Informacja w sprawie proponowanych przez Komisję Europejską zmian WPR oraz ich konsekwencji dla Polski.
Panie Marszałku! Wysoka Izbo!
Po 1 maja przyszłego roku
będziemy pełnoprawnym członkiem Unii Europejskiej. Razem z nami w nowej sytuacji
geograficznej, politycznej i ekonomicznej znajdzie się jeszcze dziewięć państw.
Nigdy do tej pory Unia nie powiększała się jednocześnie aż o tak dużą liczbę
krajów. Wśród nich Polska ma pozycję wyjątkową nie tylko z powodu wielkości
naszego kraju, ale przede wszystkim z powodu pozycji, jaką zajmuje u nas
rolnictwo.
Fakty są takie, iż jesteśmy państwem słabszym ekonomicznie od
każdego z obecnych członków Unii Europejskiej. Mamy wiele do nadrobienia w
szczególności w rolnictwie, gdzie jest jeszcze wiele zapóźnionych obszarów i
akcesja jest ogromną szansą dla nich. Przykłady Hiszpanii, Grecji czy Irlandii
mówią same za siebie.
Dziś po raz kolejny dyskutujemy nad Wspólną Polityką
Rolną i planami jej reformy. Mam świadomość, iż najłatwiej jest krytykować i
negować. To bardzo proste i każdy z nas tu obecnych to potrafi. Każdy, kto
neguje nie słuchając argumentów nie bierze na siebie odpowiedzialności za
decyzje. To bardzo wygodne, ale czy to właściwa droga? Decyzję, jak już
powiedziałem podjął Naród. My musimy wykonać jego wolę. Wznosząc się ponad
polityczne podziały, musimy zrobić wszystko, aby w kolejnych latach nasz kraj,
między innymi dzięki Wspólnej Polityce Rolnej, równał do najlepszych.
Panie Marszałku! Wysoki Sejmie!
To historyczna chwila,
tak jak ta, gdy za czasów Mieszka I Polska przyjmowała chrzest. Kto z ówczesnych
miał świadomość tego, iż jest to przełomowy moment w historii naszego młodego
państwa? Musiało minąć wiele lat, by ten fakt dotarł do społecznej świadomości.
Tak jest i dziś. Możemy mieć wątpliwości i zastanawiać się. Wiem jednak jedno za
pięć, dziesięć lat będą pozytywne efekty naszej decyzji. W takich właśnie
kategoriach czasowych powinniśmy to rozpatrywać. Bo przecież nic nie zmieni się
z dnia na dzień.
Dzieło scalenia podjęto ponad pięćdziesiąt lat temu. To
lata zmian i ewolucji. Również dziś Unia podlega zmianom. Są również propozycje
zmian zasad Wspólnej Polityki Rolnej i dostosowania jej do zmieniających się
czasów i wyzwań, które one niosą.
Panie Marszałku! Panie Posłanki! Panowie Posłowie!
Przedstawiam dziś informację w sprawie proponowanych przez Komisję
Europejską zmian WPR oraz ich konsekwencji dla Polski. Realizując postanowienia
szczytu berlińskiego z końca 1999 roku, w lipcu 2002 roku Komisja Europejska
opublikowała Przegląd Średniookresowy WPR. Przyjęty projekt reformy z założenia
dotyczył krajów obecnej „15”, a następnie reforma miała być rozciągnięta na nowe
kraje członkowskie. W ramach tego przeglądu Komisja zaproponowała m.in.
wprowadzenie zryczałtowanych płatności bezpośrednich, których otrzymywanie nie
byłoby uwarunkowane tak jak dotychczas, uprawą określonych roślin na przykład
zbóż, czy chowem określonych zwierząt. Zaproponowano również stopniową obniżkę
płatności bezpośrednich, w ciągu 7 lat o 20% dla obecnej „15”. Zaoszczędzone w
ten sposób środki byłyby przeznaczone na wsparcie II filaru WPR, który obejmuje
instrumenty towarzyszące: LFA, programy rolno-środowiskowe, zalesianie i
wcześniejsze emerytury oraz nowe instrumenty.
Propozycje te zawierały
zarówno elementy pozytywne z punktu widzenia Polski, takie jak uproszczenie
systemu płatności bezpośrednich czy wyłączenie krajów kandydackich z modulacji
płatności, stopniowej ich redukcji i przeznaczeniu zaoszczędzonych środków na
rozwój wsi oraz negatywne, takie jak np. zniesienie interwencji na rynku żyta.
W styczniu 2003 roku Komisja Europejska (w dokumencie A long-term policy
perspective for a sustainable agriculture) przedstawiła propozycje reform
WPR.
Panie Marszałku! Wysoki Sejmie!
Reagując na ten dokument
w maju 2003 roku Rząd RP przyjął stanowisko w sprawie propozycji reformy
Wspólnej Polityki Rolnej. Dokument ten przed przyjęciem przez Radę Ministrów był
uzgadniany z partnerami społecznymi i uzyskał ich poparcie. W stanowisku tym
uznano, że proponowana reforma WPR prowadzi do zmiany warunków funkcjonowania
rolnictwa na wiele lat
i w efekcie do zmiany wynegocjowanych przez nasz kraj
warunków przystąpienia. Rząd RP uznał, że decyzje dotyczące reformy powinny w
pełni uwzględnić stanowisko nie tylko obecnych, ale i nowych państw
członkowskich. Stanowisko to zostało zaprezentowane Komisarzowi Fischlerowi oraz
przedstawicielom Państw Członkowskich UE.
Polski rząd poparł koncepcję
oddzielenia płatności od produkcji. Stwierdzono też, że reforma WPR nie może
prowadzić do pogorszenia warunków funkcjonowania polskiego sektora
rolno-spożywczego i wsparcia obszarów wiejskich w stosunku do warunków
uzgodnionych na szczycie w Kopenhadze. Stwierdzono możliwość poparcia dla
propozycji Komisji dotyczącej utrzymania systemu kwot mlecznych do roku 2014,
ale pod warunkiem, że dla Polski wzrost kwot mlecznych byłby odpowiednio wysoki
i uwzględniał w pełni potrzeby krajowe związane z restrukturyzacją sektora
do roku 2014. Rząd opowiedział się zdecydowanie za utrzymaniem skupu
interwencyjnego żyta.
W czerwcu 2003 roku w Luksemburgu, Rada UE uzgodniła
ostateczny kształt reformy WPR, który był wynikiem osiągniętego w sprawie
reformy kompromisu wśród krajów Piętnastki. Znacznie zmniejszono zakres
modulacji oraz dano krajom członkowskim możliwość wypłacania części płatności
bezpośrednich na dotychczasowych zasadach, tj. w powiązaniu z produkcją
określonych upraw czy chowem określonych zwierząt.
Z inicjatywy Polski do
dokumentów końcowych zostały załączone Wspólne Deklaracje nowych państw
członkowskich w sprawie reformy WPR.
Strona polska przedstawiła następujące
główne postulaty:
* wyłączenie nowych płatności bezpośrednich do mleka z
tytułu obniżek cen interwencyjnych w tym sektorze, z mechanizmu stopniowego
dochodzenia do pełnych płatności bezpośrednich;
* rekompensaty dla polskich
producentów żyta za zniesienie interwencji na tym rynku, podobnie jak dla
producentów z Niemiec;
* możliwość zastosowania w nowych krajach
członkowskich okresu przejściowego na wprowadzenie zasady współzależności do
czasu zakończenia okresu przejściowego na dochodzenie do pełnych płatności
bezpośrednich.
Na posiedzeniach Rady Ministrów UE ds. Rolnictwa i
Rybołówstwa przedstawiciele Polski wielokrotnie zabierali głos i prezentowali
stanowisko Rządu RP w sprawie reformy, wskazując na konieczność uwzględnienia
postulatów krajów kandydujących. Niemniej jednak status aktywnego obserwatora
ograniczał możliwości działań i pozwalał jedynie na prezentację stanowisk, bez
możliwości bezpośredniego wpływu na decyzje podjęte dla państw UE-15 w
Luksemburgu.
We wrześniu br. Unia Europejska przyjęła projekt Rozporządzenia Rady,
reformującego WPR dla krajów „15”. W październiku bieżącego roku, przygotowane
przez Komisję Europejską projekty dotyczące reformy WPR oraz adaptacji Traktatu
Akcesyjnego, zostały przedstawione krajom kandydującym. Trafiły do nas:
*
projekt rozporządzenia Rady dostosowującego Rozporządzenie Nr 1782/2003,
ustanawiające postanowienia dotyczące systemów bezpośredniego wsparcia w ramach
wspólnej polityki rolnej oraz ustalające pewne schematy wsparcia dla rolników,
Rozporządzenie Nr 1786/2003 w sprawie wspólnej organizacji rynku suszu paszowego
oraz Rozporządzenie Nr 1257/1999 w sprawie wsparcia rozwoju obszarów wiejskich z
Europejskiego Funduszu Orientacji i Gwarancji Rolnej (EAGGF) z tytułu
przystąpienia Republiki Czeskiej, Estonii, Cypru, Łotwy, Litwy, Węgier, Malty,
Polski, Słowenii i Słowacji do Unii Europejskiej oraz
* projekt decyzji Rady
dostosowująca Akt Przystąpienia Czech, Estonii, Cypru, Łotwy, Litwy, Węgier,
Malty, Polski, Słowenii i Słowacji oraz zmian w Traktatach, na podstawie których
utworzona jest Unia Europejska, w następstwie reformy Wspólnej Polityki Rolnej.
Panie Marszałku! Wysoka Izbo!
Minister Rolnictwa i
Rozwoju Wsi po dokonaniu analizy przedstawionych materiałów stwierdził, iż
dokumenty te umożliwiają stopniowe włączenie państw kandydujących do
zreformowanej Wspólnej Polityki Rolnej, niemniej jednak nie uwzględniają
wcześniej zgłoszonych przez Polskę postulatów dotyczących:
* przyznawania
nowych płatności dla polskich producentów na równych zasadach z obecnymi krajami
UE 15, dotyczy mleka, a także roślin energetycznych i orzechów;
*
zapewnienia, odpowiedniej do potrzeb, kwoty mleka, w przypadku przedłużenia
obowiązującego do roku 2007/2008 systemu kwotowania.
W sektorze żyta
potwierdzono możliwość wsparcia regionów, w których produkcja żyta ma duże
znaczenie, na podobnych zasadach jak w przypadku Niemiec.
Na początku
listopada bieżącego roku na wniosek Ministra Rolnictwa, po akceptacji ZP KIE,
materiał dotyczący uwag do projektu Decyzji Rady dostosowującej Akt Akcesji
nowych krajów członkowskich oraz dostosowującej traktaty ustanawiające UE, w
związku z reformą Wspólnej Polityki Rolnej został skierowany na posiedzenie RM.
W ślad za przyjęciem tej informacji będą przygotowane kolejne wystąpienia do
odpowiednich organów UE.
Na posiedzeniu COREPER II w dn. 5.11.03, podjęto
decyzję, aby prace nad propozycjami KE w sprawie Adaptacji Traktatu Akcesyjnego
do Reformy Wspólnej Polityki Rolnej były prowadzone przez grupę ds.
rozszerzenia. Ambasador Polski zaproponował, aby przedstawione projekty
rozporządzeń były dyskutowane w ramach grup roboczych Rady w obszarze rolnictwo.
Polska uzyskała zapewnienie ze strony Prezydencji, iż w pracach grupy ds.
rozszerzenia nad propozycjami aktów prawnych będą brać udział eksperci ds.
rolnictwa
z państw przystępujących do UE. Spotkania z udziałem
przedstawicieli Polski odbywają się w Brukseli dwa razy w tygodniu, począwszy od
dnia. 11 listopada bieżącego roku.
W trakcie pierwszego posiedzenia grupy
roboczej, Prezydencja poinformowała, że przedmiotem obrad nie powinny być inne
kwestie niż techniczne. Przedstawiciel Polski zaprezentował stanowisko w
sprawie: objęcia nowych płatności bezpośrednich mechanizmem phasing-in oraz
utrzymania wysokości kwot mlecznych na okres 2007/2008-2013/2014.
Na obecnym
etapie prac utrzymują się rozbieżności interpretacyjne w odniesieniu do zapisów
Traktatu Akcesyjnego i jego adaptacji do wprowadzanej przez kraje obecnej „15”
UE reformy WPR.
Mając na uwadze, że rozstrzygnięcia dotyczące przeniesienia
postanowień reformy WPR na zapisy Traktatu Akcesyjnego będą miały istotny wpływ
na niektóre sektory polskiego rolnictwa, strona polska wykorzysta wszystkie
możliwości prawne i polityczne uzyskania takich rozwiązań w zakresie reformy
WPR, które uwzględniałyby interesy polskiego sektora rolno-spożywczego.
Podsumowując, należy podkreślić, że reforma WPR przyjęta dla krajów obecnej
„15” UE zawiera zarówno elementy pozytywne, jak i negatywne
z punktu
widzenia Polski oraz całej rozszerzonej do 25 państw, UE. Te pierwsze na obecnym
etapie trudno skwantyfikować i w tym wypadku można przeprowadzić jedynie analizę
jakościową. Natomiast w przypadku elementów negatywnych taką analizę ilościową
można przedstawić.
Panie Marszałku! Wysoka Izbo!
Najważniejszym pozytywnym
elementem reformy jest uproszczenie WPR polegające na wprowadzeniu nowego
systemu płatności bezpośrednich – jednolitej płatności na gospodarstwo (JPG) lub
jednolitej płatności regionalnej (JPR). Wynikiem takiego uproszczenia będzie
system bardzo zbliżony do systemu jednolitej płatności obszarowej (SAPS ), na
jaki zdecydowała się Polska jeszcze w czasie negocjacji akcesyjnych. Przejście z
systemu jednolitej płatności obszarowej, jaki będzie stosowany w Polsce przez
pierwsze lata po akcesji na nowy system unijny (JPR) będzie zatem dużo
łatwiejsze niż przejście na obecnie funkcjonujący w UE-15 system standardowy.
Z uwagi na rozdrobnioną strukturę agrarną polskiego rolnictwa, a także
innych krajów UE-25, zmiana ta oznacza niższe koszty funkcjonowania WPR,
ponoszone zarówno przez administrację, jak i rolników. Zwiększy to dostępność
środków przeznaczonych dla najmniejszych gospodarstw.
Oddzielenie decyzji
produkcyjnych rolników od płatności, zwiększa orientację prorynkową sektora,
pozostawiając rolnikom większą swobodę w zakresie dostosowań struktury produkcji
do wymagań i potrzeb rynku. Ma to fundamentalne znaczenie dla polskiego
rolnictwa, z uwagi na możliwości dostosowania po akcesji do UE struktury
produkcji i handlu do warunków jednolitego rynku. Oznacza jednocześnie poprawę
efektywności ekonomicznej sektora i jego konkurencyjności, a tym samym
pełniejsze wykorzystanie szans, jakie stwarza integracja europejska.
W nowej
WPR zasady przyznawania płatności w systemie Jednolitej Płatności Regionalnej
rozszerzają możliwości wykorzystania do produkcji roślinnej gruntów uprawnionych
do płatności. Zastosowanie w Polsce, po zakończeniu okresu przejściowego,
systemu jednolitej płatności regionalnej byłoby korzystne m.in. dla producentów
ziemniaków nieskrobiowych oraz owoców i warzyw z wyłączeniem upraw wieloletnich,
którzy również otrzymywaliby płatności. Takiego rozwiązania nie przewidywała
dotychczasowa WPR, jeżeli pominiemy wspieranie grup producentów owoców i warzyw.
Płatności oddzielone od bieżącej produkcji nie stymulują nadmiernej
intensyfikacji produkcji i tym samym mają niewielki, zniekształcający wpływ na
warunki handlu międzynarodowego. Dzięki temu mogą być klasyfikowane na forum
WTO, jako dopuszczalna forma wspierania dochodów rolniczych. W tym sensie
oddzielenie płatności od produkcji osłabia krytykę WPR przez kraje trzecie i
poprawia pozycję UE w toczących się negocjacjach WTO, dotyczących liberalizacji
handlu i polityki rolnej.
Reforma nadała większą rangę przestrzeganiu przez gospodarstwa rolne
standardów dotyczących m.in. ochrony środowiska naturalnego, bezpieczeństwa
żywności i dobrostanu zwierząt. Służyć temu będą:
* zmniejszenie zachęt do
nadmiernie intensywnej produkcji poprzez oddzielenie płatności od decyzji
produkcyjnych;
* wprowadzenie nowego instrumentu wsparcia finansowanego ze
środków na rozwój wsi (II filar WPR), dla gospodarstw dostosowujących się do
standardów, które nie funkcjonowały dotychczas w prawodawstwie krajowym;
*
ustanowienie systemu doradztwa dla rolników w zakresie przestrzegania wymogów
przewidzianych zasadą współzależności;
* uzależnienie wypłat pełnych
płatności bezpośrednich od przestrzegania przez gospodarstwa rolne zasady
współzależności.
Polskie gospodarstwa rolne, z uwagi na bardziej ekstensywny
charakter produkcji niż w krajach UE, powinny mieć mniejsze problemy z
dostosowaniem się do niektórych wymagań wprowadzonych przez zasadę
współzależności. Poza tym, co ważniejsze, w okresie stosowania systemu SAPS,
przez okres 3-5 lat po akcesji, polskie gospodarstwa rolne nie będą musiały
spełniać wymogów określonych zasadą współzależności, a jedynie będzie je
obowiązywało stosowanie dobrej kultury rolnej.
Panie Marszałku! Wysoki Sejmie!
Przyjęte zmiany WPR
wspierają wielofunkcyjny charakter rolnictwa europejskiego. Chodzi tu nie tylko
o oddzielenie wsparcia dochodów od bieżącej produkcji i uwarunkowanie
otrzymywania tego wsparcia od przestrzegania szeregu standardów, ale także o
zwiększenie środków na działania rozwoju wsi kosztem ograniczenia kwot płatności
dla dużych, intensywnych gospodarstw. Zwiększenie rangi rozwoju obszarów
wiejskich w stosunku do polityki wsparcia produkcji rolnej nastąpi poprzez
przesunięcie części środków z tzw. I filaru WPR, czyli płatności bezpośrednie,
na działania w ramach tzw. II filaru, czyli na rozwój wsi w ramach modulacji.
Zastosowanie mechanizmu modulacji w UE-15 nie obejmie nowych krajów
członkowskich w okresie dochodzenia do pełnych płatności bezpośrednich,
spowoduje to zmniejszenie różnic w intensywności wsparcia bezpośredniego między
krajami członkowskimi, z uwagi na wyłączenie małych gospodarstw, do 5 tys. euro
płatności rocznie/gospodarstwo, z redukcji płatności, faworyzując kraje o
gorszej strukturze rolnej i mniejszej intensywności produkcji. Poza tym, część
zaoszczędzonych środków będzie podlegać redystrybucji na zasadach kohezji, także
faworyzujących te kraje.
W odniesieniu do Polski zastosowanie modulacji w
UE-15 pozwoli na szybsze zmniejszenie różnic w poziomie wsparcia bezpośredniego
między dotychczasowymi krajami członkowskimi a Polską w okresie dochodzenia do
pełnych płatności.
Istotne jest także to, że podobnie jak w przypadku
modulacji, mechanizm dyscypliny finansowej nie obejmie Polski do czasu uzyskania
pełnych płatności bezpośrednich.
Panie Marszałku! Wysoki Sejmie!
Projekt Decyzji Rady
adaptującej Akt Akcesji do reformy WPR przewiduje rozszerzenie zakresu
stosowania mechanizmu phasing-in na nowe płatności bezpośrednie wprowadzone w
sektorach: mleka, płatności ponad poziom uzgodniony w ramach Agendy 2000, upraw
energetycznych i orzechów, co nie było zapisane w Akcie Akcesyjnym. Ponieważ UE
zamierza zreformować rynek cukru i jedna z opcji tej reformy zakłada
wprowadzenie płatności bezpośrednich, bardzo prawdopodobne jest zastosowanie
mechanizmu phasing-in także w odniesieniu do polskich producentów buraków
cukrowych. Zastosowanie mechanizmu phasing-in w odniesieniu do nowych płatności
do mleka oznaczałoby, że w okresie 2004-2012 utracone korzyści wyniosłyby ok.
300 mln EUR na 8 lat. Podkreślić należy, że po obniżkach cen interwencyjnych+,
ceny i tak będą wyższe niż obecnie stosowane w Polsce.
W przypadku upraw
energetycznych byłyby to straty potencjalne, gdyż wsparcie dla tych upraw wg
nowego programu pomocowego wynikającego ze zreformowanej WPR byłoby mniej
atrakcyjne w porównaniu do wsparcia, jakie oferować będzie w Polsce system SAPS.
W Polsce po przejściu na system jednolitej płatności regionalnej, wsparcie upraw
energetycznych także będzie mniej atrakcyjne.
W przypadku orzechów straty z
tytułu phasing-in w okresie 2004-2012 wyniosłyby 0,5 mln EUR.
Trzeba
podkreślić, że objęcie mechanizmem phasing-in nowych płatności bezpośrednich
spowodowałoby dalsze zwiększenie i zróżnicowanie wsparcia bezpośredniego, na
skutek zastosowania zasady phasing-in do obecnie funkcjonujących w UE płatności
bezpośrednich, między starymi i nowymi krajami członkowskimi poszerzonej UE.
Panie Marszałku! Wysoka Izbo!
W projekcie Decyzji
ustalono wysokość kwot mlecznych dla nowych krajów członkowskich, w tym i dla
Polski aż do roku 2013/2014, podczas gdy
w Akcie Akcesyjnym ustalone są
limity jedynie do roku 2007/2008. Tym samym wysokość kwot dla Polski i innych
krajów przystępujących na okres 2007/2008-2013/2014 została ustalona nie w
wyniku negocjacji, jak miało to miejsce
w przypadku kwot na okres
2004/2005-2006/2007, lecz w wyniku jednostronnej decyzji organów UE, czyli
Komisji, Rady. Na decyzje te Polska i inne kraje przystępujące nie mają żadnego
wpływu, gdyż do momentu akcesji nie posiadają prawa głosu.
Panie Marszałku! Wysoka Izbo!
Negatywnie z punktu
widzenia struktury polskiego rolnictwa należy ocenić likwidację interwencyjnego
skupu żyta. W Polsce ta uprawa ma około 22% udziału w powierzchni zasiewów zbóż,
co wynika m.in. z warunków klimatycznych oraz słabej jakości naszych gleb.
Likwidacja interwencji mimo że tylko część żyta sprzedawana jest na rynku a
większość zużywa się w gospodarstwach może spowodować w Polsce obniżenie cen
rynkowych żyta. Dlatego strona polska zażądała rekompensaty dla polskich
producentów żyta za zniesienie interwencji na tym rynku na zasadach podobnych
jak stosowanych wobec producentów niemieckich.
Reforma daje krajom
członkowskim możliwości: pełnego uproszczenia systemu płatności bezpośrednich,
odroczenia w czasie wprowadzenia nowego systemu, do końca 2006 roku, jak również
wyłączenia części płatności z nowego systemu i ich wypłaty na dotychczasowych
zasadach, tzn. w powiązaniu
z wymogiem prowadzenia określonej produkcji.
Takie elastyczne podejście było warunkiem uzyskania zgody niektórych państw
członkowskich na reformę WPR. Budzi to jednak wiele wątpliwości. W krajach,
które się zdecydują na taki „mieszany” system, WPR będzie bardziej skomplikowana
niż dotychczas. Umożliwienie zróżnicowania WPR w krajach członkowskich, okres
przejściowy na pełne wdrożenie, część płatności funkcjonująca na obecnych
zasadach, może zniekształcać warunki konkurencji na jednolitym rynku i oznaczać
częściową renacjonalizację WPR.
W ocenie nowej WPR nie można pominąć także
wątpliwości dotyczących uzyskiwania płatności bezpośrednich przez gospodarstwa
bez konieczności prowadzenia produkcji. Trzeba jednak pamiętać, że chociaż
otrzymywanie płatności wg nowego systemu nie byłoby związane z obowiązkiem
produkcji, to byłoby ono uwarunkowane utrzymaniem ziemi w dobrej kulturze
rolnej,
w połączeniu z przestrzeganiem określonych wymogów w zakresie
ochrony środowiska. Wzmocnienie tej funkcji wsparcia rolnictwa znalazło swój
wyraz we wprowadzeniu obowiązkowego systemu kontroli przestrzegania przez
gospodarstwa tych zasad. Podejście to jest zgodne z długookresowym dążeniem do
wspierania wielofunkcyjnego charakteru rolnictwa europejskiego i stanowi ważny
czynnik legitymujący płatności w opinii podatników i konsumentów w sytuacji,
kiedy nie będą one już związane z wymogiem produkcji.
W polskich warunkach
koszty wprowadzenia systemu kontroli stosowania przez rolników wymogów ochrony
środowiska mogą być znaczące, z uwagi na dużą liczbę gospodarstw i tym samym
dużą liczebność próbki gospodarstw kontrolowanych na miejscu. Ponadto,
poniesienie wysokich kosztów nie byłoby w pełni uzasadnione w okresie
uzyskiwania niepełnych płatności. Tym niemniej w okresie funkcjonowania w Polsce
systemu SAPS, stosowanie powyższych wymogów nie będzie obowiązkowe.
W
stosunku do pierwotnych propozycji Komisji Europejskiej, znacznie osłabiono
efektywność mechanizmu modulacji i tym samym wysokość środków realokowanych z
krajów o intensywnym rolnictwie do krajów o rolnictwie bardziej ekstensywnym.
Wprowadzono następujące modyfikacje:
* wycofano się z koncepcji głębszej
redukcji płatności, maksymalnie 19%, w gospodarstwach największych,
otrzymujących ponad 50 tys. euro płatności rocznie;
* obniżono skalę
redukcji płatności do maksymalnie 5% dla gospodarstw otrzymujących ponad 5 tys.
euro rocznie;
* wprowadzono ograniczenie, że co najmniej 80% środków z
modulacji zostanie zatrzymane w kraju, w którym te środki zaoszczędzono na
płatnościach bezpośrednich.
Te zmiany są korzystne i dobrze, że Komisja
Europejska zamierza je wprowadzić do WPR. Szkoda, że są takie płytkie i
faworyzują przede wszystkim kraje zamożne, o intensywnym rolnictwie. Osłabia
natomiast efekt spójności, kohezji, w podziale pozostałej części środków,
maksymalnie 20%, zaoszczędzonych na płatnościach bezpośrednich, poprzez nadanie
stosunkowo wysokiej wagi kryterium powierzchni UR w kraju, a niskiej - kryterium
zatrudnienia w rolnictwie i zamożności, licząc PKB na mieszkańca. Tak znaczące
odejście od pierwotnych koncepcji modulacji należy z punktu widzenia Polski
ocenić negatywnie. Można mieć jedynie nadzieję, że możliwości związane z ideą
modulacji płatności bezpośrednich będą pełniej wykorzystywane w przyszłości,
kiedy Polska zostanie objęta tym instrumentem. Jest to w zasadzie jedyny sposób
na złagodzenie różnic w poziomie wsparcia wynikających z zaszłości
historycznych, jaki jest możliwy w ramach określonego limitu budżetowego dla
WPR.
Panie Marszałku! Wysoka Izbo!
Przedstawiłem Wysokiej
Izbie informację o proponowanych zmianach Wspólnej Polityki Rolnej oraz o
konsekwencjach, jakie będą one miały dla naszego Kraju. Przedstawiłem, tak jak
zawsze mam w zwyczaju, wszystkie strony pozytywne oraz te miejsca, które mogą
mieć negatywny wpływ na szybsze wyrównywanie różnic między polskim a unijnym
rolnictwem.
Tak jak powiedziałem na wstępie mojego wystąpienia, łatwo jest
krytykować i negować. Dziś jednak, po przedstawieniu tej szerokiej informacji,
oczekuję konstruktywnej dyskusji, która da nam argumenty do dalszych negocjacji
z przedstawicielami Unii Europejskiej. My walki o swoje racje nie zakończyliśmy.
Przedstawiciele naszego rządu, Rządu Rzeczypospolitej Polskiej, są cały czas
obecni w Brukseli i pilnują spraw polskiego chłopa i polskiej wsi. Dziś jeszcze
jesteśmy obserwatorami, mamy głos doradczy, ale już dziś z tym głosem muszą się
liczyć obecni członkowie Unii. Będą się liczyć tym bardziej, jeśli będziemy, my
członkowie rządu, wsparci siłą i konstruktywną jednością polskiego parlamentu.
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Dziękuję za uwagę.
.png)
Zaloguj przez Facebook
