Celem nowelizacji ustawy o izbach rolniczych jest zwiększenie efektywności funkcjonowania jednostek samorządu rolniczego poprzez rozszerzenie ich kompetencji i dokonanie zmian organizacyjnych. Postulaty w zakresie zwiększenia roli izb rolniczych i zapewnienia ich rzeczywistego wpływu na politykę wobec rolnictwa i obszarów wiejskich, zgłaszane były nieomal od początku funkcjonowania izb.
Szczególnie podnoszona była sprawa powierzenia izbom wykonywania zadań istotnych dla rolnictwa i rozwoju wsi. Rada Ministrów w dniu 17 października 2000 r. przyjęła opracowany przez Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi projekt ustawy o zmianie ustawy o izbach rolniczych oraz o zmianie niektórych ustaw i skierowała go do rozpatrzenia przez Sejm RP. Podstawą prawną umożliwiającą powstanie i funkcjonowanie izb rolniczych jest ustawa z dnia 14 grudnia 1995 r. ogłoszona w Dz. U. z 1996r. nr l, poz. 3 z późniejszymi zmianami. Środowisko wiejskie wiązało wiele nadziei z reaktywowaniem w Polsce, a w praktyce z utworzeniem od podstaw izb rolniczych. Oczekiwano, że powstające izby będą czynnie uczestniczyć w restrukturyzacji rolnictwa, a także, iż staną się ważnym dla rządu partnerem w procesie transformacji obszarów wiejskich. Jednak z mocy ustawy praca Izb Rolniczych mogła polegać wyłącznie na działaniach o charakterze konsultacyjno-opiniodawczym.
Przedstawiciele samorządu rolniczego uważali, ze kompetencje zapisane w ustawie o izbach rolniczych ograniczają samodzielność instytucji, która w założeniu miała być samorządem społeczności rolniczej w pełnym tego słowa znaczeniu. Izby rolnicze wielokrotnie podnosiły kwestię poszerzenia swoich uprawnień, przede wszystkim o uprawnienia decyzyjne. W projekcie nowelizacji ustawy przyjęto przede wszystkim, ze samorząd rolniczy powinien mieć większe kompetencje w sprawach dotyczących nieruchomości rolnych i ochrony gruntów rolnych, jako instytucja zrzeszająca ich właścicieli i użytkowników, dlatego w projekcie przewiduje się. że izby rolnicze będą współdecydować lub wydawać opinie w sprawach:
Jednocześnie dla samorządu rolniczego proponuje się uprawnienia, które mają zwiększyć jego wpływ na kształtowanie i realizację krajowej i regionalnej polityki rolnej w wyniku udziału jego przedstawicieli w składzie:
Proponuje się, aby założenie szkoły rolniczej lub jej zlikwidowanie było poprzedzone opinią właściwej izby rolniczej, samorząd rolniczy ma bowiem najlepsze rozeznanie co do potrzeby funkcjonowania takiego typu szkoły na danym terenie. Z uwagi na bardzo istotną dla wielu rolników sprawę uzgadniania ceny minimalnej skupu buraka cukrowego, regulowaną tzw. ustawą cukrową, projekt nowelizacji ustawy o izbach zobliguje producentów cukru do włączenia izb rolniczych do uzgadniania również cen. Projekt przewiduje możliwość zawierania porozumień gminy, powiatu, samorządu województwa oraz administracji rządowej w województwie z Izbą Rolniczą w sprawach powierzenia jej zadań własnych wymienionych jednostek.
W projekcie nowelizacji ustawy o izbach rolniczych, dla usprawnienia funkcjonowania organów izb, powołuje się nowy organ izby rolniczej - Radę Powiatową Izby, która przybliży funkcjonowanie izby do rolników w terenie, a jednocześnie będzie łącznikiem między rolnikami a Walnym Zgromadzeniem i Zarządem Izby. Członkowie Walnego Zgromadzenia będą wybierani spośród członków Izby Rolniczej w wyborach pośrednich, dwustopniowych, przeprowadzonych w głosowaniu tajnym. W wyborach bezpośrednich będą wybierani członkowie Rady Powiatowej Izby, która następnie ze swego składu wybierze przewodniczącego i delegata. Obie te wybrane osoby wejdą w skład Walnego Zgromadzenia Izby Rolniczej. Zasada ta ograniczy liczebność walnych zgromadzeń, które po dostosowaniu struktur izb rolniczych do nowego podziału kraju od l stycznia 1999 roku liczą nawet 300-500 osób. Spowoduje to, że Walne Zgromadzenie Izby Rolniczej będzie bardziej operatywne, a jej funkcjonowanie mniej kosztowne. W projekcie ustawy wybory do Walnego Zgromadzenia będzie zarządzała Krajowa Rada Izb Rolniczych.
Zgodnie z ustawą z dnia 29 grudnia 1998 r. o zmianie niektórych ustaw w związku z wdrażaniem reformy ustrojowej państwa, terenem działania Izby Rolniczej stał się obszar nowego województwa. Powstało 16 Izb Rolniczych w miejsce dotychczas istniejących 49. Zgodnie z przepisami tej ustawy członkowie walnych zgromadzeń dotychczasowych izb rolniczych zachowali swe mandaty do czasu nowych wyborów. Spowodowało to, że w niektórych przypadkach w Walnym Zgromadzeniu nowej izby wojewódzkiej znaleźli się członkowie wybrani zarówno w 19%, w 1997 i w 1998 roku. Dlatego projekt nowelizacji ustawy przewiduje przedłużenie trwania pierwszej kadencji Walnych Zgromadzeń do dnia 11 października 2002 roku, tj. do dnia wyborów do organów samorządu terytorialnego. W ten sposób członkowie Walnych Zgromadzeń, wybrani w 1998 r. zachowują mandat przez. 4 lata tj. przez okres kadencji organów Izby. Regulacja ta powinna przyczynić się do ustabilizowania pracy Izb Rolniczych po reorganizacji w 1999 roku oraz zapewnić większą frekwencję w wybór ich do izb rolniczych przeprowadzonych łącznie z wyborami samorządowymi. Dotychczas izby rolnicze utrzymywały się zgodnie z ustawą z dotacji z budżetu. Ta sama ustawa przewidywała od 2000 r. jako źródło utrzymania izb odpisy z podatku rolnego w wysokości 2%. Przewiduje się, że łączne dochody izb rolniczych z odpisów podatku rolnego kształtować się będą na niższym poziomie niż dzisiejsza dotacja z budżetu. Zaistnieją przypadki, kiedy niektóre izby rolnicze będą osiągać znacznie mniejsze dochody, niż dotychczas, np. z uwagi na zwolnienia z płacenia podatku rolnego między innymi z powodu klęsk żywiołowych. W związku z tym może powstać potrzeba okresowego dofinansowania danej izby rolniczej. Dlatego projekt przewiduje możliwość redystrybucji pomiędzy izbami rolniczymi środków uzyskanych z odpisu od podatku rolnego.
Na podstawie "uzasadnienia projektu ustawy" opracowała Jolanta Mackiewicz.png)
Zaloguj przez Facebook
