Zapalenie macicy

PRZYCZYNY
Infekcje bakteryjne (E. coli, Staphylococcus sp., Streptococcus sp., Corynebacterium pyogenes, Pseudomonas sp., Clostridium sp. i inne). Czynnikami sprzyjającymi zakażeniu są: osłabiona kurczliwość macicy po porodzie lub jej brak, zatrzymanie łożyska, utrudnione porody, niefachowa pomoc porodowa. Niedobory selenu, witaminy E i A, źle zbilansowane dawki pokarmowe, umieszczanie krów w porodówkach dopiero w dniu porodu – to dodatkowe czynniki ułatwiające infekcje macicy.

OBJAWY KLINICZNE
Przy ciężkim przebiegu obserwuje się brak apetytu, osowienie, wzrost ciepłoty wewnętrznej, znacznie przyspieszone tętno. Temperatura w normie lub nawet nieco obniżona, przy przyspieszonym tętnie i silnym osłabieniu reakcji na bodźce zewnętrzne, może wskazywać na toksemię. Często występuje cuchnąca biegunka i silne odwodnienie. Z dróg rodnych wypływa czerwonobrązowa cuchnąca wydzielina, mogą być widoczne części łożyska. Badaniem rektalnym stwierdza się powiększoną macicę, po naciśnięciu wypływa w dużej ilości opisana wyżej wydzielina.
W lżejszej formie (endometritis) jedynym objawem może być wyciek śluzowo–ropny z dróg rodnych. Jeżeli natomiast szyjka maciczna jest zamknięta, to brak jest wypływu, lecz badaniem rektalnym stwierdza się wypełnioną płynną zawartością, powiększoną macicę.

ZMIANY ANATOMOPATOLOGICZNE
Sekcyjnie obserwuje się zgrubiałą, powiększoną macicę, zawierającą cuchnącą płynną zawartość. Przy zatrzymaniu łożyska znajdują się w niejresztki błon płodowych. Błona śluzowa zapalnie zmieniona, z ogniskami nekrotycznymi i wylewami krwawymi. Stwierdza się często zwyrodnienie wątroby, nerek i mięśnia sercowego,

POMOCNICZE BADANIA LABORATORYJNE
W ciężkich przypadkach badanie krwi – leukopenia i neutropenia. Badanie mikrobiologiczne wypływającej zawartości macicy.

LECZENIE
Leczenie krów z objawami ciężkiego zapalenia macicy (brak apetytu, osowienie, wzrost ciepłoty ciała lub normalna, a nawet obniżona temperatura przy silnej toksemii, przyspieszone tętno, zatrzymanie mleka, biegunka): antybiotyki – Oxyvet 1 ml/20 kg m.c. dożylnie, Elektrolitowet w ilości uzależnionej od stanu odwodnienia, ostrożne usunięcie zawartości macicy (lewarowanie, odjęcie łożyska), domacicznie Metrihex 2 pałeczki, leki obkurczające macicę – Depotocin 5 ml. Przy utrzymującym się ciałku żółtym leki luteolityczne – Remophan 1 amp. dla bydła.

Leczenie krów z endometritis bez objawów ogólnych:
I metoda – leczenie miejscowe preparatami jodowymi – Jodosol 1 op. Biolugol 1:50, 100-200 ml. Jeżeli ciałko żółte utrzymuje się ponad 10 dni – podać Remophan 1 amp. ;
II metoda - zastosowani samego leku luteolitycznego bez wlewów domacicznych preparatów jodowych – podać Remophan 1 amp.) po uprzednim rektalnym stwierdzeniu obecności ciałka żółtego. Korzystnie działa podanie Vitaminum A 600 000 j.m. i Vitaminum E 600 mg, Caromix 30 g/szt.

ZAPOBIEGANIE
Prawidłowe żywienie. Fachowa pomoc porodowa. Umieszczanie krów w porodówkach ok. 2 tygodnie przed porodem. Intensywne leczenie atonii macicy i zatrzymania łożyska.

na podstawie: "Wybrane choroby bydła", Jacek Sikora