Rok 2004 pierwszym od 7 lat rokiem poprawy dochodów rolniczych

Rok 2004 będzie zapewne pierwszym od 7 lat rokiem wyraźnej poprawy dochodów rolniczych, głównie dzięki skutkom integracji Polski z UE - przypuszczają autorzy raportu "Polska wieś po wejściu do Unii Europejskiej", zaprezentowanego w piątek w Warszawie.

Jak informuje raport, w ubiegłych latach poprawiała się efektywność wytwarzania w rolnictwie, natomiast relacje cen były niekorzystne dla rolnictwa. W roku bieżącym relacje cen dla rolnictwa poprawiły się, a 1,4 mln gospodarstw otrzyma unijne płatności bezpośrednie.

Już w pierwszym miesiącu po integracji eksport rolno-spożywczy do UE wzrósł o 25 proc. Sprawnie przebiega też realizacja przedakcesyjnego programu SAPARD. Do połowy 2004 roku podpisano ponad 20 tys. umów o realizację projektów finansowanych w ramach tego programu.

W Polsce szybko rośnie liczba gospodarstw ekologicznych; ich liczba potroiła się w ciągu trzech lat i wynosiła w 2003 roku około 2 tys.

Na obszarach wiejskich w 2002 roku mieszkało 38,2 proc. ludności kraju. Odsetek ten jest wyższy niż w większości krajów UE. Od 2000 roku utrzymuje się nadwyżka migracji z miasta na wieś, w 2002 roku nadwyżka ta wynosiła 18 tys. osób.

Systematycznie zmniejsza się rola rolnictwa jako głównego źródła utrzymania ludności wiejskiej. Tylko 17,6 proc. mieszkańców wsi utrzymuje się wyłącznie lub głównie z działalności rolniczej. Wzrósł odsetek otrzymujących się z niezarobkowych źródeł dochodu (renty, emerytury, zasiłki) - podaje raport.

W użytkowaniu rolniczym znajduje się ponad 19 mln ha, co stanowi 62 proc. powierzchni kraju. Prawie 95 proc. użytków rolnych jest w użytkowaniu sektora prywatnego. Mniej niż 50 proc. gospodarstw rolnych w kraju produkuje głównie na rynek, a za kwotę powyżej 100 tys. zł sprzedaje zaledwie co 20 gospodarstwo. Ponad 3 mln ha to odłogi, ugory lub nieużytkowane łąki i pastwiska, które stanowią w sumie prawie 19 proc. użytków rolnych.

Jak podaje raport, w sezonie 2003-2004 (od wiosny 2003 do wiosny 2004) nastroje były w Polsce bardzo złe, a pesymizm mieszkańców wsi i zmienność ich nastrojów społecznych były nawet większe niż w pozostałej części społeczeństwa.

Od lutego 2004 notowana jest poprawa nastrojów na wsi, w tym stosunku do UE. Przewaga pesymizmu związanego z rezultatami akcesji, pogłębiająca się do tej daty, zmieniła się w przewagę optymizmu, rejestrowaną w badaniach opinii publicznej po 1 maja 2004 roku.

Wpływ na to miało większy napływ środków unijnych w ramach programu SAPARD, wzrost cen wielu produktów sprzedawanych przez rolników, bliska perspektywa otrzymania płatności bezpośrednich i innych środków pomocowych oraz lepsze upowszechnienie informacji o skutkach akcesji dla rolników i mieszkańców wsi.

W sferze politycznej, na początku roku 2004 na wsi największym poparciem cieszyła się Samoobrona, która w kwietniu mogła liczyć nawet na 45 proc. wiejskiego elektoratu. Notowania tej partii spadły jednak do 20-25 proc. w czerwcu 2004, a wzrosło poparcie dla Ligi Polskich Rodzin, PO i PSL.

W Polsce obserwuje się względnie trwały podział wsi na regiony prawicowe, lewicowe i "ludowcowe". Nowym zjawiskiem na polskiej wsi jest wydatny wzrost nurtu liberalnego, zwłaszcza reprezentowanego przez Platformę Obywatelską - zauważają autorzy raportu.