ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ROLNICTWA I ROZWOJU WSI

1418

z dnia 24 maja 2004 r.

w sprawie wymagań weterynaryjnych przy produkcji i dla produktów rybołówstwa **)

Na podstawie art. 5 ust. 2 ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. o wymaganiach weterynaryjnych dla produktów pochodzenia zwierzęcego (Dz. U. Nr 33, poz. 288) zarządza się, co następuje:

§ 1.

Rozporządzenie określa wymagania weterynaryjne przy produkcji i dla produktów rybołówstwa umieszczanych na rynku:

1) na statkach rybackich;

2) na statkach przetwórniach;

3) przy wyładunku produktów rybołówstwa i w miejscach, w których są one prezentowane w celu ich umieszczenia na rynku;

4) w zakładach przetwórczych zlokalizowanych na lądzie;

5) przy produkcji produktów rybołówstwa;

6) przy pakowaniu i znakowaniu produktów rybołówstwa oraz ich przetworów;

7) przy magazynowaniu i transporcie produktów rybołówstwa oraz ich przetworów.

§ 2.

Ilekroć w rozporządzeniu jest mowa o:

1) produktach rybołówstwa - rozumie się przez to wszystkie zwierzęta morskie i słodkowodne lub ich części, łącznie z ich ikrą, z wyłączeniem ssaków wodnych oraz żab;

2) produktach akwakultury - rozumie się przez to:

a) produkty rybołówstwa uzyskane i chowane w warunkach kontrolowanych do czasu ich umieszczenia na rynku w celu spożycia przez ludzi,

b) ryby morskie, słodkowodne lub skorupiaki, pozyskane w ich naturalnym środowisku jako formy młodociane i chowane do przekroczenia wymiarów ochronnych, umożliwiających przeznaczenie ich do spożycia przez ludzi; za produkty akwakultury nie uznaje się ryb i skorupiaków, przeznaczonych do umieszczenia na rynku, o wymiarach większych niż ochronne, pozyskanych z ich naturalnego środowiska i przetrzymywanych w stanie żywym bez zamiaru zwiększenia ich wymiaru lub masy;

3) schładzaniu - rozumie się przez to proces obniżania temperatury produktów rybołówstwa do temperatury zbliżonej do temperatury topnienia lodu;

4) produktach świeżych - rozumie się przez to produkty rybołówstwa, całe lub przetworzone, łącznie z produktami pakowanymi próżniowo albo w atmosferze modyfikowanej, które zostały poddane wyłącznie schłodzeniu w celu przedłużenia ich trwałości;

5) wstępnie przetworzonych produktach - rozumie się przez to produkty rybołówstwa, które zostały poddane czynnościom naruszającym ich strukturę anatomiczną, w szczególności patroszeniu, odgławianiu, porcjowaniu, filetowaniu, rozdrabnianiu lub odskórzaniu;

6) produktach przetworzonych - rozumie się przez to produkty rybołówstwa schłodzone lub mrożone lub połączone z innymi środkami spożywczymi, które zostały poddane procesowi chemicznemu lub fizycznemu, w tym co najmniej ogrzewaniu, wędzeniu, soleniu, suszeniu lub marynowaniu;

7) sterylizacji - rozumie się przez to proces, w którym produkty rybołówstwa w hermetycznie zamkniętych pojemnikach są poddane obróbce cieplnej powodującej zniszczenie lub inaktywację mikroorganizmów, uniemożliwiając ich rozwój niezależnie od temperatury, w której są magazynowane te produkty;

8) produktach mrożonych - rozumie się przez to produkty rybołówstwa, które poddano procesowi zamrażania do osiągnięcia wewnątrz tego produktu temperatury -18 °C lub niższej;

9) pakowaniu - rozumie się przez to czynność mającą na celu zapewnienie produktom rybołówstwa ochrony przez opakowanie, umieszczenie w pojemniku lub zabezpieczenie w inny sposób;

10) partii - rozumie się przez to ilość produktów rybołówstwa uzyskanych w identycznych warunkach;

11) przesyłce - rozumie się przez to produkty rybołówstwa transportowane do miejsca przeznaczenia jednym środkiem transportu;

12) czystej wodzie morskiej - rozumie się przez to wodę morską lub wodę słonawą wolną od skażenia mikrobiologicznego, substancji szkodliwych lub toksycznego planktonu morskiego w ilościach, które mogłyby wpływać na zdrowotną jakość produktów rybołówstwa;

13) statku przetwórni - rozumie się przez to statek, na którym produkty rybołówstwa przed pakowaniem są poddawane przetwarzaniu, w szczególności filetowaniu, porcjowaniu, odskórzaniu, rozdrabnianiu, zamrażaniu; za statek przetwórnię nie uważa się statku, na którym przeprowadza się tylko:

a) gotowanie krewetek i mięczaków,

b) mrożenie produktów rybołówstwa;

14) mięczakach - rozumie się przez to małże odżywiające się przez filtrowanie;

15) biotoksynie morskiej - rozumie się przez to substancję trującą odkładającą się w mięczakach żywiących się planktonem zawierającym toksyny;

16) przejściu - rozumie się przez to dokonywaną pod nadzorem urzędowego lekarza weterynarii czynność przeniesienia żywych mięczaków do obszaru przejściowego na czas niezbędny do usunięcia zanieczyszczenia; czynność ta nie obejmuje przenoszenia żywych mięczaków do obszarów o warunkach korzystniejszych dla ich dalszego wzrostu i zwiększania masy;

17) konfekcjonowaniu - rozumie się przez to przechowywanie żywych mięczaków, o jakości niewymagającej ich przejścia lub oczyszczenia w zakładzie oczyszczającym, w zbiornikach lub innych instalacjach zawierających czystą wodę morską, lub w obszarach przejściowych, lub w miejscach ich naturalnego występowania, w celu usunięcia piasku, błota lub szlamu;

18) dokonującym zbioru - rozumie się przez to osobę, która zbiera żywe mięczaki z obszarów produkcji w celu konfekcjonowania i umieszczenia na rynku;

19) obszarze produkcji - rozumie się przez to morze, ujście rzeki w obszarze przybrzeżnym lub lagunę, gdzie znajdują się naturalne pokłady żywych mięczaków lub miejsca ich hodowli, z których są zbierane;

20) obszarze przejściowym - rozumie się przez to morze, ujście rzeki w obszarze przybrzeżnym lub lagunę, z granicami wyraźnie oznaczonymi bojami, słupami lub innymi elementami stałymi, zatwierdzonym przez powiatowego lekarza weterynarii do naturalnego oczyszczania żywych mięczaków;

21) zakładzie wysyłkowym - rozumie się przez to instalację przybrzeżną lub nadbrzeżną, zatwierdzoną przez powiatowego lekarza weterynarii, przeznaczoną do przyjmowania, kondycjonowania, mycia, czyszczenia, sortowania i pakowania żywych mięczaków przeznaczonych do spożycia przez ludzi;

22) zakładzie oczyszczającym - rozumie się przez to zatwierdzony przez powiatowego lekarza weterynarii zakład wyposażony w zbiorniki zasilane czystą wodą morską lub wodą morską oczyszczoną, przeznaczony do umieszczenia w nim żywych mięczaków na czas niezbędny do usunięcia zanieczyszczeń mikrobiologicznych, w celu uzyskania przez nie jakości żywych mięczaków przeznaczonych do spożycia przez ludzi;

23) dostawie - rozumie się przez to ilość żywych mięczaków konfekcjonowaną w zakładzie wysyłkowym lub oczyszczaną w zakładzie oczyszczającym, a następnie przeznaczoną dla odbiorcy;

24) bakteriach z grupy coli - rozumie się przez to pałeczkowate gram-ujemne bakterie, mogące żyć w różnych warunkach otoczenia, nietworzące przetrwalników, niebarwiącę się cytochromooksydazą, które fermentują laktozę wytwarzając gaz w obecności soli kwasów żółciowych lub innych substancji czynnych powierzchniowo o podobnych właściwościach, hamujących wzrost przy temperaturze 44 °C ± 0,2 °C w czasie 24 godzin;

25) E. coli - rozumie się przez to pałeczkowate gram-ujemne bakterie pochodzące z odchodów, wytwarzające indol z tryptofanu w temperaturze 44 °C ± 0,2 °C w czasie 24 godzin;

26) przywozie - rozumie się przez to wprowadzanie na terytorium Unii Europejskiej produktów rybołówstwa z państw trzecich;

27) zakładzie przetwórczym - rozumie się przez to pomieszczenia i miejsca, w których produkty rybołówstwa są wstępnie przetwarzane, przetwarzane, schładzane, zamrażane, pakowane lub magazynowane, z wyłączeniem miejsc, w których produkty rybołówstwa są prezentowane w celu umieszczenia na rynku, w tym rynki hurtowe i aukcje.

§ 3.

1. Wymagania weterynaryjne na statkach rybackich są określone w załączniku nr 1 do rozporządzenia.

2. Wymagania weterynaryjne na statkach przetwórniach są określone w załączniku nr 2 do rozporządzenia.

3. Wymagania weterynaryjne przy wyładunku produktów rybołówstwa i w miejscach, w których są one prezentowane w celu ich umieszczenia na rynku, są określone w załączniku nr 3 do rozporządzenia.

4. Wymagania weterynaryjne dla zakładów przetwórczych zlokalizowanych na lądzie są określone w załączniku nr 4 do rozporządzenia.

5. Wymagania weterynaryjne przy produkcji produktów rybołówstwa w zakładzie przetwórczym zlokalizowanym na lądzie są określone w załączniku nr 5 do rozporządzenia.

6. Wymagania weterynaryjne przy przeprowadzaniu kontroli są określone w załączniku nr 6 do rozporządzenia.

7. Wymagania weterynaryjne przy pakowaniu i znakowaniu produktów rybołówstwa są określone w załączniku nr 7 do rozporządzenia.

8. Wymagania weterynaryjne przy magazynowaniu i transporcie produktów rybołówstwa są określone w załączniku nr 8 do rozporządzenia.

§ 4.

1. Wymagania weterynaryjne dla żywych mięczaków umieszczanych na rynku dla:

1) obszarów produkcji są określone w załączniku nr 9 do rozporządzenia;

2) zbioru są określone w załączniku nr 10 do rozporządzenia;

3) przejścia są określone w załączniku nr 11 do rozporządzenia;

4) pomieszczeń i wyposażenia zakładów wysyłkowych i oczyszczających są określone w załączniku nr 12 do rozporządzenia;

5) żywych mięczaków przeznaczonych bezpośrednio do spożycia przez ludzi są określone w załączniku nr 13 do rozporządzenia;

6) pakowania, konfekcjonowania, przetrzymywania i znakowania dostaw są określone w załączniku nr 14 do rozporządzenia;

7) transportu są określone w załączniku nr 15 do rozporządzenia;

8) urzędowego nadzoru nad etapami produkcji w zakresie kontroli zdrowia publicznego i monitorowania produkcji są określone w załączniku nr 16 do rozporządzenia.

2. Wymagania weterynaryjne, o których mowa w ust. 1, stosuje się odpowiednio do żywych mięczaków przeznaczonych do przetwarzania.

3. Mięczaki powinny być przetwarzane z zachowaniem wymagań, które są określone w załącznikach nr 4-8 do rozporządzenia.

§ 5.

Produkty rybołówstwa, umieszczane na rynku w celu spożycia przez ludzi, nie powinny wykazywać objawów klinicznych chorób.

§ 6.

Produkty rybołówstwa pozyskane ze środowiska naturalnego przed umieszczeniem na rynku, na pokładzie statku rybackiego, powinny być:

1) poddane wykrwawieniu, odgławianiu, patroszeniu, usuwaniu płetw, schładzaniu lub zamrażaniu - w przypadku gdy jest to konieczne;

2) produkowane z zachowaniem wymagań, które są określone w załączniku nr 2 do rozporządzenia.

§ 7.

Gotowanie skorupiaków i mięczaków na pokładzie statku rybackiego przeprowadza się z zachowaniem wymagań, które są określone w załączniku nr 4 do rozporządzenia w rozdziale l ust. 8 oraz w załączniku nr 5 do rozporządzenia w rozdziale IV ust. 27.

§ 8.

Niedopuszczalne jest umieszczanie na rynku ryb z rodziny Tetradonidae, Molidae, Diodonidae, Canthigasteridae oraz produktów rybołówstwa zawierających toksynę paraliżującą mięśnie lub toksynę ciguatera.

§ 9.

Produkty rybołówstwa umieszczane na rynku w stanie żywym przetrzymuje się i transportuje w warunkach, które nie wpływają ujemnie na jakość tych produktów.

§ 10.

Produkty akwakultury umieszczane na rynku:

1) nie powinny być zanieczyszczone, w szczególności ziemią, śluzem lub odchodami;

2) zabija się z zachowaniem zasad higieny;

3) nieprzetworzone po zabiciu przechowuje się w stanie schłodzonym;

4) powinny być produkowane z zachowaniem wymagań, które są określone w załącznikach nr 3-8 do rozporządzenia.

§ 11.

1. Zwierzęta akwakultury oraz produkty akwakulury przeznaczone do spożycia przez ludzi, umieszczane na rynku znajdującym się w strefie zatwierdzonej, pochodzą:

1) ze strefy zatwierdzonej lub

2) z gospodarstwa zatwierdzonego znajdującego się w strefie niezatwierdzonej, lub

3) ze strefy niezatwierdzonej.

2. Do umieszczanych na rynku zwierząt akwakultury oraz produktów akwakultury dołącza się dokument przewozowy określony w przepisach o ochronie zdrowia zwierząt oraz zwalczaniu chorób zakaźnych zwierząt dotyczących wymagań weterynaryjnych dla umieszczanych na rynku zwierząt akwakultury i produktów akwakultury.

3. Ryby pochodzące ze strefy niezatwierdzonej umieszcza się na rynku znajdującym się w strefie zatwierdzonej, jeżeli zostały zabite i wypatroszone.

4. Żywe mięczaki i skorupiaki pochodzące ze strefy niezatwierdzonej umieszcza się na rynku znajdującym się w strefie zatwierdzonej, jeżeli są przeznaczone do bezpośredniego spożycia przez ludzi lub do przetworzenia.

§ 12.

1. Przepisy rozporządzenia stosuje się odpowiednio do przywożonych produktów rybołówstwa.

2. Statki oraz produkty rybołówstwa, o których mowa w ust. 1, podlegają kontroli zgodnie z procedurą kontroli określoną w rozporządzeniu 1093/94/EWG z dnia 6 maja 1994 r. określającym warunki, na jakich statki rybackie państwa trzeciego mogą bezpośrednio wyładowywać i wprowadzać na rynek swoje połowy w portach Wspólnoty (Dz. Urz. WE L 121, z 12.05.1994).

§ 13.

Wymagania, które są określone w załącznikach nr 9-16 do rozporządzenia, z wyłączeniem wymagań dotyczących oczyszczania, stosuje się odpowiednio do brzuchonogów morskich, szkarłupni i osłonie.

§ 14.

Rozporządzenie wchodzi w życie po upływie 3 dni od dnia ogłoszenia. 3)

Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi:
W. Olejniczak

* Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi kieruje działem administracji rządowej - rolnictwo, na podstawie § 1 ust. 2 pkt 1 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 4 maja 2004 r. w sprawie szczegółowego zakresu działania Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi (Dz. U. Nr 106, poz. 1125). 
** Przepisy niniejszego rozporządzenia wdrażają do prawa polskiego:
- dyrektywę 92/48/EWG z dnia 16 czerwca 1992 r. ustalającą minimalne zasady higieny stosowane do produktów rybnych na pokładach statków zgodnie z artykułem 3(1)(a)(i) dyrektywy 91/493/EWG (Dz. Urz. WE L 187, z 07.07.1992),
- dyrektywę 91/493/EWG z dnia 22 lipca 1991 r. ustanawiającą warunki zdrowotne produkcji i wprowadzania na rynek produktów rybnych (Dz. Urz. WE L 268, z 24.09.1991, z późn. zm.),
- dyrektywę 91/492/EWG z dnia 15 lipca 1991 r. ustanawiającą warunki zdrowotne produkcji i wprowadzania na rynek żywych mięczaków dwuskorupowych (Dz. Urz. WE L 268, z 24.09.1991, z późn. zm.),
- dyrektywę 91/67/EWG z dnia 28 stycznia 1991 r. dotyczącą warunków zdrowotnych decydujących o umieszczaniu na rynku zwierząt i produktów pochodzących z kultur wodnych (Dz. Urz. WE L 46, z 19.02.1991, z późn. zm.),
- rozporządzenie 1093/94/EWG z dnia 6 maja 1994 r. określające warunki, na jakich statki rybackie państwa trzeciego mogą bezpośrednio wyładowywać i wprowadzać na rynek swoje połowy w portach Wspólnoty (Dz. Urz. WE L 121, z 12.05.1994),
- decyzję 03/774/WE z dnia 30 października 2003 r. zatwierdzającą pewne sposoby obróbki w celu powstrzymania rozwoju mikroorganizmów chorobotwórczych w małżach dwuskorupowych i ślimakach morskich (Dz. Urz. UE L 283, z 31.01.2003),
- decyzję 93/51/ EWG z dnia 15 grudnia 1992 r. dotyczącą kryteriów mikrobiologicznych stosowanych do produkcji gotowanych skorupiaków i mięczaków (Dz. Urz. WE L 13, z 21.01.1993),
- decyzję 93/140/EWG z dnia 19 stycznia 1993 r. określającą szczegółowe zasady odnoszące się do inspekcji wzrokowej w celu wykrycia pasożytów w produktach rybnych (Dz. Urz. WE L 56, z 09.03.1993),
- rozporządzenie 103/76/EWG z dnia 19 stycznia 1976 r. ustanawiające wspólne normy dla niektórych ryb świeżych lub schłodzonych wprowadzanych na rynek (Dz. Urz. WE L 20, z 28.01.1976, z późn. zm.),
- decyzję 94/365/EWG z dnia 20 maja 1994 r. ustanawiającą szczegółowe zasady stosowania dyrektywy 91/493/EWG dla własnej kontroli zdrowotnej produktów rybołówstwa (Dz. Urz. WE L 156, z 23.06.1994),
- decyzję 95/149/EWG z dnia 8 marca 1995 r. ustalającą dopuszczalne wartości całkowitego azotu lotnych zasad amonowych (JM-LZA) dla niektórych kategorii produktów rybołówstwa oraz określającej metody analizy, które należy stosować przy ich badaniu (Dz. Urz. WE L 97, z 29.04.1995),
- rozporządzenie 1609/2000/WE z dnia 24 lipca 2000 r. ustanawiające wykaz produktów wyłączonych z zakresu zastosowania rozporządzenia 737/90/ EWG w sprawie warunków regulujących przywóz produktów rolnych pochodzących z państw trzecich w następstwie wypadku w elektrowni jądrowej w Czarnobylu (Dz. Urz. UE L 185, z 25.07.2000),
- decyzję 02/225/WE z dnia 15 marca 2002 r. ustalającą szczegółowe przepisy dotyczące dyrektywy 91/492/EWG odnośnie maksymalnych poziomów oraz metod analizowania niektórych toksyn pochodzenia morskiego u mięczaków dwuskorupowych, szkarłupni, osłonie i brzuchonogów morskich (Dz. Urz. UE L 75, z 16.03.2002),
- decyzję 02/226/WE z dnia 15 marca 2002 r. ustalającą szczegółowe przepisy dotyczące zbioru oraz przetwarzania niektórych mięczaków morskich przekraczających próg ASP ustalony dyrektywą 91/492/EWG (Dz. Urz. UE L 75, z 16.03.2002),
- decyzję 96/77/EWG z dnia 18 stycznia 1996 r. określającą warunki zbierania i przetwarzania niektórych małży pozyskiwanych z obszarów, w których poziom toksyny porażennej przekracza limit przewidziany w dyrektywie 91/492/EWG (Dz. Urz. WE L 15, z 20.01.1996).
Dane dotyczące ogłaszania aktów prawa Unii Europejskiej zamieszczone w niniejszym rozporządzeniu dotyczą ogłoszenia tych aktów w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej - wydanie specjalne.
3) Niniejsze rozporządzenie było poprzedzone rozporządzeniem Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 17 października 2003 r. w sprawie szczegółowych warunków weterynaryjnych wymaganych przy pozyskiwaniu ryb i skorupiaków oraz przetwórstwie, wprowadzaniu na rynek, sposobie znakowania ryb, skorupiaków, mięczaków i ich przetworów (Dz. U. Nr 189, poz. 1860) oraz rozporządzeniem Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 6 sierpnia 2003 r. w sprawie szczegółowych warunków weterynaryjnych wymaganych przy pozyskiwaniu mięczaków oraz o sposobie ich znakowania (Dz. U. Nr 147, poz. 1434), które na podstawie art. 32 ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. o wymaganiach weterynaryjnych dla produktów pochodzenia zwierzęcego (Dz. U. Nr 33, poz. 288) tracą moc z dniem wejścia w życie niniejszego rozporządzenia.

Załączniki do rozporządzenia
Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi
z dnia 24 maja 2004 r. (poz. 1418)

(w trakcie opracowywania)

Załącznik nr 1

Załącznik nr 2

Załącznik nr 3

Załącznik nr 4

Załącznik nr 5

Załącznik nr 6

Załącznik nr 7

Załącznik nr 8

Załącznik nr 9

Załącznik nr 10

Załącznik nr 11

Załącznik nr 12

Załącznik nr 13

Załącznik nr 14

Załącznik nr 15

Załącznik nr 16