Wpływ nawożenia kukurydzy na ilość i jakość uzyskanego plonu

Kukurydza uprawiana jest w Polsce głównie jako roślina pastewna (na susz, kiszonkę lub ziarno), ale coraz częściej nowe odmiany kukurydzy przeznacza się dla przemysłu spożywczego, chemicznego, bądź do bezpośredniego spożycia przez ludzi. Kukurydza wyróżnia się wśród innych roślin uprawnych bardzo dużą plennością, ale też dużymi wymaganiami pokarmowymi. W zależności od wielkości uzyskanego plonu świeżej masy i ziarna, kukurydza pobiera z hektara od 120 do 160 kg azotu, 40 – 60 kg fosforu, 130 – 170 kg potasu, 30 – 45 kg wapnia, 25 – 35 kg magnezu, oraz znaczne ilości niezbędnych mikroelementów.

Ze względu na cenne walory odżywcze dla zwierząt i ludzi roślina ta powinna być szczególnie starannie i umiejętnie nawożona, tak aby obok maksymalnego plonu biomasy uzyskać jak najlepszą wartość biologiczną. Najodpowiedniejsze dla kukurydzy są więc nawozy wieloskładnikowe o przedłużonym działaniu.

Nieuwzględnienie przy uprawie kukurydzy jej dużych potrzeb pokarmowych, bądź stosowanie nadmiernych ilości poszczególnych składników mineralnych powoduje powstawanie chorób fizjologicznych, prowadzących do zmniejszenia plonu lub do pogorszenia jego wartości odżywczych.

Azot (N) Niedostateczne zaopatrzenie w azot sprawia, że młode rośliny kukurydzy są bladozielone i drobne. Dolne blaszki żółkną od szczytu wzdłuż nerwu głównego do nasady liścia, a na pochwach liściowych pojawia się purpurowoczerwone zabarwienie. Wegetacja roślin jest przyśpieszona, natomiast plon zielonej masy i ziarna mały. Nadmiar azotu objawia się natomiast ciemną zielenią liści i bardzo bujnym wzrostem kukurydzy, jednak dojrzewanie roślin opóźnia się, a wartość paszowa zielonki oraz ziarna ulega pogorszeniu.

Fosfor (P) Dzięki fosforowi kukurydza wytwarza wysoki plon kolb o dobrze wypełnionym i wartościowym ziarnie. Niedobór fosforu objawia się sztywnością i brązowieniem dolnych liści, które skręcają się ku dołowi, a ich brzegi brązowieją. Młode liście „zabierają” fosfor starszym liściom, powodując ich powolne brunatnienie i obumieranie. Jednorazowe zastosowanie nawozu fosforowego w zmianowaniu nie zapewnia kukurydzy dobrego zaopatrzenia w ten niezbędny pierwiastek. Aby uniknąć opisanych powyżej skutków niedoboru, można zastosować Superfosfat prosty granulowany.

Potas (K) Kukurydza potrzebuje dużych ilości potasu. Między unerwieniem liści pojawiają się martwicze, brunatne plamy, nerw główny długo pozostaje zielony. Rośliny tworzą mniej kolb, które są krótkie, ze źle wykształconym ziarnem na szczycie. Niedobór potasu prowadzi do znacznego zmniejszenia plonu, zaś dobre zaopatrzenie w ten pierwiastek zwiększa odporność kukurydzy na suszę, gwarantuje dobry plon masy zielonej i ziarna oraz zapewnia dobrą wartość biologiczną paszy. Na glebach ubogich w potas szczególnie wskazane jest stosowanie nawozów wieloskładnikowych takich, które zawierają większą ilość tego pierwiastka.

Magnez (Mg) Kukurydza wykazuje duże zapotrzebowanie na magnez. Na glebach ubogich w ten pierwiastek (nadmiernie kwaśnych) brzegi najstarszych liści szybko zasychają, przybierając rdzawe zabarwienie. W konsekwencji plon masy zielonej oraz plon ziarna maleje. Dobre efekty, pozwalające uniknąć niedoboru magnezu, dają nawozy wieloskładnikowe.

Cynk (Zn) Kukurydza jest szczególnie wrażliwa na niedobór cynku w glebie. W warunkach niedoboru krótko po wschodach wierzchołki siewek bieleją. Rośliny nie wykształcają łodygi i w konsekwencji przestają rosnąć.

Miedź (Cu) Kukurydza, podobnie jak inne zboża, jest wrażliwa na brak miedzi. Liście siewek zwijają się na szczytach w kształt rurki, bieleją i zamierają.

Molibden (Mo) Przy niedoborze molibdenu w glebie licie kukurydzy są bladozielone. Rośliny rosną wolno, wiechowanie opóźnia się, tworzą się bardzo krótkie kolby ze słabo rozwiniętymi słupkami.

Żelazo (Fe) Kukurydza reaguje na niedobór żelaza w podłożu. Rośliny są wówczas bardzo blade, szczególnie najmłodsze liście, pojawia się tzw. pasiastość liści, czyli jasne smugi pomiędzy zielonymi nerwami.

Aby uniknąć wystąpienia ryzyka chorób fizjologicznych, spowodowanych niedostatecznym zaopatrzeniem kukurydzy w cynk, miedź, molibden i żelazo zalecane jest stosowanie takich nawozów mineralnych, które w swym składzie zawierają niezbędne mikroelementy. Wszystkie nawozy wieloskładnikowe.