Wojewódzki Inspektorat Ochrony Roślin w Olsztynie przypomina

Wojewódzki Inspektorat Ochrony Roślin w Olsztynie, mając na uwadze ochronę środowiska i pszczół, przypomina o konieczności przestrzegania podstawowych zasad i obowiązków związanych ze stosowaniem środków ochrony roślin, które wynikają z postanowień Ustawy z dnia 12 lipca 1995 roku o ochronie roślin uprawnych (tj. Dz.U. z 1999 r. nr 66 poz. 751) oraz Ustawy z dnia 16 lutego 2001 r. o zmianie ustawy o ochronie roślin uprawnych (Dz.U. nr 22 poz. 248), która wchodzi w życie z dniem 26 lipca 2001 r.; mianowicie:

1. Posiadacze (osoby fizyczne i prawne lub jednostki organizacyjne nie posiadające osobowości prawnej, które są posiadaczami gruntów, roślin uprawnych, produktów roślinnych i przedmiotów) stosujący środki ochrony roślin są obowiązani do przestrzegania okresów karencji i prewencji przy stosowaniu tych środków (art. 31 Ustawy o ochronie roślin uprawnych).
2. Środki ochrony roślin stosuje się sprzętem sprawnym technicznie, który użyty zgodnie z przeznaczeniem zapewni skuteczne zwalczanie organizmów szkodliwych i nie spowoduje szkodliwego wpływu na zdrowie ludzi, zwierząt oraz na środowisko (art. 35 ust. 1);
3. Środki ochrony roślin można stosować wyłącznie do celów określonych w etykiecie – instrukcji stosowania i ściśle według podanych w niej zaleceń w taki sposób, aby nie dopuścić do zagrożenia zdrowia ludzi i zwierząt i skażenia środowiska oraz uwzględniając w pierwszej kolejności biologiczne, hodowlane i agrotechniczne metody ochrony roślin, które pozwalają ograniczyć stosowanie chemicznych środków ochrony roślin do niezbędnego minimum (art. 29 ust. l);
4. Na roślinach uprawianych w strefach ochronnych źródeł, ujęć wody oraz na terenie uzdrowisk i otulin parków narodowych można stosować tylko środki ochrony roślin dopuszczone do stosowania w tych miejscach, zgodnie z etykietą-instrukcją oraz wykazem środków ochrony roślin dopuszczonych do obrotu i stosowania wydawanym corocznie przez Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi, ogłaszanym w Monitorze Polskim (M.P. Nr 16 z 2000 r.);
5. Środki ochrony roślin na terenie otwartym stosuje się (art. 37 Ustawy o ochronie roślin uprawnych): 
   1. sprzętem naziemnym, jeżeli: 
      • prędkość wiatru nie przekracza 3 m/s 
      • miejsce stosowania środka ochrony roślin jest oddalone co najmniej 5 m od dróg publicznych i co najmniej 20 m od budynków mieszkalnych i zabudowań inwentarskich, pasiek, plantacji roślin zielarskich, ogrodów działkowych, rezerwatów przyrody, parków narodowych, stanowisk roślin objętych ochroną gatunkową, wód powierzchniowych i innych miejsc podlegających szczególnej ochronie
   2. sprzętem agrolotniczym, jeżeli: 
      • wyposażony jest on w specjalne do tego celu przygotowane urządzenia oraz gdy do środka ochrony roślin zostanie dodana substancja obciążająca (nie dotyczy to środków ochrony roślin zaliczonych do I i II klasy toksyczności dla ludzi oraz środków chwastobójczych i desykantów - których sprzętem agrolotniczym w ogóle nie wolno stosować),
      • prędkość wiatru wynosi od 0,5 do 3 m/s, a wilgotność powietrza nie jest mniejsza niż 60%
      • powierzchnia upraw, na której stosuje się środki ochrony roślin, wynosi co najmniej 30 ha i jest oddalona od obiektów, o których mowa w punkcie l lit. b, co najmniej 500 m.
6. Osoby wykonujące zabiegi ochrony roślin w produkcji towarowej muszą być przeszkolone i posiadać świadectwo ukończenia szkolenia (art. 35 ust. 2 Ustawy o ochronie roślin uprawnych). Z chwilą wejścia w życie Ustawy z dnia 16 lutego 2001 r. o zmianie ustawy o ochronie roślin uprawnych, co nastąpi z dniem 26 lipca 2001 r. wykonywanie zabiegów ochrony roślin w produkcji rolnej i leśnictwie bez posiadania wymaganego przeszkolenia, podlegać będzie karze aresztu lub karze grzywny.

W szczególności należy eliminować zabiegi środkami ochrony roślin toksycznych dla pszczół na kwitnących roślinach (w tym również upraw z kwitnącymi chwastami w roślinach uprawnych) lub pokrytych spadzią. W szczególnych przepadkach, gdy zachodzi konieczność wykonania zabiegu na kwitnących roślinach, należy stosować właściwy dobór środków ochrony roślin (preparaty III i IV klasy toksyczności dla pszczół, o okresie prewencji krótszym od nocnego spoczynku pszczół), a zabiegi wykonywać poza godzinami ich lotu (najlepiej wieczorem po zachodzie słońca) z zachowaniem ustalonego dla danego preparatu okresu prewencji.

Zgodnie z art. 50 ww. ustawy, kto stosuje środki ochrony roślin sprzętem niesprawnym technicznie, w sposób niezgodny z etykietą-instrukcją stosowania lub niezgodnie z obowiązującymi zasadami ich stosowania, a w szczególności nie przestrzega okresów karencji i prewencji, nie prowadzi ewidencji wykonywanych zabiegów środkami ochrony roślin zaliczonymi do l i II klasy toksyczności dla ludzi (po wejściu w życie Ustawy z dnia 16 lutego 2001 r. o zmianie ustawy o ochronie roślin uprawnych, obowiązek prowadzenia ewidencji wykonywanych zabiegów dotyczył będzie wszystkich środków ochrony roślin) – podlega karze aresztu lub grzywny. Orzekanie następuje w trybie przepisów o postępowaniu w sprawach o wykroczenia.

W przypadku podejrzenia o zatrucie pszczół należy niezwłocznie zawiadomić właściwy organ samorządu terytorialnego (gmina lub sołectwo), który powinien powołać Komisję z udziałem m.in. lekarza weterynarii oraz przedstawiciela oddziału terenowego Wojewódzkiego Inspektoratu Ochrony Roślin. Komisja sporządzająca protokół powinna dokonać oceny stopnia zatrucia, stwierdzonych przyczyn oraz poniesionych strat. W przypadkach koniecznych, na życzenie poszkodowanego pszczelarza, Komisja powinna pobrać próbki padłych pszczół oraz roślin i ziemi z plantacji potraktowanej środkiem ochrony roślin podejrzanym o zatrucie pszczół i na koszt poszkodowanego wysłać wraz z załączonym protokółem do wskazanego przez lekarza weterynarii Zakładu Higieny Weterynaryjnej celem przeprowadzenia stosownej analizy na pozostałości substancji aktywnej.

Dla osób nie posiadających wymaganego przeszkolenia organizowane są kursy przez upoważnione jednostki organizacyjne, takie jak: Warmińsko-Mazurski Zakład Doskonalenia Zawodowego w Olsztynie (tel. 089 527-77-96) wraz z Oddziałami Rejonowymi, Wojewódzki Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Olsztynie (tel. 089 526-69-42) wraz z zespołami powiatowymi, Uniwersytet Warmińsko-Mazurski Wydział Rolnictwa i Kształtowania Środowiska Katedra Fitopatologii i Entomologii w Olsztynie (te. 089 523-36-72) oraz Zespół Szkół Rolniczych w Malinowie k. Działdowa (tel. 023 697-41-63), Zespół Szkół Rolniczych w Braniewie, Zespół Szkół Rolniczych w Pieniężnie i Zespół Szkół Rolniczych w Suszu.

Biuletyn Warmińsko-Mazurskiej Izby Rolniczej, Nr 3/4