Prognoza kosztów produkcji owoców i warzyw w 2004 r.

Prognoza kosztów produkcji podstawowych gatunków owoców i warzyw w 2004 r. została wykonana dla przewidywanych cen środków produkcji i poziomu nakładów ponoszonych w gospodarstwach lepszych niż przeciętne i racjonalnie zorganizowanych. Przyjęto dwa poziomy plonów osiągane w dobrych gospodarstwach towarowych. Przewidywania kosztów produkcji opracowano przy wykorzystaniu materiałów źródłowych zebranych w gospodarstwach ogrodniczych, które prowadzą rachunkowość rolną dla potrzeb IERiGŻ.

Prognoza kosztów może być przydatna przede wszystkim w negocjacjach cen płaconych producentom w 2004 r. W przewidywanych kosztach produkcji uwzględniono wszystkie nakłady i koszty ponoszone w gospodarstwach. Są to kolejno: nakłady materiałowe, przede wszystkim nawozy mineralne, herbicydy i środki ochrony roślin, koszty pośrednie rzeczywiste, czyli eksploatacja, naprawy i konserwacje maszyn, podatki, składka na KRUS i inne obciążenia finansowe gospodarstwa oraz amortyzacja środków trwałych.

Dla negocjacji cen na podstawie prognozowanych kosztów produkcji ważne jest, że w kosztach tych uwzględniono opłatę pracy własnej na parytetowym poziomie, czyli średniej przewidywanej w 2004 r. płacy w gospodarce narodowej. Na podstawie danych GUS założono, że opłata za jedną godzinę pracy własnej w 2004 r. ukształtuje się na poziomie 8,10zł/rbh. W 2003 r. opłata ta wynosiła 7,97 zł/rbh, w 2002 r. – 7,75 zł/rbh. W kosztach produkcji nie uwzględniono oprocentowania wartości własnych środków trwałych i obrotowych zaangażowanych w produkcję. Oznacza to, że ceny owoców i warzyw płacone producentom na poziomie prognozowanych kosztów pokrywają tylko koszty produkcji łącznie z amortyzacją środków trwałych i pozwolą na opłacenie pracy własnej na średnim krajowym poziomie.

W tabelach obok prognozy kosztów produkcji przedstawiono również poziom zbiorów owoców i warzyw oraz ceny płacone za podstawowe gatunki owoców i warzyw w latach 2000–2003. Wskaźnik opłacalności przedstawiony w tabelach informuje, czy produkcja była opłacalna (wskaźnik powyżej 100 proc.), czy nieopłacalna (wskaźnik poniżej 100 proc.).

Tabela 1
Produkcja globalna owoców w Polsce w tys. ton  

(1) – morele, brzoskwinie, orzechy włoskie
(2) – aronia, borówka wysoka i inne
(3) – szacunek IERiGŻ
(4) – „Wynikowy szacunek głównych ziemiopłodów rolnych i ogrodniczych” z 16.12.2003.

Źródło: „Wyniki produkcji roślinnej GUS”, Warszawa, kolejne lata.

Tabela 2
Produkcja globalna warzyw w Polsce, w tys. ton

(1) – pietruszka, pory, selery, rzodkiewka, sałata, rabarbar, szparagi, koper i inne
(2) – papryka, sałata, oberżyna, rzodkiewka i inne warzywa spod osłon
(3) – „Wynikowy szacunek głównych ziemiopłodów rolnych i ogrodniczych” z 16.12.2003.

Źródło: „Wyniki produkcji roślinnej GUS”, Warszawa, kolejne lata

Tabela 3
Koszty i opłacalność produkcji jabłek, wiśni i śliwek w latach 2000–2003 i prognoza kosztów produkcji w 2004 r.

Źródło: kalkulacje Zakładu Ekonomiki Ogrodnictwa – IERiGŻ

Tabela 4
Koszty i opłacalność produkcji truskawek, malin, porzeczek czarnych i porzeczek czerwonych w latach 2000-2003 i prognoza kosztów produkcji w 2004 r.