Kiedy rolnik może zrezygnować z VAT?

Niekiedy rolnicy będący czynnymi podatnikami VAT chcą powrócić do statusu rolnika ryczałtowego. Jest to możliwe, jednak ograniczone pewnymi warunkami. Decyzję taką warto najpierw dobrze przemyśleć, gdyż może się ona wiązać z obowiązkiem częściowego zwrotu wcześniej odliczonego podatku VAT.

Rolnik zarejestrowany jako czynny podatnik VAT może powrócić do statusu rolnika ryczałtowego. Jednak, zgodnie z art. 43 ust. 5 ustawy o VAT, jest to możliwe dopiero po upływie 3 lat od daty rezygnacji ze zwolnienia. Ponadto, aby móc powrócić do statusu rolnika ryczałtowego należy w odpowiednim terminie zawiadomić o tym fakcie naczelnika urzędu skarbowego. Pisemne zawiadomienie składa się przed początkiem miesiąca bądź kwartału, w którym ma nastąpić ponowne korzystanie ze zwolnienia. Konieczne jest również wysłanie deklaracji VAT-R z aktualizacją danych w terminie do siedmiu dni od daty rezygnacji z VAT (należy zakreślić w niej kwadrat 31 oraz wypełnić pozycję 38).
Przykład: Rolnik, który od 1 stycznia 2019 r. stał się czynnym podatnikiem VAT, ponownie będzie mógł skorzystać ze zwolnienia od 1 stycznia 2022 r. Zatem, w tym przypadku, ostatnią deklarację VAT-7 (bądź VAT-7K) należy złożyć do 25 stycznia 2022 r. za grudzień 2021 r., zawiadomienie o rezygnacji z VAT do 31 grudnia 2021 r., a deklarację VAT-R z aktualizacją danych najpóźniej do 7 stycznia 2022 r.
Co istotne, zmiana statusu podatkowego może wiązać się z pewnymi konsekwencjami podatkowymi - w przypadku niektórych zakupów w okresie, kiedy podatek VAT nie został jeszcze rozliczony, zajdzie konieczność dokonania korekty podatku odliczonego. Mówi o tym art. 91 ust. 6 ustawy o VAT: w przypadku gdy towary lub usługi, o których mowa w ust. 4, zostaną:
1) opodatkowane – w celu dokonania korekty przyjmuje się, że dalsze wykorzystanie tego towaru lub usługi jest związane z czynnościami opodatkowanymi;
2) zwolnione od podatku lub nie podlegały opodatkowaniu – w celu dokonania korekty przyjmuje się, że dalsze wykorzystanie tego towaru lub usługi jest związane wyłącznie z czynnościami zwolnionymi od podatku lub niepodlegającymi opodatkowaniu.

Kiedy rolnik może zrezygnować z vat i powrócić do ryczałtu?
W przypadku rolników powracających do ryczałtu, konieczność skorygowania podatku odliczonego zachodzi zazwyczaj w momencie, gdy zostały nabyte, ale jeszcze nie do końca zamortyzowane składniki majątkowe. W zależności od wartości nabytego składnika majątkowego, ustawa VAT przewiduje różne okresy korygowania podatku odliczonego. Zgodnie z art. 91 ust. 2 ustawy o VAT, w przypadku towarów i usług o wartości początkowej wyższej niż 15 tys. zł, które są zaliczane przez podatnika do środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych podlegających amortyzacji, korekty dokonuje się w ciągu 5 kolejnych lat. Natomiast w przypadku nieruchomości i praw wieczystego użytkowania gruntów o wartości początkowej wyższej niż 15 tys. zł, jeżeli zostały zaliczone do środków trwałych lub wartości niematerialnych i prawnych nabywcy, korekty dokonuje się w ciągu 10 lat, licząc od roku, w którym zostały oddane do użytkowania. Oznacza to, że roczna korekta w pierwszym przypadku dotyczy 1/5, a w przypadku nieruchomości i praw wieczystego użytkowania gruntów – 1/10 kwoty podatku naliczonego przy ich nabyciu lub wytworzeniu.

W przypadku środków trwałych, wartości niematerialnych i prawnych bądź wyposażenia, których wartość początkowa nie przekracza 15 tys. zł, okres korekty wynosi 12 miesięcy licząc od końca roku, w którym składniki te zostały oddane do używania. Dokonuje się wówczas jednorazowego odpisu całego podatku odliczonego (art. 91 ust. 7b ustawy VAT). W tym miejscu warto zwrócić uwagę, że 12-miesięczny okres korekty obowiązuje również w przypadku nabycia inwentarza żywego będącego środkiem trwałym. Ustawodawca nie przewidział dla inwentarza żywego stawek amortyzacyjnych, w związku z tym nie podlega on amortyzacji.

Zatem środki trwałe takie jak np. pojazdy i maszyny rolnicze o wartości początkowej wyższej niż 15 tys. zł podlegają 5-letniemu okresowi amortyzacji. W przypadku nieruchomości (np. obora, chlewnia, stodoła, magazyn) okres amortyzacji wynosi 10 lat. Dopiero po upływie tego czasu nie zajdzie konieczność korygowania odliczonego podatku. Pozostałe składniki majątku trwałego, o wartości początkowej niższej niż 15 tys. zł, podlegają korekcie przed upływem 12 miesięcy od momentu oddania ich do użytkowania. Korekty podatku VAT odliczonego dokonuje się w deklaracji za ostatni okres rozliczeniowy, w którym rolnik był czynnym podatnikiem VAT. Sprawdź

Zachęcamy także do zapoznania się z artykułem Rolnik na ryczałcie, a problematyczne faktury https://www.okiemrolnika.pl/prawo-i-finanse/item/8528-problematyczne-faktury-rolnikow-ryczaltowych

Przykład: Rolnik, który uzyskał status czynnego podatnika VAT w marcu 2019 r., zakupił w tym samym miesiącu i roku maszynę rolniczą o wartości początkowej 100 tys. zł. Podatek VAT za maszynę wynosi 23 tys. zł. Maszyna stanowi środek trwały w działalności i jest amortyzowana metodą liniową przez okres 5 lat stawką 20%. Coroczne odliczenie podatku z tytułu nabytej maszyny wynosi 4600 zł (1/5). Jeśli rolnik powróciłby na ryczałt w marcu 2022 r., musiałby „oddać” VAT w łącznej kwocie 9200 zł (2/5). Wówczas pierwszej korekty na kwotę 4600 zł dokonałby w deklaracji za styczeń 2023 roku, a drugiej korekty za styczeń 2024 r. W tym przypadku powrót do ryczałtu bez obowiązku korygowania VAT z tytułu nabycia maszyny jest możliwy dopiero w marcu 2024 r. Jeśli ten sam rolnik przez okres trzech lat nabywałby wyłącznie składniki majątkowe o wartości początkowej do 15 tys. zł, to bez konsekwencji podatkowych mógłby powrócić do statusu ryczałtowca już w marcu 2022 r.

Aktualne wiadomości rolnicze znajdą Państwo także na portalu Okiem Rolnika.

* Artykuł ma charakter jedynie informacyjny i nie stanowi porady ani opinii podatkowej