Krajowa Izba...

 Poznań, 30 kwietnia 2002 r.

Pan Jarosław Kalinowski 
Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi 
ul. Wspólna 30 
00-930 Warszawa

Szanowny Panie Ministrze,

Środowisko drobiarskie, reprezentowane przez specjalistyczną Sekcję Producentów, Dystrybutorów i Przetwórców Jaj Spożywczych Zarządu Krajowej Izby, zbulwersowane jest informacjami prasowymi, omawiającymi podejście administracji rządowej do przyszłych warunków gospodarczych krajowej produkcji jaj spożywczych, po akcesji Polski do Unii Europejskiej.

Z artykułów zamieszczonych w Gazecie Wyborczej w dniu 17.04.2002 r. – Kurze życie oraz w dniu 19.04.2002 r. – Nioski, owce, wódka wynika, że losy krajowej produkcji jaj ważą się bez rozeznania bieżącej sytuacji gospodarczej i skutków ekonomicznych wynikających z wprowadzenia unijnych wymagań dotyczących klatkowego systemu utrzymania kur i bez ubiegania się o rozwiązania przejściowe. Problemy dotyczące wdrożenia tych przepisów nie były dotąd przedmiotem konsultacji z reprezentacją sektora produkcji jaj spożywczych.

Poważne zaniepokojenie wywołały zawarte w tych artykułach informacje, dotyczące :

• opracowywania projektów rozporządzeń wykonawczych do ustawy o ochronie zwierząt, bez opinii branży drobiarskiej,
• opinii polskich negocjatorów w sprawie terminu wdrożenia w Polsce unijnych przepisów określających minimalne normy ochronne dla kur nieśnych (Dyrektywa Rady Europy 1999/74/EC z dnia 19 lipca 1999 r.), a zwłaszcza stanowiska strony polskiej w zakresie rozwiązań przejściowych.

Z relacji Gazety Wyborczej wynika, że polscy negocjatorzy zostali zaskoczeni przez stronę unijną pytaniami na temat terminów wdrożenia wymagań unijnych w zakresie jakości handlowej mięsa drobiowego i jaj oraz utrzymania kur w klatkach:
"Polscy negocjatorzy bronią się, mówiąc, że drobiarze nie występowali o okres przejściowy w sprawie klatek, więc rząd uznał że nie będą mieli z tym problemów. Oczywiście rozwiązaniem może być zmniejszenie o połowę liczby kur w jednej klatce, ale to uderzy po kieszeni hodowców."
Unijni dyplomaci dziwią się: Polska jest jedynym bodaj krajem kandydującym, który nie występuje tu o rozwiązania przejściowe. – Czyżby kurom w Polsce żyło się tak dobrze? – pytają ironicznie."
Inna wypowiedź, tym razem jednego z krajowych ekspertów weterynaryjnych, również potwierdza zaskoczenie tematem: "Nie jesteśmy do tego przygotowani, w Polsce nikt nie ma do tego głowy."

Cytowane przez Gazetę Wyborczą wypowiedzi urzędników, świadczą o pilnej potrzebie przedstawienia oceny sytuacji w krajowej produkcji jaj spożywczych, wyrażenia opinii o skutkach gospodarczych wprowadzenia w Polsce ograniczeń w klatkowym systemie utrzymania kur oraz przekazania stanowiska branżowych podmiotów dotyczącego możliwości dostosowania bateryjnego systemu utrzymania kur do unijnych przepisów.

Niezbędne jest pilne spotkanie konsultacyjne z reprezentacją sektora produkcji jaj spożywczych, w celu wypracowania stanowiska w sprawach, obejmujących następujące kwestie :

• terminy i warunki (rozwiązania przejściowe) wdrożenia w Polsce poszczególnych wymagań unijnych, określonych w Dyrektywie Rady Europy 1999/74/EC z dnia 19 lipca 1999 r. określającej minimalne normy ochronne dla kur nieśnych,
• terminy i warunki wdrożenia wymagań unijnych określonych w Rozporządzeniu Rady (EEC) nr 1907/90 z 26 czerwca 1990 w sprawie określonych norm handlowych na jaja oraz Rozporządzeniu Komisji EEC nr 1274/91 z 15 maja 1991 r. w sprawie szczegółowych przepisów wykonawczych do rozporządzenia Rady (EEC) nr 1907/90.

Poniżej przedstawiamy ocenę aktualnej sytuacji gospodarczej krajowych ferm produkujących jaja spożywcze, w aspekcie możliwości dostosowawczych do wymagań U E dotyczących dobrostanu kur nieśnych, na tle rozwoju tego sektora w krajach wspólnoty.

W krajowej produkcji jaj spożywczych dopiero w II połowie lat 90-tych rozpoczął się proces inwestycyjny wyposażania ferm w klatki. Inwestowanie w klatki wywołane zostało koniecznością obniżania jednostkowych kosztów produkcji jaj i zwiększeniem konkurencyjności tych produktów. Bodźcem dla rozwoju ferm był gwałtowny rozwój importu jaj do Polski w I połowie lat 90-tych.

Rozwój klatkowego systemu utrzymania kur nieśnych w Polsce jest opóźniony co najmniej o kilkanaście lat w stosunku do krajów UE. W 1996 r. (tj. w okresie początkowego rozwoju systemu klatkowego w Polsce) w krajach Unii Europejskiej aż 93% kur utrzymywane było w systemach
bateryjnych. W Wielkiej Brytanii już w 1980 r. – 96% niosek utrzymywane było w klatkach.

Największe tempo rozwoju produkcji jaj w Polsce, co związane było z inwestowaniem w zakup baterii klatkowych, miało miejsce w latach 1998-2001. Proces ten trwa nadal i polega, między innymi, na wymianie zużytego wyposażenia ferm i inwestowaniu w nowe urządzenia bateryjne. Należy podkreślić, że inwestycje w tym zakresie uzyskały wsparcie państwa w postaci kredytowania preferencyjnego na cele zwiększenia oferty towarowej oraz dostosowanie tej oferty do potrzeb rynku.

Aktualnie większość krajowych producentów jaj spożywczych jest dopiero na początku drogi spłaty kredytów zaciągniętych na okres 12-15 lat.

Udzielone kredyty i terminy ich spłat, wynikają z założeń dochodowości ferm jaj spożywczych, przedłożonych bankom w planach przedsięwzięcia. Założenia te, nie przewidywały zmian zasadniczych uwarunkowań produkcyjnych, wynikających z wprowadzenia przepisów ograniczających chów klatkowy.

Wdrożenie unijnych przepisów w tym zakresie, już w momencie wejścia Polski do UE, spowodowałoby konieczność przeznaczenia dodatkowych środków z budżetu państwa na pokrycie kosztów spadku dochodowości produkcji jaj spożywczych, w formie odszkodowań lub rekompensat dla producentów. Samo tylko zwiększenie minimalnej powierzchni klatki na l kurę z 450 cm² do 550 cm², spowoduje ok. 15% wzrost kosztów produkcji jaj.

Mając na uwadze przedstawione wyżej uwarunkowania, zgłaszamy wniosek o wprowadzenie w Polsce 15-letniego okresu przejściowego dla wdrożenia omawianych norm utrzymania kur, licząc ten okres od dnia przystąpienia Polski do UE.

15-letni okres przejściowy jest konieczny do zapewnienia warunków spłaty wieloletnich kredytów, amortyzacji urządzeń, realizacji planów rozwojowych ferm, konkurencyjności krajowej produkcji jaj.
Proponowany okres przejściowy jest podobny do okresu jaki Rada Europy wyznaczyła producentom w krajach wspólnoty, ustanawiając dyrektywę 1999/74/EC.

Nasz wniosek o zastosowanie rozwiązań przejściowych jest również uzasadniony tym, że rządy Niemiec i Holandii wystąpiły o opóźnienie wprowadzenia w życie zakazu tradycyjnego chowu klatkowego.

Uprzejmie prosimy o wyznaczenie pilnego terminu spotkania z reprezentacją środowiska drobiarskiego w celu wypracowania stanowiska, zgodnego z możliwościami gospodarczymi sektora produkcji jaj.

Pozwalamy sobie podkreślić, że stanowisko dotyczące terminu, warunków i kosztów wdrożenia unijnych norm utrzymania kur winno być rozpatrywane łącznie z kosztami jakie sektor ten będzie zmuszony ponieść w tym samym okresie dostosowawczym z tytułu inwestycji utworzenia centrów pakowania jaj i dostosowania jakości handlowej jaj do wymagań wspólnego rynku.

Równocześnie, uprzejmie prosimy o zapoznanie nas z kalendarzem negocjacyjnym i harmonogramem prac nad ustanawianiem krajowych przepisów, regulujących działalność naszej branży.

Z wyrazami szacunku

Wiceprezes Krajowej Izby
dr hab. Henryk Malec

Do wiadomości:
Organizacje działające w Komisji Koordynacyjnej Krajowych Organizacji Drobiarskich:

1. Krajowa Rada Drobiarstwa – IG w Warszawie
2. Polski Związek Zrzeszeń Hodowców i Producentów Drobiu w Warszawie