Traktory, które budzą strach

Każdego roku, zwykle wiosną, latem i jesienią, gdy nasilają się prace polowe, pod ciągnikami giną przygnieceni nimi rolnicy. Często jest to skutek ich niefrasobliwości. Poza tym większości rolników nie stać na nowoczesny, bardziej bezpieczny sprzęt.

W Brzeźnicy k. Radłowa 40-letni mieszkaniec Woli Radłowskiej, przewożąc ciągnikiem drzewo, wjechał w rów i został przygnieciony traktorem. W wyniku doznanych obrażeń poniósł śmierć na miejscu. Dzień wcześniej - jak już informowaliśmy - w Lubczy k. Tuchowa w trakcie wykonywania prac polowych zginął przygnieciony przez ciągnik 63-letni mężczyzna. Kilka dni wcześniej w Mokrzyskach k. Brzeska rolnik, kierując ciągnikiem, stracił nad nim panowanie i doprowadził do przewrócenia traktora. Na szczęście mężczyęnie udało się uniknąć przygniecenia przez maszynę. 

To są częste wypadki, które występują głównie w południowej części dawnego woj. tarnowskiego, w gminach Zakliczyn, Pleśna, Ryglice, Tuchów, czyli na terenach podgórskich – mówi Robert Rybak, starszy inspektor z Oddziału Regionalnego Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego w Tarnowie. 

Zdaniem inspektora, na wsi używane są głównie lekkie ciągniki, np. Ursus C330, bardzo podatne na wywrotki, również na płaskim terenie. Zauważa się często brak umiejętności w kierowaniu maszynami i wykorzystaniu ich w różnych pracach, np. podczas transportu drzewa – dodaje inspektor Rybak.

Zapewne skutki wielu wypadków nie byłyby tak tragiczne, gdyby wszystkie używane w rolnictwie ciągniki miały kabinę wzmocnioną stalowymi ramami. Tymczasem zdarza się, że część użytkowników, nawet mając taką kabinę, demontuje ją, by - jak potem tłumaczą - lepiej było widać w czasie jazdy przednie koła ciągnika.

Bywa, że KRUS finansuje rolnikom zakup osłon wałków odbioru mocy, ale nie stać już nas na to, by fundować kabiny do ciągników – mówi Jarosław Kwita, zastępca dyrektora OR KRUS-u w Tarnowie. 

Problemem jest także mocno wyeksploatowany sprzęt, którego używają rolnicy z okolic Tarnowa. Nie jest niczym nadzwyczajnym spotkanie w gospodarstwie ciągnika, który eksploatowany jest ćwierć wieku – oznajmia insp. Rybak. – Rolnicy należą do zubożałej grupy społecznej i zawodowej, nie stać ich na nowe, bardziej bezpieczne maszyny, nie stać ich nawet na fachowe naprawy w autoryzowanych warsztatach. Czasami, niestety, to się mści. 

W przeprowadzonym kilka lat temu Powszechnym Spisie Rolnym wyszło na jaw, iż na terenie byłego woj. tarnowskiego ponad 22 proc. rolniczych ciągników wyprodukowano w latach 1976 - 1980; ponad 5 proc. traktorów miało wtedy 30 lat...

Dosyć powszechnie używane są ponadto tzw. SAM-y, czyli ciągniki własnej konstrukcji i produkcji. Wszystkie one, podobnie jak znaczna część wyprodukowanych w fabryce traktorów, znajdują się poza rejestracją i wszelką kontrolą techniczną. 

W tym roku OR KRUS w Tarnowie przyjął już 667 zgłoszeń o różnych wypadkach w rolnictwie, z udziałem nie tylko ciągników. Sześć wypadków miało skutek śmiertelny. 

Wypadków w rolnictwie jest znacznie więcej, o niektórych dowiadujemy się z prasy – twierdzi Robert Rybak. – Nam nie są zgłaszane, bo nie każdy poszkodowany ma uprawnienia do występowania 
o odszkodowanie w KRUS-ie. 

Według danych GUS-u, rolnictwo - obok górnictwa, przetwórstwa przemysłowego i budownictwa - należy do tych działów gospodarki w kraju, w których ryzyko wystąpienia wypadku jest większe niż przeciętne. W 2002 r. wskaęnik częstotliwości wypadków śmiertelnych w rolnictwie, łowiectwie i leśnictwie wyniósł - na 100 zatrudnionych - 0,143.