Informacja ARiMR - Program SAPARD nie jest zagrożony

W związku z doniesieniami prasowymi dotyczącymi interpretacji przepisów o VAT, mających zastosowanie do Programu SAPARD, Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa informuje, że Program SAPARD nie jest zagrożony.

ARiMR, realizując Program SAPARD, działa w zgodzie z procedurami akredytowanymi przez Komisję Europejską w Wieloletniej Umowie Finansowej oraz krajowymi przepisami.

Zgodnie z postanowieniami Wieloletniej Umowy Finansowej, do współfinansowania przez Komisję Europejską w ramach Programu SAPARD nie kwalifikują się podatki, które są odzyskiwane, refundowane lub kompensowane w jakikolwiek inny sposób. Z takiego zapisu wynika jednoznacznie, że podatki mogą być uznane za koszt kwalifikowany, jeżeli w danym przypadku nie są refundowane lub odzyskiwane.

Zgodnie z polskim prawem oraz akredytowanymi przez Komisję Europejską procedurami, podatek VAT może być uznany za koszt kwalifikowany i jako taki refundowany ze środków Programu SAPARD w działaniu 2, 3 i 4, o ile nie jest odzyskiwany. Taka opinia znalazła poparcie w stanowiskach Ministerstwa Finansów i Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi, przesłanych do ARiMR, które przesądziły, że podatek VAT, o ile nie jest odzyskiwany przez podatnika, może zostać zaliczony do kosztów kwalifikowanych.

Ponadto Rada Ministrów 14 maja 2002 r. wydała rozporządzenie w sprawie szczegółowego zakresu i kierunków działań oraz sposobów realizacji zadań ARiMR w zakresie gospodarowania środkami pochodzącymi z funduszy UE, które przewiduje wyraźnie możliwość refundacji VAT ze środków SAPARD, jeżeli nie jest on odliczany ani zwracany (paragraf 1, ust. 4a pkt 3). Zapis ten oznacza, że Rada Ministrów potwierdziła interpretację Wieloletniej Umowy Finansowej zawartą w procedurach ARiMR.
Natomiast Biuro Certyfikacji i Poświadczeń Środków z Unii Europejskiej Ministerstwa Finansów dokonało interpretacji zapisu w Wieloletniej Umowie Finansowej, a mianowicie użytego w wersji angielskiej słowa "recoverable". Biuro uważa, że słowo to należałoby tłumaczyć jako "odzyskiwany", "możliwy do odzyskania", "potencjalnie do odzyskania".
W takim przypadku podatek, który można odzyskać w formie bezpośredniej lub w formie pomniejszenia swoich zobowiązań, nie może stanowić wydatku kwalifikowanego w ramach Programu SAPARD. Jednak stanowisko to niezgodne jest z przepisami polskiego prawa. Biuro jest zdania, że Agencja SAPARD powinna otrzymać decyzję Komisji Europejskiej zezwalającą na zaliczenie podatku VAT do kosztów kwalifikowanych. Takim sposobem kwestia interpretacji słowa "recoverable" stała się podstawą opinii przedstawionej przez wiceministra finansów i przesłanej do Komisji Europejskiej.

Nie bez znaczenia jest, iż wśród dokumentów składanych przez wnioskodawcę znajduje się załącznik zawierający oświadczenie, którego treść mówi wyraźnie o niekorzystaniu z prawa do zwrotu VAT w zakresie wydatków poniesionych w związku z realizacją inwestycji w ramach programu SAPARD. Formę tego oświadczenia zaakceptowało Ministerstwo Finansów. Sam fakt, że wnioskodawca jest podatnikiem VAT, nie oznacza, że będzie korzystał z prawa do odliczenia podatku przy realizacji konkretnej inwestycji. Ponadto jeżeli beneficjent zobowiąże się w ten sposób do niewykorzystania prawa do odliczenia VAT, to w przypadku niezastosowania się do treści swojego oświadczenia, będzie podlegać odpowiedzialności karnej za przestępstwa, o których mowa w art. 286 para 1 i 297 para 1 kodeksu karnego.

Jak dotąd od momentu uruchomienia Programu SAPARD w 2002 r., audyt certyfikujący nie stwierdził ani jednego przypadku, że beneficjent odliczył sobie podwójny VAT.
Wskazał jedynie na takie ryzyko. Kolejne audyty przeprowadzone przez Komisję Europejską nie stwierdziły nieprawidłowości ze strony Agencji w obszarze ewidencji księgowej, finansów i raportowania.

ARiMR działa zgodnie z obowiązującym prawem i nie można potwierdzić stanowiska przyjętego przez organ certyfikujący, także dlatego że zostało ono przyjęte na podstawie hipotetycznych założeń, a nie konkretnych przepisów. Zasady Programu SAPARD jednoznacznie określają sposób finansowania projektów.

Nie istnieje żadne zagrożenie dla beneficjentów związane z realizacją umów podpisanych z ARiMR i wypłatą środków finansowych. Zgodnie z procedurami Programu SAPARD postępuje ocena wniosków o pomoc finansową do Działań 1, 2, 3 i 4, to jest od momentu złożenia wniosku o pomoc finansową do momentu podpisania umowy przez ARiMR, z beneficjentem. Na bieżąco są więc podpisywane nowe umowy z wnioskodawcami. Wszystkie podpisane umowy będą realizowane terminowo, zgodnie z procedurami, w określonych wysokościach. Agencja nie przewiduje żadnych komplikacji związanych z opóźnieniami w zakresie oceny wniosków i realizacji umów. Pozostające w naszej dyspozycji środki finansowe z Programu SAPARD będą rozdysponowane zgodnie z planem.