Nabywanie nieruchomości przez cudzoziemców w 2002 roku

W 2002 roku do Ministra Rolnictwa i Rozwoju w Wsi wpłynęły 222 wnioski o nabycie nieruchomości przez cudzoziemców. Po ich rozpatrzeniu minister w 121 przypadkach wyraził zgodę na wydanie zezwolenia na nabycie nieruchomości rolnych przez cudzoziemców o łącznym obszarze 310,3355 ha, co daje średnio na jedno zezwolenie 2,5 ha.  

Nabywanie ziemi przez cudzoziemców regulują przepisy ustawy z dnia 24 marca 1920 r. o nabywaniu nieruchomości przez cudzoziemców (jednolity tekst Dz. U. z 1996 r. Nr 54, poz. 245 ze zm.). Zgodnie z tymi przepisami zakup nieruchomości przez cudzoziemców musi być poprzedzonym zezwoleniem Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji, a w przypadku nieruchomości rolnych niezbędna jest również zgoda Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi. Powyższa ustawa nie określa kryteriów, jakimi ma się kierować Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi przy wydawaniu zgody na sprzedaż ziemi cudzoziemcom. W celu ujednolicenia postępowania w tym zakresie przyjęto jednak zasadę, że zgoda na taką sprzedaż może być wydana tylko wtedy, jeżeli cudzoziemiec deklaruje użytkowanie nabywanych gruntów zgodnie z ich przeznaczeniem w planie zagospodarowania przestrzennego.

Preferencje w otrzymaniu zgody na wydanie zezwolenia na nabycie nieruchomości, w przypadku osób fizycznych, miały osoby polskiej narodowości lub polskiego pochodzenia oraz małżonkowie obywateli polskich, a także osoby zamieszkujące na stałe w Polsce na podstawie tzw. "karty stałego pobytu". Zgoda Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi wydawana jest w formie postanowienia i podlega kontroli sądowej.  

W 2002 roku do Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi wpłynęły 222 wnioski. Po ich rozpatrzeniu minister w 121 przypadkach wyraził zgodę na wydanie zezwolenia na nabycie nieruchomości rolnych przez cudzoziemców o łącznym obszarze 310,3355 ha, co daje średnio na jedno zezwolenie 2,5 ha. Powyższe dane ilustruje tabela 1.  

tabela 1                       

Największym zainteresowaniem cudzoziemców cieszyły się grunty rolne położone w województwach: zachodniopomorskim, dolnośląskim, małopolskim, wielkopolskim i opolskim. Rozkład terytorialny zgłoszonych wniosków o wydanie zezwolenia na zakup nieruchomości rolnych prezentuje tabela 2.  

tabela 2

 W przypadku wniosków osób prawnych zgoda była wydawana wówczas, gdy osoby te deklarowały podjęcie lub aktywizację działalności gospodarczej na obszarach wiejskich i zwiększenie zatrudnienia np. poprzez wprowadzenie specjalistycznej produkcji roślinnej lub zwierzęcej, budowę zakładów przetwórstwa spożywczego. Niektóre wnioski poparte były pozytywnymi opiniami wydanymi przez organy samorządu gminnego oraz miejscowego samorządu rolniczego. Najwięcej wniosków na zakup nieruchomości rolnych złożyli w 2002 roku obywatele Niemiec – 92, Holandii – 28, Austrii – 15. Całość danych ukazuje tabela 3.

tabela 3 

 Zgody na nabycie akcji lub udziałów w spółkach

W 2002 roku Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi rozpatrzył 71 wniosków cudzoziemców (osoby fizyczne i prawne) o wyrażenie zgody na nabycie akcji lub udziałów w spółkach, które były właścicielami lub użytkownikami wieczystymi nieruchomości rolnych o łącznej powierzchni 111,7879 ha. Na podstawie art. 3 e ust. 1 pkt. 1 i 2 ustawy o nabywaniu nieruchomości przez cudzoziemców Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi rozpatrzył pozytywnie 28 wniosków i wyraził zgodę na nabycie przez cudzoziemców udziałów, lub akcji w spółkach, które dysponowały gruntami rolnymi o powierzchni 310,8996 ha. W przypadku nabywania akcji lub udziałów przez cudzoziemców w spółkach prawa handlowego lub jednoosobowych spółek Skarbu Państwa zgody wyrażane były przez Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi wówczas, gdy cudzoziemiec występował jako inwestor strategiczny i gwarantował rolnicze wykorzystanie gruntu, zwiększenie miejsc zatrudnienia itp.  

Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi nie wyraził zgody na zakup akcji w 14 spółkach, które dysponowały gruntami o powierzchni  320,2111 ha. Pozostałych 29 wniosków dotyczyło spółek dysponujących nieruchomościami rolnymi o areale 480,6772 ha, co nie wymagało uzyskania zgody Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi na wydanie zezwolenia przez Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji. Zestawienie danych prezentuje tabela 4    

tabela 4 

 Największym zainteresowaniem cudzoziemców cieszyły się akcje lub udziały posiadających grunty położone w województwach dolnośląskim, śląskim, lubelskim i zachodniopomorskim. Dane ukazuje tabela 5.

tabela 5

 Najwięcej zgód Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi na zakup nieruchomości rolnych akcji lub udziałów w spółkach uzyskali w 2002 roku obywatele Niemiec – 25, Holandii – 13, USA – 7. Całość wyników ukazuje tabela 6. 

tabela 6

 Dane o wydanych zgodach w latach 1990- 2002 

Minister Spraw Wewnętrznych i Administracji w okresie 1990 - 2002 przekazał do rozpatrzenia Ministrowi Rolnictwa i Rozwoju Wsi 2 078 wniosków cudzoziemców (osób fizycznych i prawnych) o nabycie ogółem 16 930,5 ha gruntów oraz 378 wniosków o nabycie akcji lub udziałów w spółkach, które były właścicielami bądź wieczystymi użytkownikami nieruchomości rolnych o nabycie ogółem 34 069,71 ha. Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi wydał zgody na nabycie nieruchomości rolnych w odniesieniu do 920 wniosków o obszarze 2 175,41 ha oraz wyraził zgodę na nabycie akcji lub udziałów w spółkach co do 71 wniosków o obszarze 3 906,33 ha.  

Dane dotyczące liczby wniosków składanych oraz wyrażonych zgód przez Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi na wydanie zezwolenia przez  Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji na nabycie nieruchomości przez cudzoziemców w latach 1990 - 2002 przedstawia tabela 7

tabela 7

Dane dotyczące nabycia akcji lub udziałów w spółkach będących właścicielami lub wieczystymi użytkownikami nieruchomości rolnych przedstawia tabela 8.

tabela 8