Dyskryminacja przedsiębiorczych rolników

Rolnicy prowadzący działalność gospodarczą kwestionują uzależnienie prawa do ubezpieczenia w Kasie Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego od formy opodatkowania – zwraca uwagę rzecznik praw obywatelskich w wystąpieniu skierowanym do Krzysztofa Patera, ministra polityki społecznej.

Od 2 maja br. weszła w życie ustawa z dnia 2 kwietnia 2004 r. o zmianie ustawy o ubezpieczeniu społecznym oraz zmianie niektórych innych ustaw (Dz.U. nr 91, poz. 873 z późn. zm.). Zgodnie z nią, w KRUS mogą być ubezpieczeni tylko ci rolnicy prowadzący tzw. mały biznes, którzy opłacają zryczałtowany podatek dochodowy. Zdaniem piszących skargi do RPO, forma opodatkowania nie przesądza ani o wysokości osiąganych dochodów, ani o rozmiarach prowadzonej działalności gospodarczej.

Skarżący kwestionują także przepis, który zmusza rolników i domowników do złożenia w KRUS do 30 września 2004 r. zaświadczenia o formie opodatkowania prowadzonej działalności oraz wysokości należnego podatku w 2003 r. Ich zdaniem regulacja ta narusza konstytucyjną zasadę państwa prawa. Rolnicy prowadzący działalność gospodarczą sugerują, że pod uwagę należy brać jedynie wysokość należnego podatku liczonego dopiero po 2 maja 2004 r. Rzecznik praw obywatelskich zauważa, że w 2003 r. przepisy dotyczące ubezpieczenia społecznego rolników nie uzależniały prawa do pozostania w KRUS od kwoty i formy płaconego podatku z tytułu prowadzenia działalności gospodarczej. Rolnicy mogli osiągać dowolnie wysokie przychody i nie wpływało to na możliwość wyboru ubezpieczenia. Ponadto wysoka kwota podatku w ubiegłym roku nie musi oznaczać, że rolnik prowadzący firmę także w tym roku osiągnie równie wysokie przychody.

Po nowelizacji ustawy część osób podlegających dotychczas ubezpieczeniu społecznemu rolników i opłacających podatek z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej w innej formie niż ryczałt nie będzie miała do 30 września br. możliwości zmiany formy opodatkowania. Spowoduje to, że od 1 października br. zostaną wyłączone z ubezpieczenia rolniczego. Może to skłonić niektóre osoby do rezygnacji z prowadzenia działalności gospodarczej mającej charakter sezonowy i przynoszącej niewielkie dochody.