Mniej pestycydów w naszym jedzeniu

Od wtorku producentów żywności obowiązują zaostrzone limity zawartości resztek środków ochrony roślin.

Ustawa o warunkach zdrowotnych żywności i żywienia (Dz. U. z 2005 r. nr 31, poz. 265 ze zm.) dopuszcza, aby w środkach spożywczych (lub na ich powierzchni), które znajdują się w obrocie, były pozostałości tzw. pestycydów, czyli chemicznych środków ochrony roślin przed takimi szkodnikami, jak: chwasty, gryzonie, owady i grzyby. Zgodnie z art. 9 ust. 5 ustawy nie mogą one jednak przekraczać maksymalnych limitów, czyli najwyższych dopuszczalnych poziomów pozostałości (NDP).

Limity te określa w rozporządzeniu minister zdrowia, z tym że nie może tego robić dowolnie, ale musi uwzględniać jednolite wymagania obowiązujące w Unii Europejskiej. Państwom członkowskim nie wolno wprowadzić innych norm niż zalecane w dyrektywach unijnych. Odstępstwa muszą być uzasadnione wynikami badań naukowych, gwarancjami, że nie zaszkodzi to bezpieczeństwu konsumentów, a także urzędowo notyfikowane przez UE.

To właśnie z powodu wymogów unijnych dochodzi do zaostrzenia norm. Wysokość poszczególnych limitów znajdziemy w nowelizacji rozporządzenia w sprawie najwyższych dopuszczalnych poziomów pozostałości chemicznych środków ochrony roślin, które mogą znajdować się w środkach spożywczych lub na ich powierzchni (Dz. U. nr 106, poz. 718). Nowe przepisy zaczynają obowiązywać już od 11 lipca, a tylko niektóre z nich wejdą w życie 21 kwietnia 2007 r.

Dla konsumenta zmiana przepisów oznacza, że jego poziom ochrony - przynajmniej teoretycznie - będzie w Polsce taki sam jak w innych krajach UE. Każdy NDP jest nieszkodliwy dla zdrowia. Aby mieć tego pewność, przeprowadza się specjalne badania toksykologiczne akceptowane przez Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności (EFSA). Dawniej te procedury przeprowadzał Państwowy Zakład Higieny, teraz polscy urzędnicy jedynie weryfikują, czy wyniki unijnych badań nie stanowią zagrożenia dla polskich konsumentów. Uwzględniają przy tym polskie zwyczaje żywieniowe. PZH ustala też NDP narodowe dla pestycydów, których nie uwzględnia w swoich przepisach Unia Europejska.