkiej, podobnie jak i gęstość zaludnienia, nie są rozmieszczone równomiernie na powierzchni naszej planety. Na przykład, na tereny pustynne i strefy suche, stanowiące 40% powierzchni Ziemi, przypada zaledwie 2% wody. Podczas gdy na jednego mieszkańca Ziemi przypada, średnio w ciągu roku, 7300 m? wody, to na Europejczyka tylko 4560 m?, a na Polaka – 1580 m?.
Szczególny niepokój budzi dostępność czystej wody pitnej. Już obecnie szacuje się, że 18% ludności świata (1,2 mld) jest pozbawione dostępu do czystej wody pitnej, a około 38% (2,5 mld) – nie ma dostępu do urządzeń sanitarnych. Jednocześnie liczba obszarów dotkniętych niedoborem wody stałe wzrasta, w szczególności w północnej Afryce i zachodniej Azji.
Szacuje się, że w ciągu dwóch następnych dziesięcioleci, w stosunku do obecnego zużycia, potrzeba będzie 17% więcej wody – do uprawy produktów rolnych, potrzebnych do wyżywienia ludności krajów rozwijających się, natomiast średnie zużycie wody wzrośnie o ok. 40%.
Wody powierzchniowe, czyli rzeki i jeziora, które mogłyby stanowić główne źródło zaopatrzenia w słodką wodę, niestety zostały w wielu krajach tak zanieczyszczone, że nie mogą być wykorzystywane nie tylko do celów konsumpcyjnych, ale również w rolnictwie czy przemyśle.
W Polsce tylko 38% wody w kranie pochodzi z rzek i jezior, choć są i takie województwa jak: małopolskie, mazowieckie, podkarpackie czy świętokrzyskie, gdzie wody powierzchniowe są wykorzystywane, w przeszło 60 %, jako woda pitna.
Sprzecznością samą w sobie tkwiącą w naturze ludzkiej jest to, że szanujemy tylko te rzeczy, których nam brakuje. Woda staje się cenna dopiero wtedy, gdy odczuwamy jej brak. A obecnie znika z terenów podatnych na suszę, ale również tam, gdzie wody było dotychczas pod dostatkiem. Przykładem może być stolica Meksyku, którą niegdyś – za sprawą nieistniejących już jezior i kanałów - nazywano Wenecją Nowego Świata. Warstwa wodonośna, w stosunku do 1900 roku, obniżyła się tam aż o 7,5 m.

Ludzie, w poszukiwaniu czystej wody, coraz częściej sięgają do rezerw w postaci wód podziemnych - głównego magazynu wody słodkiej na Ziemi. Jednak i te zapasy kończą się.
Wody podziemne są wypompowywane szybciej niż mogą być uzupełniane przez alimentację (naturalne uzupełnianie przez przyrodę warstw wodonośnych). Ocenia się, że z tych rezerw pochodzi połowa wody zużywanej w gospodarstwach domowych i wody służącej do nawadniania pól uprawnych w rolnictwie.
Odnawialność zasobów wodnych zależy od ilości i intensywności opadów atmosferycznych. W Polsce blisko połowa rocznej sumy opadów pochodzi z deszczy o dużej intensywności lub wręcz ulewnych, co stwarza warunki dla szybkiego powierzchniowego odpływu tych wód. Procent wód przenikających głęboko do podłoża, czyli magazynowanych na dłużej w naszym kraju, jest jednym z najniższych w Europie – wynosi średnio 18%.