Wynagrodzenia kobiet w 2003 r. - internetowe badania płac

Jaka jest sytuacja kobiet na rynku wynagrodzeń? Od czego zależy wysokość ich pensji? Czy aby żyć godnie muszą dorabiać?

Na te i wiele podobnych pytań możemy odpowiedzieć dzięki wynikom Internetowego Badania Płac 2003 przeprowadzonego przez Onet.pl i Wynagrodzenia.pl.

W badaniu uczestniczyło ponad 50000 osób, a w niniejszym opracowaniu skoncentrowano się na danych pochodzących od około 17000 kobiet.

Badania jednoznacznie potwierdziły, że pomimo deklaracji równości płci kobiety nadal zarabiają mniej. Mimo coraz korzystniejszych zapisów prawnych, mimo wygrywanych procesów sądowych, płace kobiet są nadal znacząco niższe od płac mężczyzn. Dane statystyczne mówią, że na świecie kobiety przeciętnie zarabiają 70 do 90% wynagrodzenia mężczyzn. Podobnie, a nawet trochę lepiej jest w Polsce. Według danych GUS z 2002 roku zarobki Polek wynosiły 83% dochodów mężczyzn.

Biorąc pod uwagę zmniejszanie się tych różnic w okresie powojennym, sytuacja wydaje się być korzystna. Wskaźniki pokazują, że za kilkanaście/kilkadziesiąt lat dojdzie do zrównania poziomów wynagrodzeń. Czy faktycznie tak będzie? Czy też nadal będą istnieć obszary dyskryminacji płacowej? Prawdopodobnie tak. Zebrane przez nas dane pokazują bowiem, że różnice między płciami mają złożony charakter i są bardzo niekorzystne dla kobiet. Analizy nasze zacznijmy od wieku (tabela 1).

Tabela 1. Średnie wynagrodzenie kobiet i mężczyzn w zależności od wieku

Okazuje się, że na początku kariery życiowej kobiety zarabiają zaledwie 17% mniej niż mężczyźni. Niestety wraz z upływem lat różnice te są coraz większe i w grupie 36-40-latków wynoszą aż 40%. Zwykle jest to szczytowy okres kariery zawodowej i wygląda na to, że jest to również okres największej dyskryminacji płci pod względem płac.

Wykształcenie a zarobki kobiet?

Truizmem jest przypominanie, że osoby lepiej wykształcone zarabiają więcej niż mniej wykształcone. Jednak płeć wciąż odgrywa tutaj istotną rolę. Zarobki mężczyzn z wykształceniem średnim są bowiem wyższe od zarobków kobiet z wykształceniem niepełnym wyższym. Natomiast kobiety, które ukończyły studia podyplomowe zarabiają średnio tyle, co mężczyźni z niepełnym wyższym wykształceniem (Tabela 2). Jak z tego wynika nie zawsze sprawdza się twierdzenie o wartości wykształcenia.

Tabela 2. Średnie wynagrodzenie kobiet i mężczyzn w zależności od wykształcenia

Jeżeli popatrzymy na procentowe różnice między płacami okaże się, że w najgorszej sytuacji są kobiety z wykształceniem wyższym i podyplomowym. Średnio zarabiają one od 34% do 39% mniej niż mężczyźni z podobnym wykształceniem.

Dlaczego tak się dzieje? Dlaczego dla pracodawców ważniejsza jest płeć niż wykształcenie? Jest to ciekawy problem, szczególnie jeżeli popatrzymy na niego z punktu widzenia wysiłków poszczególnych krajów w dążeniu do likwidacji wszelkich objawów dyskryminacji kobiet na rynku pracy.