Pługi – nowoczesne rozwiązania techniczno-konstrukcyjne

Orka to nadal w naszych warunkach podstawowy zabieg uprawowy. Od prawidłowego jej wykonania zależą w znacznej mierze plony uprawianych roślin. Równocześnie prawidło9we wykonanie orki pozwala uniknąć nadmiernych strat czasu podczas prac oraz uzyskać duże wydajności eksploatacyjne zestawu: ciągnik rolniczy + pług uprawowy. 

Punktem wyjściowym przy wyborze pługa powinna być moc współpracującego z nim ciągnika rolniczego. Wybierając pług należy także uwzględnić: wielkość powierzchni użytków rolnych, ich rozdrobnienie, kształt pól uprawnych, warunki glebowe, terminowość, częstotliwość wykonania zabiegu agrotechnicznego itp. 

W naszym kraju przeważnie stosowane są pługi zagonowe. Pług ten uniemożliwia wykonanie orki jednostronnej. Konieczność wykonywania orki zagonów na przemian metodą "skład" lub "rozorywkę" i pozostawianie na zaoranym polu dużo bruzd i grzbietów, duże4 uwrocie jest zabiegiem praco- i kosztochłonnym. Dlatego rolnik, dysponujący ciągnikiem rolniczym o odpowiedniej mocy, modernizując swój park maszynowy, powinien zdecydować się na zakup wieloskibowego pługa obracalnego. Pługi obracalne umożliwiają odkładanie skiby w jednym kierunku.

Do zalet pługów obracalnych zaliczyć należy także:
– znacznie większą trwałość niż pługa zagonowego,
– większą wydajność (o 10-15%) dzięki skróceniu czasu traconego na nawroty,
– ograniczenie ugniatania gleby na uwrociach,
– lepsze wyrównanie powierzchni zaoranego pola pozwalające na doprawianie gleby z dużą prędkością, a tym samym dużą wydajnością.

Zdaniem przedstawiciela firmy "Agrohandel" z Legnicy - czołowego dystrybutora pługów obracalnych krajowych i zagranicznych - w regionie Dolnego Śląska dużą popularnością cieszą się pługi obracalne do 6 korpusów płużnych z ramami jednolitymi. Mają one możliwość zwiększania liczby korpusów płużnych np. do 7,8. W większości pługów budowa ramy jest modułowa (segmentowa). W zależności od potrzeb rynkowych klienta (pług sprzedawany jako 6,7 lub 8-skibowy), jak również od warunków polowych pług taki może pracować ze zwiększoną lub zmniejszoną liczbą korpusów płużnych. Poprzez demontaż tylnego segmentu ramy z ostatnią parą korpusów płużnych, można zmniejszyć szerokość roboczą pługa umożliwiając jego współpracę z ciągnikiem o niższej mocy lub orkę w cięższych warunkach glebowych. Tego typu rozwiązanie gwarantuje optymalne dobranie pługa zarówno do posiadanego ciągnika jak i warunków glebowych, przy czym możliwość wyboru dotyczy nie tylko rodzaju pługa i jego szerokości roboczej, ale także różnorodności wyposażenia technicznego narzędzia. Modułowa budowa ramy stosowana jest zarówno w pługach obracalnych zawieszanych jak i półzawieszanych. Przykładem takiego rozwiązania technicznego jest zaprezentowane przez "Agrohandel" na wystawie techniki rolniczej w trakcie Dni Otwartych Doradztwa w Piotrowicach półzawieszany pług obracalny Lemken Varii Diamant 9, oraz pługi obracalne IBIS krajowego producenta UNIA Grudziądz. 

W większości pługów normalna szerokość orki przypadająca na jeden korpus wynosi 40 cm. Według naukowców i praktyków jest to najkorzystniejsza relacja pomiędzy głębokością orki a szerokością przypadającą na jeden korpus. Najkorzystniejsze warunki odwracania skiby uzyskuje się, gdy szerokość orki jest 1,4 razy większa od głębokości orki. Pług najnowszej generacji Lemken Varii Diamant 9 posiada zmienną regulację szerokości orki od 30 do 55 cm na korpus płużny, wykonywaną bezstopniowo za pomocą siłownika hydraulicznego sterowanego z kabiny ciągnika. W ten sposób uzyskuje się najkorzystniejszą relację pomiędzy głębokością a szerokością orki przypadającą na jeden korpus, nawet w trakcie jazdy, bezpośrednio na polu, w różnych warunkach zmienności glebowych (np. wilgotności gleby) przy optymalnym wykorzystaniu mocy silnika. Płynna regulacja szerokości orki pozwala uwzględnić wymogi agrotechniczne, np. wykonanie orki wąskoskibowej pod zasiewy, czy orkę szeroką na zimę. Dodatkową pozytywną stroną tego typu pługów jest możliwość zwiększenia liczby korpusów płużnych do 7 lub 8. Tego rodzaju modernizacja zwiększa szerokość roboczą i wydajność eksploatacyjną narzędzia. 

Według użytkowników pług wyposażony w odkładnice ażurowe jest niezastąpiony podczas orki na glebach ciężkich i podmokłych. Kruszenie skiby jest lepsze, nie następuje jej zamazywanie. Nie bez znaczenia jest mniejsze zapotrzebowanie mocy ciągnika, w związku z niższymi o 10-20% oporami roboczymi pługa. 

Nowoczesne pługi charakteryzuje duży prześwit roboczy zapewniający pracę bez zapchań i więcej miejsca do montowania dodatkowych elementów roboczych np. przedpłużków, pogłębiaczy itp. Wysokość ramy dochodząca w niektórych pługach do 850 mm pozwala bez problemu przyorywać długie resztki pożniwne. W nowoczesnych pługach, oprócz regulacji głębokości orki oraz regulacji poprzecznej szerokości orki pierwszej skiby, niezbędna jest regulacja podłużna do ustalenia nacisku płozy ostatniego korpusu na ściankę bruzdową oraz możliwość regulacji położenia punktu pociągowego i szerokości orki. Właściwe położenie punktu pociągowego, realizowanego między innymi poprzez zmianę wysokości punktów przyłączeniowych TUZ i śruby do regulacji podłużnej, to sprawa niezmiernie ważna. Eliminuje się przez to siły boczne działające na ciągnik i zmniejsza się poślizg kół, ograniczając tym samym zużycie paliwa.  

Przy tak bogatej ofercie rynkowej znaczącą rolę odgrywa rachunek ekonomiczny. Ale jak podkreślają znawcy techniki rolniczej, zakup pługa w oparciu jedynie o cenę jest inwestycją krótkoterminową. Nowoczesne pługi to wysoka wydajność orki, większa efektywność, duża stabilność i trwałość, niezawodne działanie narzędzia.  

Na podstawie materiałów PIMR, AR Wrocław, Lemken - Kazimierz Romańczyk, O/Chojnów