Rynek mięsa według prognozy ARR

W dniu 24 czerwca 2004 r. odbyło się kolejne posiedzenie zespołu niezależnych ekspertów, powołanego przez Prezesa Agencji Rynku Rolnego, którego celem było zaktualizowanie prognozy cen rynkowych podstawowych produktów rolniczych do końca 2004 roku.

Poniżej prezentujemy prognozy cen zbóż, żywca wieprzowego i wołowego oraz mleka i jego przetworów na tle przewidywanych czynników popytowo-podażowych kształtujących ich poziom.

Rynek zbóż | Rynek mięsa | Rynek mleka

Rynek wieprzowiny

• aktualna sytuacja cenowa

Pogłębiający się spadek podaży żywca wieprzowego powoduje sukcesywny wzrost cen skupu trzody chlewnej. Według danych GUS w maju br. za żywiec wieprzowy średnio w kraju płacono 4,06 zł/kg, tj. o ponad 2% więcej niż w kwietniu i o ok. 32% więcej niż w maju ub.r. W czerwcu br. (wg cotygodniowych notowań MRiRW) ceny trzody chlewnej nadal rosły i w trzecim tygodniu tego miesiąca ukształtowały się na poziomie 4,66 zł/kg, tj. o ok. 13% wyższym niż miesiąc wcześniej i o ok. 43% wyższym niż przed rokiem.

• czynniki wpływające na poziom cen skupu

- pogłowie trzody chlewnej i produkcja mięsa wieprzowego

W wyniku niekorzystnych ekonomicznych warunków chowu trzody chlewnej w 2003 r. i na początku 2004 r., producenci sukcesywnie ograniczali pogłowie tych zwierząt. W efekcie tego w marcu br. stado trzody chlewnej (według danych GUS) liczyło 17,2 mln szt., tj. o 7,6% mniej niż rok wcześniej. Pogłowie tuczników i warchlaków zmniejszyło się w tym czasie o 5,6% i o 7,2%, a loch prośnych o 11,5%. Liczebność i struktura pogłowia wskazują, że do końca br. utrzyma się spadkowa faza w produkcji żywca wieprzowego. Ocenia się, że w II połowie 2004 r. produkcja mięsa wieprzowego może ukształtować się na poziomie ok. 960 tys. t, tj. o ok. 10% niższym niż w analogicznym okresie 2003 r.

- handel zagraniczny

W I kwartale br. eksport wieprzowiny (wg GUS) osiągnął poziom ok. 67 tys. t (w ekwiwalencie mięsa) i był o 51% większy niż rok wcześniej. Wzrost eksportu wynikał z niskich cen krajowej wieprzowiny, stosowania dopłat do eksportu półtusz wieprzowych z bieżącej produkcji oraz sprzedaży z przeznaczeniem na eksport mrożonej wieprzowiny z zapasów ARR. Jednocześnie w wyniku niskich cen surowca na rynku krajowym import wieprzowiny w tym czasie obniżył się o 23% i wyniósł ok. 7 tys. t.

Według danych Głównego Inspektoratu Weterynarii w kwietniu br. zarówno eksport jak i import mięsa wieprzowego zmniejszył się.

W wyniku malejącej podaży żywca wieprzowego oraz ograniczenia subwencjonowania wywozu wieprzowiny jej eksport w II połowie 2004 r. będzie mniejszy niż w analogicznym okresie roku poprzedniego, przy relatywnie większym udziale odbiorców z krajów UE. Niedobory podaży z produkcji krajowej będą prawdopodobnie częściowo uzupełniane zwiększonym przywozem mięsa wieprzowego z innych krajów UE (zwłaszcza z Danii, gdzie ceny są niższe niż w Polsce). Jednak z uwagi na przewidywany spadek produkcji w całej UE wzrost przywozu będzie prawdopodobnie ograniczony.

- spożycie

Wzrost cen skupu spowodował podwyższenie cen detalicznych mięsa i jego przetworów. W maju detaliczne ceny mięsa wieprzowego były o prawie 9% wyższe niż przed rokiem. W tej sytuacji przewiduje się, że konsumpcja wieprzowiny w br. obniży się o ok. 1 kg/osobę. Mniejsze spożycie wieprzowiny zostanie częściowo zrekompensowane wzrostem konsumpcji drobiu.

- działania ARR

W okresie styczeń - kwiecień br. w celu zagospodarowania rynkowej nadwyżki podaży żywca wieprzowego Agencja Rynku Rolnego zakupiła ok. 32 tys. t półtusz wieprzowych. Ponadto przedsiębiorcy mogli wyeksportować z dotacjami ok. 20 tys. t wieprzowiny z bieżącej produkcji. W celu zagospodarowania zgromadzonych zapasów, ARR sprzedała po preferencyjnych cenach ok. 43 tys. t mrożonych półtusz przeznaczonych na eksport.

Od 1 maja br. działania wspierające rynek wieprzowiny mogą być prowadzone na zasadach obowiązujących w Unii Europejskiej. Obecnie ograniczają się one do dotowania eksportu przetworów wieprzowych. Sytuacja rynkowa w UE nie wskazuje, aby zakres wsparcia tego rynku w najbliższym czasie został rozszerzony.

• prognoza cen skupu do grudnia 2004 r.

Przewiduje się, że wraz z pogłębiającym się spadkiem podaży wieprzowiny, ceny trzody chlewnej będą sukcesywnie rosły. Szczególnie wysoki poziom osiągną one prawdopodobnie w III kwartale br. kiedy sezonowy spadek podaży nałoży się na spadkową fazę produkcji.

Zespół ekspertów prognozuje, że przeciętne ceny skupu trzody chlewnej do grudnia 2004 r. mogą kształtować się następująco:

Rynek wołowiny

• aktualna sytuacja cenowa

W wyniku mniejszej niż przed rokiem podaży bydła oraz zwiększenia popytu zewnętrznego, od początku maja br. notuje się szybki wzrost cen żywca wołowego. Według danych GUS w maju za bydło ogółem płacono przeciętnie 3,35 zł/kg, tj. o ok. 14% więcej niż w kwietniu br. i o ok. 30% więcej niż rok wcześniej, a za młode bydło rzeźne 3,66 zł/kg, tj. odpowiednio o ok. 14% i 22% więcej. Według tygodniowych notowań MRiRW w trzecim tygodniu czerwca w zakładach objętych monitoringiem w ramach Zintegrowanego Systemu Rolniczej Informacji Rynkowej ceny skupu bydła osiągnęły średni poziom 4,31 zł/kg i były o ok. 21% wyższe niż miesiąc wcześniej i o ok. 59% wyższe niż przed rokiem.

• czynniki wpływające na poziom cen:

- pogłowie bydła i produkcja wołowiny

Mała opłacalność chowu bydła rzeźnego powodowała systematyczne ograniczanie pogłowia tych zwierząt oraz produkcji wołowiny. Według danych GUS w grudniu 2003 r. pogłowie bydła ogółem wynosiło 5,3 mln szt i było o 2,7% mniejsze niż rok wcześniej. Największy spadek - o 6,6% w skali roku odnotowano w pogłowiu młodego bydła (1 - 2 lat). W efekcie utrzymywania się redukcyjnych tendencji w pogłowiu bydła, produkcja mięsa wołowego w 2003 r. po raz pierwszy od 1998 r. była większa niż w roku poprzednim. Również w I kwartale br. podaż bydła do skupu była większa niż w analogicznym okresie ub.r., jednak już od kwietnia skup żywca wołowego kształtował się poniżej poziomu ubiegłorocznego. Tendencja ta może utrzymać się w kolejnych miesiącach. Ocenia się, że w II połowie 2004 r. produkcja mięsa wołowego może być o ok. 10% mniejsza niż w analogicznym okresie roku poprzedniego i wynosić ok. 138 tys. t.

- handel zagraniczny

Według danych GUS w I kwartale br. eksport wołowiny (w ekwiwalencie mięsa) wyniósł ok. 23 tys. t i był o 4% większy niż przed rokiem. Po zniesieniu ograniczeń celnych między Polską a pozostałymi krajami UE, możliwości zbytu polskiego bydła i mięsa wołowego znacząco wzrosły z uwagi na dużo niższe ceny. Zwiększony popyt zewnętrzny na wołowinę może stymulować rozwój produkcji żywca wołowego w Polsce.

- spożycie

Z uwagi na obawy przed BSE oraz znaczący wzrost produkcji mięsa wieprzowego i drobiowego preferowanego przez polskich konsumentów krajowe spożycie wołowiny w ostatnich latach malało. Wzrost podaży wołowiny w 2003 r. i w I kwartale 2004 r. spowodował niewielkie zwiększenie spożycia. Ocenia się jednak, że obecny wzrost cen wołowiny ponownie ograniczy konsumpcję tego gatunku mięsa w kraju.

- działania ARR

Od 1 maja br. polscy eksporterzy na równi z pozostałymi unijnymi przedsiębiorcami mogą korzystać z dopłat do eksportu poza UE żywego bydła i mięsa wołowego. Subsydia te będą prawdopodobnie sprzyjać wzrostowi eksportu.

• prognoza cen skupu do grudnia 2004 r.

W związku z niskim poziomem produkcji wołowiny i zwiększonymi możliwościami jej wywozu eksperci oceniają, że średnie ceny skupu bydła do grudnia 2004 r. mogą kształtować się w zakresie: