Projekt o oddłużaniu gospodarstw rolnych - w porządku obrad rządu

Pomoc rolnikom w oddłużeniu gospodarstw - to cel ustawy o restrukturyzacji zadłużenia podmiotów prowadzących gospodarstwa rolne, której projektem we wtorek ma się zająć rząd.

Projekt ustawy określa zasady i warunki restrukturyzacji zadłużenia. Mają nią być objęte długi o charakterze pieniężnym, które powstały w związku z prowadzeniem działalności rolniczej obejmujące kapitał, odsetki i inne opłaty związane z obsługą zadłużenia. Restrukturyzacja może dotyczyć osób fizycznych (rolników) lub prawnych, które od co najmniej trzech lat prowadziły działalność rolniczą i są niewypłacalne w rozumieniu przepisów ustawy Prawo upadłościowe albo są zagrożone niewypłacalnością w rozumieniu przepisów ustawy Prawo restrukturyzacyjne.

Dane Krajowego Rejestru Długów (KRD) wskazują, że w ostatnich latach zadłużenie mieszkańców wsi niepokojąco wzrosło. Ponad 20 proc. tych zobowiązań dotyczy banków i instytucji finansowych. Możliwości restrukturyzacji zadłużenia prowadzonej na podstawie Prawa restrukturyzacyjnego stwarzają szansę częściowej redukcji zadłużenia. Natomiast projektowana ustawa umożliwi natychmiastową spłatę „starego” – częściowo zrestrukturyzowanego we wcześniejszym postępowaniu restrukturyzacyjnym - zadłużenia, ale tylko związanego z prowadzeniem działalności rolniczej - napisano w uzasadnieniu do projektu.

Z danych banków współpracujących z Agencją Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa (ARiMR) wynika, że problemy ze spłatą kredytów bankowych (na kwotę 158 mln 640 tys. zł) ma 1690 producentów rolnych.

Wsparcie producentów rolnych, zgodnie w projektem ustawy, umożliwi im spłatę zadłużenia bez zgody wierzycieli na restrukturyzację zadłużenia producenta rolnego, gdyż nie będzie powodowało zmniejszenia kwot długu do spłaty.

Przepisy projektowanej ustawy nie mogą być jednak zastosowane do podmiotu prowadzącego gospodarstwo rolne, znajdującego się w likwidacji czy upadłości, albo wobec którego toczy się postępowanie restrukturyzacyjne.

Projekt proponuje kilka form pomocy w oddłużeniu gospodarstwa. Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa będzie mogła udzielać dopłat do oprocentowania bankowych kredytów restrukturyzacyjnych oraz pożyczek na spłatę zadłużenia podmiotów prowadzących gospodarstwo rolne, znajdujące się w trudnej sytuacji ekonomicznej. A Krajowy Ośrodek Wsparcia Rolnictwa będzie udzielał gwarancji spłaty bankowych kredytów restrukturyzacyjnych, a także będzie mógł przejąć zadłużenie podmiotów prowadzących gospodarstwo rolne.

Wniosek o pomoc będzie musiał złożyć - do ARiMR lub KOWR - sam zainteresowany. Jego pozytywne rozpatrzenie będzie zależało m.in. od możliwości finansowych tych instytucji. W przypadku wniosku o kredyt restrukturyzacyjny podmiot prowadzący gospodarstwo rolne składa go w banku kredytującym, z którym ARiMR będzie miała podpisaną umowę o współpracy. Oprocentowanie kredytu restrukturyzacyjnego dla banku będzie korzystniejsze od innych kredytów preferencyjnych, ze względu na to, że udzielany będzie podmiotowi, który utracił płynność finansową.

Warunkiem udzielenia pomocy będzie przedstawienie planu restrukturyzacji gospodarstwa rolnego zatwierdzonego przez właściwy wojewódzki ośrodek doradztwa rolniczego. W planie restrukturyzacji gospodarstwa rolnego określona będzie kwota kredytu lub pożyczki niezbędna do odzyskania płynności finansowej, umożliwiająca zapewnienie długotrwałej zdolności gospodarstwa rolnego do konkurowania na rynku rolnym.

Przewidziano też rozwiązania dla właścicieli gospodarstw rolnych, którzy zdecydują o ich przekazaniu do Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa w zamian za przejęcie zadłużenia gospodarstwa rolnego przez Krajowy Ośrodek Wsparcia Rolnictwa. Taka osoba będzie mogła korzystać z prawa pierwszeństwa do: dzierżawy przekazanych do Zasobu Nieruchomości Rolnych lub ich zakupu, ale nie wcześniej niż po upływie pięciu lat od dnia przejęcia tych gruntów.

Na pomoc dla zadłużonych rolników będą potrzebne dodatkowe środki budżetowe. W projekcie ustawy na ten cel przewidziano 140 mln zł w 2018 r. i ponad 329 mln zł w 2019 r.

Program pomocy zostanie notyfikowany Komisji Europejskiej na okres do końca 2020 roku. W razie potrzeby kontynuowania programu poza 2020 rok notyfikacja zostanie ponowiona - poinformowano w uzasadnieniu do projektu ustawy.

Anna Wysoczańska (PAP)