aaaaaaaaaaaJOHN_DEERE1

Deklaracja uczestników konferencji Licheń 27 maja 2012.

5 stycznia 2016
Uczestnicy organizowanej przez Krajowe Stowarzyszenie Sołtysów konferencji „Wiejska Polska„ deklarują swoje poparcie dla oddolnych inicjatyw lokalnych wykorzystujących inicjatywę i gotowość do działania mieszkańców poszczególnych sołectw i miejscowości.
W roku 2012 obchodzimy w Polsce piętnastolecie metody odnowy wsi w Polsce.  Dobre praktyki zaczerpnięte z Dolnej Austrii i Niemiec doskonale sprawdziły się przede wszystkim na Opolszczyźnie, a następnie były wdrażane w kilku innych regionach.  Dolny Śląsk, Wielkopolska, a obecnie Podkarpacie dostrzegły w odnowie wsi szansę dla oddolnych inicjatyw sołeckich, były jednak i takie regiony, które pomimo dobrych rezultatów nie zdecydowały się na kontynuację tego podejścia. Odnowa wsi stała się od momentu przystąpienia naszego Kraju do Unii Europejskiej jednym z kluczowych instrumentów mających oddziaływać na rozwój obszarów wiejskich. W odnowie wsi realizowanej jako działanie inwestycyjne z funduszy unijnych przejawia się jednak również pewna niedoskonałość. Wybudowano co prawda tysiące nowych świetlic, placów zabaw, boisk, zagospodarowano place i obiekty turystyczne, jednak nie zawsze działania te w wystarczającym stopniu angażowały społeczności poszczególnych sołectw i miejscowości, tak aby prowadziło to do uruchomienia ich aktywności dla „odnowienia” życia swojej wsi.
Pożądane jest więc, aby w okresie programowania 2014 – 2020 odnowa wsi finansowana ze środków unijnych łączyła wymiar inwestycyjny z  zaangażowaniem społeczności lokalnych i korzystając z zapowiadanej możliwości podejścia wielofunduszowego pozwalała na realizację oddolnych lokalnych inicjatyw. Odnowa wsi wymaga również ograniczenia biurokracji  oraz budowanie regionalnych i lokalnych systemów wsparcia.

Fundusze sołeckie spotkały się z bardzo pozytywnym odbiorem w społecznościach wiejskich, ponieważ dawały szanse na zwiększenie ich samodzielności i co najważniejsze - dalsze ich upodmiotowienie w ramach samorządu terytorialnego. Jednak fundusz sołecki stał się praktyką  zaledwie w połowie polskich gmin. Dalsze wdrażanie idei oddolnej samorządności poprzez funkcjonowanie funduszu sołeckiego będzie wymagało aktywności w jego promowaniu - tam gdzie jeszcze nie został wdrożony i dążeniu do zachowania jego celów - tam gdzie już realnie pomaga w rozwoju sołectw.
Niezbędna jest więc nowelizacja ustawy o funduszu sołeckim uwzgledniająca miedzy innymi  możliwość dokonywania zmian w funduszu w ciągu roku budżetowego, wspólne działania kilku wiosek czy też wzmocnienie finansowe przez zmianę ustawy o zbiórkach publicznych. Środki z funduszu sołeckiego powinny też w łatwiejszy sposób stanowić wkład własny do innych projektów. Fundusz sołecki jako bardzo dobrze odbierany mechanizm wymaga stałego monitorowania i stopniowego udoskonalania.
     Nadzieją dla społeczności wiejskich są wstępne propozycje wsparcia rozwoju wsi na nowy okres programowania w UE na lata 2014 -2020. Trzeba jednak podkreślić, że poza środkami finansowymi dla wsi potrzebne jest też wyeliminowanie licznych absurdów związanych z wdrażaniem funduszy pomocowych i ich odbiurokratyzowanie.  
Konieczne są zmiany w otoczeniu prawnym dotyczącym funkcjonowania lokalnych społeczności i rozwoju wiejskiej aktywności gospodarczej. Należy uprościć szereg regulacji prawnych w tym miedzy innymi dotyczących funkcjonowania małych wiejskich organizacji, wytwarzania i lokowanie na rynku produktów lokalnych, sprzedaży bezpośredniej z gospodarstwa rolnego, stosowania uproszczeń i jednoznacznych interpretacji (uproszczeń?) przepisach skarbowych, sanitarnych i innych generujących bariery dla aktywności mieszkańców wsi.

W związku z wdrażaniem funduszy europejskich w nowej perspektywie finansowej wielkie nadzieje budzi upowszechnienie obecnego już  w Polsce tzw. podejście LEADER.  W obecnym okresie finasowania zastosowane procedury organizacyjne i finansowe nie umożliwiają wykorzystanie wielkiego potencjału tego sposobu budzenia aktywności i kreowania rozwoju gospodarczego na poziomie lokalnym. Dlatego uczestnicy konferencji z nadzieją oczekują zastosowania nowego podejścia o nazwie  CLLD (Community Led Local Development  - rozwój lokalny kierowany przez społeczność). Zasady i cele kryjące się pod tym pojęciem mogą stać się nową szansą nie tylko dla obszarów wiejskich, ale także dla społeczności terenów zurbanizowanych.  W ramach podejścia CLLD lokalne partnerstwa międzysektorowe będą mogły powstawać i otrzymywać środki na kompleksowe rozwiązywanie lokalnych problemów z różnych funduszy, w tym z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego i Europejskiego Funduszu Społecznego.
Uczestnicy konferencji wyrażają w pełni poparcie dla szerokiego zastosowania nowego instrumentu rozwojowego (CLLD) wspierającego oddolne inicjatywy wiejskie, należy jednak bezwzględnie wyciągnąć lekcję z biurokratycznej „ślepej uliczki” w którą wprowadzone zostało podejście LEADER w okresie 2007 -13.

Zmiany powyżej proponowane mogą jednak okazać się niewystarczające.  Należy zgodnie z konstytucyjną zasadą pomocniczości wzmocnić sołectwo w ustawie o samorządzie gminnym. Sołectwo winno otrzymać silniejszą pozycję prawną, upodmiotowienie decyzyjne i majątkowe w taki sposób, aby nie naruszyć integralności gminy i zapisów konstytucji.  Możliwe jest tu zastosowanie szeregu rozwiązań od przekazywania kompetencji sołectwom o większej liczbie mieszkańców, poprzez przyznawanie pewnej zdolności sądowej i dopuszczenia do uczestnictwa w obrocie cywilno – prawnym.

W Polsce po roku 1989 do najbardziej udanych reform zaliczyć można upodmiotowienie samorządów gminnych, dzisiaj czas wzmocnienie podmiotowości sołectw poprzez przekazanie im dodatkowych kompetencji i odpowiedzialności za wiejskie „Małe Ojczyzny”.  Przysłuży się to z pewnością wzmocnieniu społeczeństwa obywatelskiego na wsi, którego sołectwa są integralną częścią.
Uczestnicy konferencji z nadzieją oczekują na zapowiedzianą przez Pana Prezydenta nową ustawę o wzmocnieniu udziału mieszkańców w działaniach samorządu terytorialnego  i wnoszą o śmielsze odniesienia rozszerzające możliwości sołectwa

POWIĄZANE

Sekrety bezpiecznych transakcji online: Najlepsze praktyki dla użytkowników syst...

Jak wynika z najnowszego sondażu, 76,1% Polaków na co dzień oszczędza na zakupac...

Folia stretch jest niezwykle wszechstronnym materiałem, który ma szereg różnych ...


Komentarze

Bądź na bieżąco

Zapisz się do newslettera

Każdego dnia najnowsze artykuły, ostatnie ogłoszenia, najświeższe komentarze, ostatnie posty z forum

Najpopularniejsze tematy

gospodarkapracaprzetargi
Nowy PPR (stopka)
Jestesmy w spolecznosciach:
Zgłoś uwagę