Skutki finansowe

W wyniku reform Wspólnej Polityki Rolnej (WPR) wsparcie produkcji rolnej w UE w coraz większym stopniu odbywa się poprzez dopłaty bezpośrednie, które trafiają bezpośrednio do rolnika, a w coraz mniejszym stopniu poprzez utrzymywanie wysokiego poziomu cen. Jednocześnie coraz większa pomoc z budżetu UE jest kierowana na rozwój wsi i modernizację gospodarstw w sposób, który uprzywilejowuje te kraje członkowskie, w których skala problemów strukturalnych na wsi i rolnictwie jest największa - takie jak Polska. Z tych powodów, już w pierwszym roku członkostwa nastąpi znaczny wzrost wsparcia finansowego dla wsi i rolnictwa w Polsce, chociaż zasadniczo zmienią się formy wspierania przemian.

Po akcesji do UE, do rolnictwa i na obszary wiejskie, w ramach realizacji polityk wspólnotowych, w latach 2004-2006 (tylko z budżetu UE) trafi do Polski około 7,2 mld EURO, a więc średniorocznie prawie 2,4 mld EURO, tj. około 2-krotnie więcej środków niż wyniosły wydatki budżetowe na rolnictwo (bez KRUS) w 2002 r. (5,1 mld PLN czyli 1,3 mld EURO). Kwoty te obejmują:

• Dopłaty bezpośrednie – w latach 2004 2006, z budżetu UE, odpowiednio: 894 min EURO (w 2004 r.), 1010 min EURO (w 2005 r.) i 1120 min EURO (2006 r.) po uwzględnieniu dodatkowych dopłat ze środków na rozwój wsi. Łącznie kwota ta wynosi 3024 min EURO). Wynegocjowano także możliwość zwiększenia dopłat bezpośrednich do limitów: 55%, 60%, 65% poziomu UE, odpowiednio w latach 2004, 2005, 2006. Niezbędne na ten cel sumy z krajowego budżetu mogą maksymalnie wynieść w kolejnych latach 559 min EURO, 633 min EURO i 725 min EURO (łącznie 1,9 mld EURO). Środki z tytułu dopłat bezpośrednich w 2004 r. muszą być wypłacone rolnikom z krajowego budżetu, a refundacja z budżetu UE nastąpi na początku 2005 r.
• Interwencję rynkową i refundacje eksportowe – na interwencję rynkową Komisja Europejska szacuje dla Polski następujące kwoty: 135,2 min EURO w 2004 r., 349,8 min EURO w 2005 r. i 376,5 min EURO w 2006 r. (łącznie 861,5 min EURO).
• Działania na rzecz rozwoju wsi: 647 min EURO, 769 min EURO i 887 min EURO odpowiednio w latach 2004, 2005 i 2006 (łącznie 2,3 mld EURO)11. Środki te zostały pomniejszone o kwotę przesuniętą na zwiększenie dopłat bezpośrednich.
• Fundusze strukturalne w rolnictwie: na Sektorowy Program Operacyjny - około 1,2 mld EURO łącznie w latach 2004-2006.

Ponadto, do polskiego rolnictwa będą kierowane środki krajowe przeznaczone na kontynuowanie niektórych form pomocy państwa.