Podjęcie przez Komisję Europejską decyzji w sprawie wpisania 17 odmian genetycznie zmodyfikowanej kukurydzy MON810 do Wspólnotowego Katalogu Odmian Gatunków Roślin Rolniczych oznacza możliwość ich swobodnej uprawy na terenie wszystkich państw członkowskich.
Możliwość uprawy roślin genetycznie modyfikowanych w krajach członkowskich Unii Europejskiej może spowodować zainteresowanie rolników tymi uprawami w Polsce. Wpisane do Katalogu Wspólnotowego odmiany genetycznie zmodyfikowanej kukurydzy nie były badane w Polsce i ze względu na bardzo wysokie wymagania cieplne, mogą nie być przydatne do uprawy w warunkach polskich.
Kukurydza MON 810 wykazuje odporność na omacnicę prosowiankę (Ostrinia nubilaris), która jest bardzo groźnym szkodnikiem upraw kukurydzy. Brak możliwości uzyskania odporności na szkodniki drogą hodowli konwencjonalnej wymaga szukania innych metod ochrony roślin, jedną z nich jest modyfikacja genetyczna. Omacnica prosowianka i jej śródziemnomorski odpowiednik Sesamia nonagrioides stanowią zagrożenie dla upraw kukurydzy w Europie Południowej i Zachodniej. Warto nadmienić, że szkody powodowane przez omacnicę prosowiankę są również notowane na terenach południowej Polski. Biorąc pod uwagę straty powodowane przez tego szkodnika niektóre kraje zainteresowane są wprowadzeniem do obrotu kukurydzy MON 810 (w Hiszpanii od 1998 roku na obszarze 22 tysięcy hektarów uprawiana jest genetycznie zmodyfikowana kukurydza odporna na owady).
W lipcu 2003 Komitet Naukowy przy European Food Safety Authority (EFSA) dokonał weryfikacji oceny zagrożenia dla kukurydzy MON 810 stwierdzając, że informacje dotyczące negatywnego działania GMO, nie powodują zmiany pierwotnej oceny zagrożenia dla zdrowia ludzi i środowiska, która została wykonana w latach dziewięćdziesiątych, zgodnie z zaleceniami dyrektywy 90/220/EEC. Ponadto raport z monitoringu efektu środowiskowego upraw genetycznie zmodyfikowanej kukurydzy w Hiszpanii potwierdzał brak zagrożeń związanych z uprawą omawianej kukurydzy. Wartym podkreślenia jest fakt, że weryfikacja oceny zagrożenia została wykonana w oparciu o obecnie obowiązującą dyrektywę (2001/18/EC).
W celu zagwarantowania bezpiecznego użytkowania roślin transgenicznych Komisja Europejska opracowała zalecenia – dokument nr 2003/556/WE z dnia 23 lipca 2003 r. (Dz. U. WE L 189 z dnia 29.7.2003, str. 36) dotyczące wskazówek dla opracowania krajowych strategii i najlepszych praktyk w celu zapewnienia współistnienia upraw modyfikowanych genetycznie z uprawami konwencjonalnymi i ekologicznymi. Państwa członkowskie Unii Europejskiej realizując zadania wynikające z art. 26a Dyrektywy 2001/18 przystąpiły do tworzenia krajowych regulacji w zakresie koegzystencji. Polska popiera te działania. W Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi opracowano projekt zmian do ustawy o organizmach genetycznie zmodyfikowanych, wprowadzający przepisy dotyczące współistnienia upraw.
Zaproponowane przepisy mają na celu minimalizację ryzyka związanego z możliwością niekontrolowanego przemieszania materiału rozmnożeniowego bądź krzyżowaniem się roślin zmodyfikowanych genetycznie z niemodyfikowanymi oraz umożliwiają kontrolę upraw genetycznie zmodyfikowanych. Projekt zawiera ponadto sankcje karne nakładane na rolnika uprawiającego GMO bez pisemnego powiadomienia ministra rolnictwa, wójta, sołtysa oraz sąsiadów, a także przepisy karne za naruszenie przepisów szczegółowych regulujących kwestię współistnienia upraw. Rolnik uprawiający GMO ponosi określoną prawem cywilnym odpowiedzialność za szkodę na osobie lub w mieniu lub środowisku wyrządzoną na skutek uprawy roślin GMO. Projekt nowelizacji znajduje się obecnie w trakcie uzgodnień.
Decyzje Komisji Europejskiej w sprawie uprawy odmian kukurydzy będących pochodnymi linii MON810 można uznać za precedensową ze względu na okres czasu jaki upłynął między podjęciem decyzji w sprawie wprowadzenia do obrotu a wpisaniem odmian do Wspólnotowego Katalogu, a także ze względu na fakt, że nowi członkowie Unii nie brali udziału w procesie podejmowania tych decyzji.
W związku z powyższym rozważana jest możliwość wystąpienia do Komisji Europejskiej z wnioskiem o zakaz uprawy odmian genetycznie zmodyfikowanej kukurydzy – MON 810 w Polsce.
.png)
Zaloguj przez Facebook
