Krowy bez dokumentów

Paszporty krów, które od początku stycznia miały być dokumentem potwierdzającym pochodzenie zwierząt, dopiero są drukowane. Rolnicy alarmują, że sprzedawane na wiosnę zwierzęta wypadają spoza wszelkiej kontroli.

Unia Europejska od kilku lat naciska, żeby Polska wprowadziła pełną ewidencję i kontrolę zwierząt hodowlanych ze względu bezpieczeństwa epidemiologicznego. Do końca ubiegłego roku za wydawanie tzw. świadectw pochodzenia zwierząt odpowiadali sołtysi wsi. Jak marny był to nadzór, pokazał pierwszy w Polsce przypadek krowy chorej na BSE, której pochodzenie ustalała dopiero prokuratura.

Od stycznia kontrolę nad bydłem, kolczykowaniem zwierząt i wydawaniem tzw. paszportów z numerami stada i zwierzęcia miała w całości przejąć Agencja Rozwoju Rolnictwa i system IACS. Kolczykowanie bydła faktycznie się kończy, a paszportów nie widać. Krowy sprzedaje się obecnie bez żadnych dokumentów. Młode cielaki rodzą się i idą do sprzedaży bez żadnego kolczyka. Paszportów też ciągle nie ma od prawie 3 miesięcy. Sprzedałem na jarmarku swoją krowę, ale przecież mogła już trafić w kolejne ręce  – opowiadał na spotkaniu z wicewojewodą małopolskim Ryszardem Pułtorakiem w Ludźmierzu jeden z rolników. Starsi ludzie zupełnie się gubią w tych nowych przepisach.

Kierownik powiatowego oddziału IACS w Czarnym Dunajcu Jan Hajnos przyznaje, że paszporty jeszcze nie są gotowe, nie zostały jeszcze rozesłane do hodowców, którzy mają już zakolczykowane stada. Przedłuża się ich druk w Wytwórni Papierów Wartościowych. W tej sytuacji sekretarz Ministerstwa Rolnictwa wydał zarządzenie, że dokumenty potwierdzające pochodzenie bydła z wpisanym numerem kolczyka IACS mają nadal wydawać sołtysi. Jak tłumaczy Hajnos, zarządzenie zostało rozesłane do urzędów gmin, ale nie wszystkie gminy się do tego zastosowały. Taki stan tymczasowy z dokumentami może trwać nawet do końca tego roku.

Sprzedający swoje bydło mają jeszcze jeden obowiązek. Powinni poinformować Agencję i system IACS o transakcji sprzedaży. Każdy kolczykujący bydło ma przekazywać gospodarzom dodatkowo druczek w formie karty pocztowej, na którym wpisuje się informację o sprzedaży krowy wraz z numerem pesel sprzedającego i nabywcy. W ten sposób system AICS nie powinien zgubić się w nadzorze nad obrotem zwierzętami. Wygląda na to jednak, że część rolników albo nie wie o tym obowiązku, albo się do niego nie stosuje. Za kilka miesięcy dostaną więc do domu paszport krowy, której od dawna już nie mają.

Zdaniem Jana Hajnosa, sytuacja może się wyjaśnić po 15 kwietnia, wtedy bowiem wchodzi w życie kolejne zarządzenie, że do rzeźni można przyjmować tylko bydło z kolczykiem IACS. Kontrole przewożonego bydła ma prowadzić także policja. Wtedy obudzą się wszyscy ci, którzy nie dopilnowali zakolczykowania młodych sztuk, urodzonych już w ostatnich miesiącach po wizycie pracownika IACS, oraz osoby, które zupełnie nie wpuściły do siebie kolczykujących. Takie przypadki zdarzały się także na terenie powiatu nowotarskiego. Jeszcze przez kilka dni, do końca marca można telefonicznie informować dotychczasowych kolczykujących, żeby przyjechali do gospodarstwa i zaewidencjonowali pozostałe sztuki. Po tym terminie takie zgłoszenia można przekazywać już tylko do oddziałów terenowych IACS, ale nie wiadomo, kto i na czyj koszt przyjedzie zakolczykować bydło. Jak informował rolników w Ludźmierzu wojewoda Ryszard Półtorak, nie jest rozwiązana podstawowa sprawa - kto będzie ponosił koszt kolczykowania. Do 31 marca jest to robione z funduszy państwowych, trwają rządowe rozmowy, aby ten termin jeszcze przedłużyć. Docelowo jednak rolnicy sami będą płacić za akcję kolczykowania swoich stad.