Oryginalność pod ochroną

10 października 2005 zastała zainaugurowana w naszym kraju dwuletnia ogólnopolska kampania informacyjna ,,Oryginalność pod ochroną’’. Realizowana jest ona w ramach mechanizmu Wspólnej Polityki Rolnej "Wsparcie działań promocyjnych i informacyjnych na rynkach wybranych produktów rolnych".

Celem programu jest dostarczenie producentom regionalnej i tradycyjnej żywności informacji na temat możliwości ochrony i wyróżniania nazw wytwarzanych przez nich wyrobów na gruncie całej

Unii Europejskiej. Równoważnym celem jest dotarcie z informacjami na temat unijnego systemu ochrony tychże produktów zarówno do odbiorców pośrednich, takich jak dystrybutorzy, hurtownicy, kupcy detaliczni, czy restauratorzy, jak też do odbiorców ostatecznych, czyli do konsumentów.

Pierwszą grupę docelową stanowią między innymi producenci i przetwórcy rolni, organizacje zrzeszające producentów
i przetwórców żywności. Natomiast do drugiej grupy docelowej zaliczani są przede wszystkim konsumenci.

W ramach kampanii planowana jest m. in.: emisja spotów telewizyjnych, radiowych o charakterze informacyjnym, publikacja artykułów w prasie specjalistycznej, dystrybucja stand'ów, plakatów, broszur informacyjnych do Urzędów Wojewódzkich, Marszałkowskich i Powiatowych oraz Jednostek Doradztwa Rolniczego, terenowych oddziałów Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa i Agencji Rynku Rolnego, udział w targach i wystawach o charakterze rolniczym oraz szkolenia dla Centrum Doradztwa Rolniczego i Wojewódzkich

Jednostek Doradztwa Rolniczego i seminaria we wszystkich województwach zorganizowane dla producentów, przetwórców oraz dla pracowników Urzędów Marszałkowskich. Ponadto także bezpośrednia wysyłka materiałów informujących o systemie oznaczeń produktów regionalnych i tradycyjnych do zidentyfikowanej grupy docelowej oraz innych odbiorców wskazanych przez ARR,
, serwis internetowy www.oryginalnoscpodochrona.pl oraz Telefoniczny Punkt Informacyjny ARR. Całkowity, zaakceptowany przez Komisję Europejską budżet kampanii wynosi: 1 481 279 Euro netto (w pierwszym roku 1 285 477 Euro, w drugim roku 195 802 Euro).
Wytwarzanie, ochrona i promocja żywności wysokiej jakości odgrywają w państwach Unii Europejskiej znaczącą rolę. Jednym z podstawowych sposobów realizacji polityki jakości UE jest wyróżnianie znakami potwierdzającymi wysoką jakość wyrobów rolno-spożywczych pochodzących z konkretnych regionów, jak też charakteryzujących się tradycyjną metodą produkcji.

Zarejestrowanie oznaczenia geograficznego, nazwy pochodzenia lub świadectwa specyficznego charakteru gwarantuje,iż nikt na terenie kraju oraz całej Unii Europejskiej nie może bezprawnie używać w obrocie zarejestrowanej nazwy. Prawo do używania oznaczenia mają wyłącznie producenci, którzy pochodzą z zarejestrowanego terytorium, wytwarzają produkt zgodnie ze specyfikacją, ze zgłoszonych przy rejestracji surowców i pod warunkiem, iż gotowy produkt posiada odpowiedni kształt. Przyznanie oznaczenia chroni, zatem producentów przed nieuprawnionym wykorzystywaniem nazwy produktów.

Producenci mają prawo do używania znaku graficznego, który informuje o tym, że produkt pochodzi z danego terytorium a jego cechy są z nim powiązane oraz, że produkt ten jest wytwarzany tradycyjną metodą co też daje gwarancję wysokiej jakości. Pozwala to na podkreślenie unikalności produktu i umożliwia konkurencję na rynku Unii Europejskiej. Jest to bardzo prestiżowe wyróżnienie, rozpoznawalne przez około 9% konsumentów w Unii Europejskiej. (Portugalia 20%). Umieszczenie znaku graficznego na opakowaniu produktu powoduje, iż staje się on rozpoznawalny dla ok. 33 mln konsumentów w Unii Europejskiej, dysponujących wysokimi dochodami i świadomych wysokiej jakości i unikalności oznaczonego artykułu. Oznaczenie ułatwia rozpoznanie produktu i konkurencję z produktami zagranicznymi, która była by niemożliwa gdyby oparta została na rywalizacjicenowej i jednorodnym produkcie, a nie na tradycyjnym sposobie wytwarzania.

W prawie UE zagadnienia związane z ochroną produktów regionalnych i tradycyjnych określone są w Rozporządzeniu Rady nr 2081/92/EEC w sprawie ochrony oznaczeń geograficznych i nazw pochodzenia produktów rolnych i środków spożywczych z kolejnymi zmianami oraz w Rozporządzeniu Rady nr 2082/92/EECw sprawie świadectw o szczególny charakterze dla produktów rolnych i środków spożywczych z kolejnymi zmianami.

Natomiast w Polsce 17 lutego 2005 r. weszła w życie ustawa o rejestracji i ochronie nazw i oznaczeń produktów rolnych i
środków spożywczych oraz o produktach tradycyjnych (Dz. U. 2005 Nr 10, poz. 68). Ustawa ta porządkuje stan prawny związany z oznaczeniami geograficznymi, nazwami pochodzenia i świadectwami specyficznego charakteru. Stwarza ona polskim producentom możliwość pełnego korzystania z unijnych przepisów dotyczących ochronynazw produktów rolnych i środków spożywczych.
Na mocy ustawy Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi prowadzi Listę Produktów Tradycyjnych. Na Listę wpisywane są produkty, których jakość lub wyjątkowe cechy i właściwości wynikają ze stosowania tradycyjnych metod produkcji. Za tradycyjne uważa się metody wykorzystywane od co najmniej 25 lat. W europejskim systemie zarejestrowanych jest 711 nazw produktów regionalnych i tradycyjnych. Obecnie czeka na rejestracje. Polskie produkty wysłane do rejestracji w UE to miedzy innymi oscypek, bryndza podhalańska czy miód wrzosowy z Borów Dolnośląskich, a także Staropolski Miód Pitny Półtorak, Dwójniak , Trójniak i Czwórniak .