CTR_2024
TSW_XV_2025

Bażant w chowie zamkniętym

31 marca 2003

Chów bażantów może dać korzyści wymierne dające się określić na podstawie wyników ekonomicznych zależnych od jakości i ilości produktów oraz usług związanych z polowaniami, oraz korzyści, których wymierzyć się nie da. Do tych drugich należą korzyści wynikające z tego, że bażant jest częścią środowiska, w którym żyjemy. Ptaki te ożywiają łowisko i są sprzymierzeńcami przepiórki i kuropatwy. Upiększają teren – miłośnicy przyrody mogą podziwiać zachowanie tego ptaka i odpoczywać w jego bliskości. Bażant jest sojusznikiem rolnika w walce z chwastami i owadami. Daje wreszcie możliwość sprawdzenia wytrzymałości i refleksu na polowaniach

Żywienie bażantów
Użytkowanie reprodukcyjne i rzeźne bażantów
Bażanty zimą, choroby i profilaktyka, ekonomia chowu  

Pochodzenie i charakterystyka odmian bażanta

Nazwa Phasianus Colchicus pochodzi od rzeki Phasis w Kolchidzie, dzisiaj Rion w Gruzji. Bażant występował na rozległym terenie Europy i Azji od Morza Czarnego po Japonię. Na inne kontynenty docierał przeważnie z Chin i Indii. Do Ameryki przywieziono bażanty w 1881 roku. We Francji chów bażantów rozwinął się w czasach Ludwika XIV. W Czechach i Słowacji w XI w n.e. W Polsce chów i hodowla bażantów była znana od wielu wieków. Pierwsze wiadomości o tych ptakach dziko żyjących pochodzą ze Śląska z 1567 roku. W połowie XIX wieku ukazały się wiadomości o chowie tych ptaków na Pomorzu. Zagłada hodowli tego ptaka nastąpiła w czasie drugiej wojny światowej, ale już w latach pięćdziesiątych rozpoczęto jej odbudowę z najlepszymi efektami w województwach bydgoskim, krakowskim, poznańskim i warszawskim.

W latach 77-78 i 82-83 Polska zajmowała 4 miejsce w ilości bażantów w porównaniu z innymi krajami europejskimi. Hodowla bażantów była prowadzona w PGR-ach. Ich likwidacja wpłynęła na zmniejszenie się stanu bażantów w kraju i ich pozyskiwania. W latach 1976/86 najwięcej bażantów, do 35szt/100ha było na terenach go, słupskiego, olsztyńskiego i suwalskiego. Najpopularniejszymi bażantami w Polsce są bażanty: województw: tarnowskiego, krakowskiego i płockiego; najmniej 0,1· 4szt/100ha na terenie województw koszalińskie

  • kaukaski, 
  • obrożny, 
  • mongolski. 

Są one zbliżone wyglądem upierzenia, w którym dominuje u samców kolor rudawordzawy na tułowiu, ciemnozielony na głowie, a na szyi fioletowo-niebieski. Pióra na karku i grzbiecie posiadają czarne obrzeża. Upierzenie kur popielatorudawe jest mniej kolorowe niż samców i pełni ochronną funkcję. Bażant obrożny ma wąski pas białych piór na szyi i ciemniejsze ubarwienie niż kaukaski. Bażanty mongolskie mają białą obrożę, która jest przerwana z przodu brunatnymi piórami.

 Łatwe w chowie o bardzo atrakcyjnym upierzeniu są bażanty srebrzyste i złociste. Powinny one znaleźć się w hodowlach pół zamkniętych i parkowych. Oprócz upierzenia odmiany bażantów różnią się masą ciała, długością skoku, skrzydeł i ogona, czy obwodem klatki piersiowej. Bażant kogut kaukaski waży 1,2 kg-1,5 kg ,bażant obrożny jest nieco lżejszy 1,2 kg-1,4 kg, a najcięższy bażant mongolski 1,5 kg-1,8 kg osiągający czasami masę 2,0 kg. Selekcję na masę ciała i długość skoku przeprowadza się u bażantów w 3 i 17 tygodniu życia.                                                                                     

Dziko żyjące bażanty wybierają tereny pól uprawnych, zadrzewionych dzikimi gruszami, jabłoniami, tarniną, głogiem i krzewami malin, morwy, porzeczek. Przebywają w zaroślach nadrzecznych, stawów i jezior. Nie lubią lasów zwartych. Ptak ten szybko biega, rzadko fruwa. Wzbija się do lotu w razie niebezpieczeństwa pionowo w górę i powoli opada na ziemię. Żeruje rano i przed zachodem słońca. Okres godowy rozpoczynają bażanty w marcu, a kończą w czerwcu. W okresie godowym kura znosi 8·14 jaj w gnieździe na ziemi. Jeśli jej gniazdo zostanie zniszczone, zakłada drugie i wysiaduje bez samca. Po 24·25 dniach wylęgają się pisklęta z żółtobrązowym puchem i ciemną pręgą na grzbiecie, które wychowuje i wodzi kura bez koguta.

Położenie bażanciarni i sposób utrzymania ptaków

Bażanciarnia powinna być usytuowana na glebie przepuszczalnej, ogrodzona płotem z siatki wkopanej na głębokość 0,5 m, z dala od dróg i traktów kolejowych. Powierzchnia terenu przeznaczona do wolierowego utrzymania bażantów nie może być mniejsza niż 10·15 ha. Drogi i dróżki na fermie obsadza się krzewami tworzącymi żywopłoty.

Utrzymanie bażantów rosnących

Można je przeprowadzić dwoma sposobami:

  • systemem półintensywnym w wychowalni z wolierami lub z budkami wychowawczymi, 
  • systemem intensywnym w pomieszczeniach zamkniętych zwanych wychowalnią lub w bateriach.

Pierwszy system utrzymania polega na wstawieniu piskląt do wychowalni z możliwością wypuszczania ich na wybiegi (woliery) i przeniesieniu do budek po 8 ·10, a nawet 3 tygodniach życia, w zależności od pogody i temperatury na dworze. Budki wychowalnie to skrzynki wykonane z drewna lub płyt pilśniowych, pokryte dachem. Tereny z budkami winny być ogrodzone i osiatkowane, obsiane pszenicą, prosem, lucerną. Tak utrzymane 12-tygodniowe bażanty są samodzielne i przystosowane do naturalnych warunków. 

Według drugiego systemu, wychów bażantów do 12 tygodni może być prowadzony tylko w wychowalni na posadzce lub w bateriach. Bażanty odchowywane w wychowalni z wybiegami (wolierami) były cięższe niż odchowywane bez wybiegów. Obsada ptaków w wychowalni w 8 tygodniu i następnych nie powinna być większa niż 3-4 sztuki na 1m kwadratowy. Przedziały wysypuje się piaskiem lub torfem ogrodniczym. Używanie innej ściółki jest nie wskazane, gdyż bażanty ją zjadają i uszkadzają układ pokarmowy. Mikroklimat w wychowalni musi być dostosowany do wieku ptaków. W pierwszym dniu odchowu hodowcy stosują temperaturę pod sztuczną kwoką 36·38 stopni ciepła, a w każdym następnym dniu obniżają ją o 1·2 stopni Celsjusza. Trzytygodniowe bażanty mogą przebywać w pomieszczeniu o temperaturze 18 stopni Celsjusza.

W pomieszczeniach gdzie przebywają ptaki i na wybiegach, posadzka musi być sucha. Mokre bażanty padają i podrażają koszty wychowu. Sprzęt do ogrzewania, karmienia i pojenia może być taki sam jak dla kurcząt. Nie używa się jednak w czasie odchowu bażantów poideł kropelkowych. Należy dbać o sprawność techniczną sprzętu, gdyż bardzo płochliwe bażanty mogą go uszkadzać, rozchlapywać wodę i rozpylać paszę.
Odchowane ptaki wypuszcza się na tereny łowisk lub przenosi na teren przeznaczony dla dorosłych ptaków.

 Utrzymanie bażantów dorosłych

Odchowane bażanty można przechowywać w wolierach zimowych, a w okresie reprodukcji w wolierach rodzinowych. Woliery zimowe zwane czasem cyrkami, to powierzchnia ogrodzona siatką ze wszystkich stron.

Siatki tworzące sufit wolier muszą być z materiału, który nie będzie uszkadzał głów ptaków w czasie wzbijania się do lotu. Używa się do tego celu siatek rybackich. Teren wolier musi być tak duży, aby na 1m kwadratowy powierzchni nie przypadało więcej niż 4 ptaki. W wolierach można ustawić daszki, pod które wstawia się koryta z paszą i wodą. W cyrkach wykorzystuje się do tego celu konary drzew i krzewy, jesienią można ustawić także daszki. Wysokie drzewa nie są wskazane na tych terenach. Wszystkie woliery obsadza się krzewami, topinamburem i obsiewa roślinami pastewnymi i krzyżowymi, które stwarzają naturalne warunki, bezpieczeństwo ptakom i pozwalają nocować na gałęziach

 Z wolier (cyrków) przenosi się ptaki w połowie lutego do wolier rodzinowych o powierzchni około 18·20 m kwadratowych. W nich może przebywać 1 kogut z 8·10 kurami (kojarzenie haremowe). Woliery rodzinowe muszą być wyposażone w sprzęt do karmienia, pojenia i nocowania ptaków. Obsadzenie wolier rodzinowych krzewami jest bardzo wskazane. Jeśli ich nie ma, bażanty mogą nocować także na wstawionych gałęziach.  

Masy ciała bażantów utrzymywanych różnymi systemami (g)

Wiek bażantów

Płeć

System utrzymania

półintensywny

intensywny

8 tygodni

samiec

609,1-594,6

549,2-533,2

samica

519,6-508,1

478,7-461,8

12 tygodni

samiec

927,6-911,2

844,4-820,7

samica

735,2-728,2

678,5-661,3

Utrzymywanie ptaków w okresie reprodukcji w wolierach mieszczących więcej kogutów i kur (kojarzenie masowe) może pogorszyć wyniki reprodukcji. Torgowski utrzymywał w okresie nieśności stada liczące 12 kogutów i 96 kur w jednej wolierze i otrzymał tylko 29,6 jaja od niosek trzymanych w wolierach rodzinowych. W stadach masowo kojarzonych zapłodnienie jaj było znacznie gorsze · 80,4% niż w haremowym kojarzeniu · 88,7%. Znacznie większe były także upadki kur · 11,25% w porównaniu do 8,5% w chowie haremowym.

Na podstawie artykułu
dr hab. Emilii Mróz 
Katedra Drobiarstwa Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskeigo w Olsztynie
udostępniony przez redakcje miesięcznika fauna&flora
 


POWIĄZANE

Jak poinormowała Krajowa Izba Producentów Drobiu i Pasz, Amerykanie po dość krót...

Krajowa Izba Producentów Drobiu i Pasz w swoim najnowszym komunikacie prognozuje...

Według informacji statystycznych Międzynarodowego Centrum Handlu (ITC) w 2023 ro...


Komentarze

Bądź na bieżąco

Zapisz się do newslettera

Każdego dnia najnowsze artykuły, ostatnie ogłoszenia, najświeższe komentarze, ostatnie posty z forum

Najpopularniejsze tematy

gospodarkapracaprzetargi
Nowy PPR (stopka)pracuj.pl
Jestesmy w spolecznosciach:
Zgłoś uwagę