Konsumenci lepiej chronieni po wejściu Polski do UE

Po akcesji Polski do UE wzrosła ochrona konsumentów i konkurencja między przedsiębiorstwami. To przekłada się na obniżki cen towarów oraz wymusza na firmach świadczenie wyższej jakości usług - twierdzą eksperci rynku konsumenckiego, z którymi rozmawiała PAP.

Według Joanny Affre z kancelarii prawnej Accreo Legal nasza ochrona rynku jest podobna do tej, jaką mają konsumenci w innych krajach Unii. Jednocześnie zwróciła uwagę na potrzebę wzmocnienia w Polsce regulacji dotyczących kredytu konsumenckiego.
Jak mówiła, unijne rozporządzenia i dyrektywy ujednoliciły wspólnotowy system ochrony konsumentów. "Wykorzystanie pewnych instrumentów o charakterze transgranicznym znacznie ułatwia ochronę interesów konsumenta. Obecnie ochrona ta nie jest jednak w pełni skonsolidowana. Przysługujące konsumentom uprawnienia mogą niekiedy różnić się w poszczególnych krajach unijnych. Ich ujednolicenie będzie możliwe dzięki nowej unijnej dyrektywie w sprawie praw konsumentów" - wyjaśniła. Dodała, że polskie firmy będą musiały stosować nowe przepisy już za kilka miesięcy. Ustawa, która wdraża dyrektywę do naszego porządku prawnego, zacznie obowiązywać prawdopodobnie jesienią tego roku.
Ujednolicenie w UE tych przepisów oznacza - zdaniem Affre - większą ochronę konsumentów podczas e-zakupów. Choć te rozwiązania nie zrewolucjonizują obrotu konsumenckiego, to przewidują kilka istotnych zmian. Jedną z nich jest wydłużenie terminu na odstąpienie od umowy zawieranej między konsumentem a przedsiębiorcą, z 10 do 14 dni kalendarzowych. Chodzi zarówno o umowy zawierane na odległość, jak i poza lokalem przedsiębiorstwa. Jeśli konsument nie zostanie poinformowany o prawie odstąpienia od umowy, okres ten automatycznie wydłuży się z trzech do 12 miesięcy.
Ekspert prawny Konfederacji Lewiatan Bartosz Wyżykowski zwrócił uwagę w rozmowie z PAP, że zdecydowana większość roszczeń polskich konsumentów dotyczy m.in. nieodpłatnej naprawy towaru lub jego wymiany na nowy, obniżenia ceny produktu, odszkodowania czy zadośćuczynienia. Takich roszczeń - jak mówił - dochodzi się przed sądem cywilnym. "Konsument może być zwolniony z kosztów sądowych, jeżeli złoży oświadczenie w sądzie, że nie jest w stanie ich ponieść na przykład ze względu na trudną sytuację finansową" - podkreślił. Zwolnienie to może być całościowe lub częściowe, w zależności od jego sytuacji materialnej. Osoba ta może też ubiegać się o ustanowienie adwokata lub radcy prawnego.
Ekspert Business Centre Club Radosław Płonka powiedział PAP, że przepisy ustawy z 2007 r. o ochronie konkurencji i konsumentów w skuteczny sposób pozwalają eliminować niekorzystne zjawiska na rynku, w tym m.in. zawierane między firmami umowy kartelowe, koncentracje przedsiębiorstw czy nadużywanie przez firmę pozycji dominującej. A na tym w ostatecznym rozrachunku korzystają konsumenci i uczciwe przedsiębiorstwa.
Według eksperta BCC konkurencja między firmami wzrosła dzięki działalności Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów. "To bezpośrednio przekłada się na obniżki cen towarów oraz wymusza na przedsiębiorstwach świadczenie wyższej jakości usług" - podkreślił.
Płonka przyznał, że polscy konsumenci coraz bardziej są świadomi swoich praw. Wymagają więc od przedsiębiorstw dobrej jakości towarów i usług. Firmy muszą sprostać tym wymaganiom, bo w przeciwnym wypadku grozi im zniknięcie z rynku.