Wszędobylskie priony

Chorobotwórcze priony - białka odpowiedzialne za epidemię choroby "szalonych" krów - mogą zakażać wiele tkanek gospodarza, nie tylko układ nerwowy czy odporności - ostrzegają badacze ze Szwajcarii na łamach tygodnika "Nature".

I chociaż dochodzi do tego w specyficznych warunkach, tj. w przypadku stanu zapalnego w danym narządzie, najnowsze odkrycie rodzi obawy, że dotychczasowe metody ochrony konsumentów przed mięsem zakażonym prionami mogą być nieskuteczne - uważają autorzy.

Chorobotwórcze priony są pierwszymi odkrytymi białkami zakaźnymi. Atakują i niszczą centralny układ nerwowy (tj. mózg i rdzeń).

Grupa wywoływanych przez nie schorzeń jest przez specjalistów określana jako gąbczaste zwyrodnienie mózgu. Jednak powszechnie choroby te są znane pod różnymi nazwami - u bydła jest to choroba "szalonych" krów, u owiec - "scrapie", a u ludzi - nowy wariant choroby Creutzfeldta-Jakoba.

Do tej pory naukowcy byli przekonani, że u ludzi i zwierząt zakaźne priony gromadzą się w układzie nerwowym i narządach układu odporności, np. w śledzionie, ale nie infekują innych tkanek. Dawało to prostą wskazówkę, jakie części wołowego mięsa, ludzie mogą spożywać bez ryzyka zakażenia.

Najnowsze wyniki naukowców ze Szpitala Uniwersyteckiego w Zurichu wskazują jednak, że zwykły stan zapalny w organizmie całkowicie zmienia reguły rządzące infekcją prionową. Okazuje się bowiem, że ryzyko zakażenia prionami dotyczy każdego narządu, w którym toczą się procesy zapalne.

Badacze podawali zakaźne priony myszom z przewlekłym zapaleniem różnych narządów - nerek, trzustki i wątroby. Za każdym razem w miejscu zapalenia gromadziły się ogromne ilości tych groźnych białek.

Autorzy zaobserwowali, że priony były przenoszone przez zainfekowane komórki odporności migrujące do ogniska zapalnego. Z kolei białka prozapalne powodowały powielanie się prionów.

Jak komentuje prowadzący badania Adriano Aguzzi, stany zapalne mogą pojawić się w organizmie w przypadku zwykłego przeziębienia, czy urazu tkanki, np. rozcięcia.

Oznacza to, że w obliczu jakiejś dodatkowej infekcji u zwierząt lub ludzi, priony mogą rozprzestrzeniać się, poza typowe miejsca występowania w organizmie. Co więcej, wstępne wyniki na myszach wskazują, że nietypowo zakażone narządy mogą być źródłem infekcji innego organizmu.