Rzepak na globalnych huśtawkach: Ukraina zyskuje mimo światowego spadku cen

Komentarz ekspercki ppr: Rzepak w cieniu geopolityki i klimatu – rosnące napięcia, zmienne ceny

Rynki globalne: rosnąca niepewność, spadające ceny

Globalny rynek rzepaku w 2025 roku znajduje się w stanie niestabilności. Główne czynniki wpływające na sytuację to:

• Dekoniunktura na rynku olejów roślinnych (obniżone notowania w Europie i Kanadzie),

• Silna konkurencja ze strony oleju palmowego i sojowego,

• Wysokie koszty logistyki oraz napięcia geopolityczne (m.in. wojna w Ukrainie, zakłócenia w handlu przez Morze Czarne).

W tym kontekście ukraiński rzepak okazuje się jednym z wyjątków. Pomimo późnych zbiorów i trudnych warunków, silny popyt — zwłaszcza na non-GMO — windował ceny eksportowe do poziomu 530–550 USD/t CPT-port.

Rynek rzepaku w Polsce: między presją a niepewnością

Polski sektor rzepaku również odczuwa wpływ globalnych i regionalnych zawirowań:

Ceny skupu pod presją

• W czerwcu 2025 r. ceny skupu rzepaku w Polsce spadły poniżej 2000 zł/t, co stanowi poziom krytyczny dla wielu gospodarstw.

• Zaległości kontraktowe z sezonu 2024 oraz import z Ukrainy (mimo ograniczeń) negatywnie wpływały na krajowy rynek.

Produkcja i powierzchnia zasiewów

• Polska utrzymuje się w czołówce producentów rzepaku w UE (razem z Niemcami i Francją), z powierzchnią zasiewów w 2025 r. szacowaną na ponad 900 tys. ha.

• Niestety, niekorzystne warunki pogodowe (wiosenne chłody i susze lokalne) mogą obniżyć tegoroczne plony.

Polityka handlowa i reakcja rolników

• Pomimo że Polska formalnie utrzymuje system zezwoleń na import ukraińskich produktów rolnych, wielu rolników i organizacji branżowych (np. NSZZ RI „Solidarność”, Agrounia) twierdzi, że procedury są obchodzone, a ukraiński rzepak nadal napływa przez pośredników.

• Oczekiwana jest rewizja przepisów oraz bardziej skuteczna kontrola jakości i pochodzenia surowców na granicach.

Co powinno się wydarzyć?

1. Polska musi precyzyjnie określić politykę importową względem Ukrainy, nie ograniczając solidarności, ale chroniąc własnych producentów przed dumpingiem cenowym.

2. Potrzebna jest dywersyfikacja odbiorców, promocja non-GMO i zwiększenie konkurencyjności jakościowej krajowego rzepaku.

3. Zarówno Polska, jak i UE powinny inwestować w nowoczesne przetwórstwo olejarskie i biopaliwowe, które mogłoby zapewnić dodatkowy popyt i stabilność cen.

oprac, e-red, ppr.pl