Rozwój regionalny - wykorzystywanie funduszy unijnych

Ustawa porządkuje system programowania i wdrażania polityki strukturalnej w Polsce. Unijne regulacje funduszy strukturalnych są bardzo ogólne i powinny być wdrażane poprzez przepisy prawa krajowego. Tymczasem wielu elementów w nim brakowało.

Na przykład zasad tworzenia komitetów monitorujących, które dziś działają jako ciała doradcze, a z mocy ustawy będą nadzorować wykorzystanie tych funduszy. Obecny Narodowy Plan Rozwoju, na lata 2003-2006, powstawał w pustce prawnej, ale już teraz w fazie jego realizacji ustawa znajdzie zastosowanie. NPR na lata 2007-2013 będzie przygotowany już na jej podstawie, zgodnie z ustalonymi w niej zasadami koordynowania, programowania i realizacji.

Kontrakty regionalne zostaną włączone do tego systemu od 2005 r. Zgodnie z ustawą, okres ich obowiązywania będzie taki jak NPR. Z rocznych staną się więc wieloletnimi.

Po przystąpieniu do Unii Europejskiej podstawową formą realizacji programów rozwojowych w Polsce jest ich włączenie do Narodowego Planu Rozwoju. Większość działań nim objętych będzie finansowana z funduszy strukturalnych i i Funduszu Spójności UE.

Narodowy Plan Rozwoju (dalej: NPR) przyjmuje Rada Ministrów jako rozporządzenie. Jest to dokument określający cele rozwoju społeczno-gospodarczego kraju, w tym wspierane cele rozwoju regionalnego oraz sposoby ich osiągania - mówi wchodząca dziś wżycie ustawa o NPR ( Dz.U. 116 poz. 1206). Plan będzie ustanawiał prawne ramy wykorzystywania pieniędzy z funduszy unijnych oraz krajowych środków finansowych przeznaczonych na wspieranie rozwoju regionalnego. Ustawa tworzy mechanizm łączenia pieniędzy unijnych i krajowych w jeden system spójny z zasadami obowiązującymi w UE.

Realizacji NPR będą służyć m.in. programy operacyjne: sektorowe (przygotowane przez ministrów) i regionalne (opracowane przez samorządy województw) oraz strategia wykorzystania unijnego Funduszu Spójności (określona przez ministra ds. rozwoju regionalnego).

Plan będzie opiniowany przez Komisję Wspólną Rządu i Samorządu Terytorialnego i zarządy województw oraz konsultowany m.in. z jednostkami samorządu terytorialnego.

Ustawa precyzuje zasady i procedury dofinansowania projektów w ramach programów regionalnych i sektorowych. Wprowadza też konieczność uwzględniania zapisów NPR przy opracowywaniu projektu budżetu państwa, budżetów jednostek samorządu terytorialnego, rocznych planów funduszy celowych oraz innych jednostek sektora finansów publicznych.

Reguluje też kontrakty wojewódzkie - umowy cywilne Rady Ministrów z samorządami województwa określające tryb i warunki realizacji zadań wynikających z regionalnych programów operacyjnych.