Uproszczony system dopłat bezpośrednich w Polsce

Po przystąpieniu Polski do Unii Europejskiej do polskiego rolnictwa i obszarów wiejskich w latach 2004-2006 z budżetu UE trafi około 7,23 mld euro (ok. 29 mld złotych).

Oznacza to, że każdego roku polska wieś otrzyma około 9,6 mld złotych, czyli więcej niż wyniosły wydatki budżetowe na rolnictwo w 2002 roku (bez KRUS). Będą to środki finansowe przeznaczone na:

• dopłaty bezpośrednie,
• interwencję na rynku rolnym i dopłaty do eksportu,
• rozwój wsi (II filar WPR),
• fundusze strukturalne.

Polska wynegocjowała dopłaty bezpośrednie w wysokości do 55% wartości dopłat funkcjonujących w UE w 2004 roku, do 60% w 2005 roku i 65% w 2006. Są to maksymalne limity, jakie można osiągnąć stosując współfinansowanie z budżetu krajowego.

1. W Polsce będzie obowiązywał uproszczony system dopłat bezpośrednich. Oznacza to, że rolnicy otrzymają dopłaty, których wysokość będzie zależeć od powierzchni użytków rolnych w gospodarstwie i powierzchni niektórych upraw. Może on funkcjonować przez 3 lata (od 2004 do 2006 roku), z możliwością wydłużania tego okresu o 2 lata, czyli do 2008 roku włącznie.
2. System uproszczony będzie obejmował gospodarstwa rolne posiadające co najmniej l hektar powierzchni użytków rolnych. Objęte nimi będą: grunty orne, łąki trwałe, pastwiska trwałe, sady i inne plantacje wieloletnie.
3. Dodatkowe dopłaty uzależnione od posiadanej lub dzierżawione] powierzchni roślin otrzymają rolnicy uprawiający: zboża (w tym kukurydzę na kiszonkę), oleiste, wysokobiałkowe, strączkowe, len i konopie, włókniste, tytoń, chmiel, ziemniaki skrobiowe.
4. Dodatkowe dopłaty do powierzchni upraw otrzymają także rolnicy posiadający trwałe łąki i pastwiska. Być może dopłaty będą przysługiwać także na uprawy paszowe.
5. Rolnik, aby uzyskać dopłaty do łąk i pastwisk, nie będzie musiał wykazać, że posiada bydło i owce.
6. Nie będzie obowiązkowego odłogowania części gruntów.
7. Nie przewiduje się limitowania powierzchni działek (minimalnej powierzchni działek) uprawnionych do dopłat w obrębie danego gospodarstwa rolnego.
8. Nie ustalono maksymalnej powierzchni gospodarstwa uprawnionego do dopłat ani maksymalnej wysokości dopłat. Oznacza to, że dopłatę otrzyma rolnik użytkujący nawet bardzo duże gospodarstwo.
9. Rolnik, chcąc otrzymać dopłaty bezpośrednie, będzie musiał złożyć odpowiedni wniosek w biurze powiatowym Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa lub wysłać go pocztą. Druki będą wydawane w biurach powiatowych Agencji i w trakcie szkoleń rolników.
10. Wnioski będą składane do 15 maja każdego roku (termin rozpoczęcia i zakończenia procedury składania wniosków może ulec zmianie).
11. We wniosku rolnicy będą wpisywać: powierzchnię i numery działek, powierzchnię łąk i pastwisk oraz powierzchnię roślin uprawnionych do dopłat dodatkowych (zbóż, oleistych, wyso-kobiałkowych, strączkowych, lnu i konopi, włóknistych, tytoniu, chmielu, ziemniaków skrobiowych). Nie będzie obowiązku wpisywania liczby i gatunków chowanych zwierząt.
12. Prawo do dopłat będą mieli użytkownicy gruntów (właściciele, dzierżawcy).
13. Do udowodnienia dzierżawy wystarczy zaświadczenie z urzędu gminy potwierdzające fakt użytkowania gruntów.
14. Wypłaty będą realizowane od 15 listopada każdego roku.
15. Agencja płatnicza (ARiMR) utworzy system identyfikacji działek rolnych oraz rejestr gospodarstw rolnych.
16. Pracownicy ARiMR będą kontrolować (w gospodarstwie) zgodność danych wpisanych na wniosku ze stanem faktycznym. Kontroli będzie podlegać 5% złożonych wniosków.

Według wstępnych szacunków Sekcji Analiz Ekonomicznych Polityki Rolnej Fundacji Programów Pomocy dla Rolnictwa (FAPA) dopłaty bezpośrednie mogą wynieść:

1. podstawowe do wszystkich użytków rolnych:

161 zł/ha w 2004 roku,
199 zł/ha w 2005 roku,
238 zł/ha w 2006 roku,

2. dodatkowe do powierzchni trwałych użytków zielonych i ewentualnie upraw pastewnych*:

181 zł/ha w 2004 roku,
225 zł/ha w 2005 roku,
279 zł/ha w 2006 roku,

3. dodatkowe do powierzchni upraw polowych* wspieranych w UE dopłatami bezpośrednimi (zbóż, oleistych, wysoko-białkowych, strączkowych, lnu, włóknistych, tytoniu, chmielu, ziemniaków skrobiowych):

281 zł/ha w 2004 roku,
284 zł/ha w 2005 roku,
285 zł/ha w 2006 roku,

*) przy zdążeniu maksymalnego poziomu wsparcia z budżetu krajowego

Jak wyliczyć szacunkowa wysokość dopłat bezpośrednich? Wystarczy wstawić powierzchnię upraw w naszym kalkulatorze.

Inne formy wsparcia finansowego, z jakich będą mogli korzystać rolnicy (oprócz dopłat bezpośrednich)

Polscy rolnicy będą mogli korzystać także z innych form wsparcia finansowego i pomocy, np.: wcześniejszych emerytur, programów rolnośrodowiskowych, zalesiania gruntów, programów wspierających rozwój obszarów wiejskich i programów sektorowych (przetwórstwo artykułów rolnych, pomoc dla młodych rolników, szkolenia, scalanie gruntów, gospodarowanie rolniczymi zasobami wodnymi, wsparcie doradztwa rolniczego, zróżnicowanie działalności rolniczej) oraz programów rozwoju regionalnego.

Dlatego też część gospodarstw może skorzystać między innymi z funduszy** na:

• Wsparcie gospodarstw niskotowarowych - 5000 zł (dotyczy części gospodarstw, wypłata każdego roku przez 3 do 5 lat).
• Dopłaty dla obszaru LFA (trudne warunki gospodarowania) -160 zł/ha (dotyczy części gospodarstw). Pieniądze na ten cel będzie można otrzymywać każdego roku. Według szacunków Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi systemem tym zostanie objęta połowa powierzchni kraju.
• Wsparcie na dostosowanie do standardów UE (zwrot kosztów inwestycji dostosowujących) - maksymalnie 800 zł/ha (dotyczy części gospodarstw, wypłata jednorazowa).

**) szacunkowe wyliczenia Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi