Relacja Krzysztofa Jurgiela z AGRI-Komisji PE

W dniach 28-29 listopada 2022 r.odbyło się posiedzenie Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi Parlamentu Europejskiego. Szczegółowe sprawozdanie z tego posiedzenia tradycyjnie już przesłał do naszej redakcji Pan Krzysztof Jurgiel
Poseł do Prlamentu Europejskiego z ramienia Prawa i Sprawiedliwości.
A oto pełna treś komunikatu/sprawozdania polskiego Eurodeputowanego.

Tematy główne:
1. Prezentacja badania pt. „Zarządzanie: reforma procesu WPR po 2020 r. widziana z perspektywy międzyinstytucjonalnej”
2. Program dostarczania owoców, warzyw, mleka i przetworów mlecznych w szkołach przewidziany w rozporządzeniu o wspólnej organizacji rynków
3. Wymiana poglądów z przedstawicielem Komisji (DG AGRI) na temat europejskiego mechanizmu gotowości i reagowania na kryzysy związane z bezpieczeństwem żywnościowym w odniesieniu do czynników wpływających na bezpieczeństwo żywnościowe
4. Wymiana poglądów z komisarz ds. zdrowia i bezpieczeństwa żywności Stellą Kyriakides na temat projektu rozporządzenia w sprawie zrównoważonego stosowania środków ochrony roślin
5. Wysłuchanie publiczne na temat „Ograniczenie wpływu nawozów od etapu produkcji do zastosowania końcowego – uszczelnienie obiegu zamkniętego w rolnictwie”
6. Zapewnienie bezpieczeństwa żywnościowego i długoterminowej odporności rolnictwa UE
Podczas posiedzenia Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi Parlamentu Europejskiego w dniach 28-29 listopada 2022 r. omówiono następujące tematy:

1. Prezentacja badania pt. „Zarządzanie: reforma procesu WPR po 2020 r. widziana z perspektywy międzyinstytucjonalnej”
W badaniu zbadano dynamikę międzyinstytucjonalną (PE - Rada - Komisja) widoczną podczas ostatniej reformy WPR, przedstawiono analizę dynamiki i wyników procesu reformy widzianych z perspektywy zarządzania oraz sformułowano zalecenia dotyczące roli Parlamentu w przyszłych reformach WPR i przeglądach śródokresowych.

We wnioskach z badania stwierdzono, że ogólnie rzecz biorąc, Parlament znalazł większe możliwości wniesienia wkładu w zakresie różnych elementów polityki WPR, a mniejsze w zakresie kwestii związanych z realizacją WPR lub zasobami. W badaniu stwierdza się ponadto, że w przyszłości Parlament mógłby zwiększyć swoją skuteczność w negocjacjach, starając się wzmocnić wewnętrzną spójność swojego stanowiska za pomocą węższego zestawu propozycji. Aby zapewnić sobie wiodącą rolę w przyszłych negocjacjach, Parlament musi znacznie zwiększyć swój wewnętrzny potencjał analityczny.

Poseł Krzysztof Jurgiel zadał następujące pytanie Komisji Europejskiej:

Panie Przewodniczący,
z raportu wynika, że Parlament Europejski był strażnikiem zasad Unii Europejskiej. Niestety Parlament

Europejski zaakceptował utrzymanie niesprawiedliwego systemu dopłat bezpośrednich. Przyjęty system płatności nie zapewnia równych warunków konkurencji na jednolitym rynku rolno-spożywczym, a mianowicie system narusza zakaz dyskryminacji między producentami wewnątrz Unii tj. artykuł 40 ust. 2 Traktatu o Funkcjonowaniu Unii Europejskiej, a także narusza prawa obywateli ze względu na przynależność państwową.

Nie zapewniono płatności bezpośrednich według równych, jasnych zasad. Chciałbym, aby przedstawiciele, którzy prezentują raport, odnieśli się do tego, ponieważ ten problem podnoszony jest od kilkunastu lat. Był podnoszony w poprzedniej perspektywie finansowej, Sejm RP przyjmował uchwalę w tym zakresie wskazująca na to łamanie Traktatu i ja osobiście podnosiłem to na forum komisji AGRI oraz zgłaszałem poprawki, ale nie udało się ich przyjąć.

2. Program dostarczania owoców, warzyw, mleka i przetworów mlecznych w szkołach przewidziany w rozporządzeniu o wspólnej organizacji rynków
Parlament Europejski przygotował sprawozdanie z własnej inicjatywy, które opiera się na wnioskach z opracowania naukowego EPRS pt. „Implementation of the EU School’s Scheme for fruit, vegetables and milk products” [Wdrażanie unijnego programu dostarczania owoców, warzyw, mleka i przetworów mlecznych do szkół].

Program został przyjęty pozytywnie przez organy publiczne, które określiły go jako cenne doświadczenie, które umożliwia wszystkim dzieciom, niezależnie od ich statusu społeczno-ekonomicznego, powszechny i bezpłatny dostęp do zdrowego i zrównoważonego żywienia. Potencjał programu jest jednak osłabiony ze względu na jego budżet, zakres, definicję kwalifikujących się produktów oraz metody dystrybucji i wdrażania.
Sprawozdawca podkreśla m.in., że
• przy wdrażaniu programu w przyszłości należy rozważyć stopniowe zwiększanie budżetu programu;
• produkty przeznaczone do dystrybucji powinny być nieprzetworzone, ekologiczne i pochodzić z Unii;
• nie należy zezwalać w programie na produkty zawierające dodatek cukru, tłuszczu, soli lub substancji słodzących;
• duzi dostawcy nie mogą przeważać w postępowaniach o udzielenie zamówienia ze szkodą dla mniejszych rolników uczestniczących w programie.
Poseł Krzysztof Jurgiel zgłosił następujące postulaty:
„Program dla szkół” (znany wcześniej jako dwa niezależnie funkcjonujące programy: „Mleko w szkole” oraz „Owoce i warzywa w szkole”) od początku jego wprowadzenia (w przypadku Polski było to od razu po akcesji do Unii) cieszy się dużym zainteresowaniem. W Polsce oceniamy ten program pozytywnie. Wyniki konsultacji ws. tego programu przeprowadzone przez Komisję również pokazują, że program przynosi korzyści w skali lokalnej/regionalnej, jak i w większej skali całego kraju.

Mam dwie uwagi.

Po pierwsze, chciałbym poprzeć posła sprawozdawcę w jego apelu o zwiększenie budżetu na program dla szkół. Przewidziany obecnie budżet jest niewystarczający, zwłaszcza, że do programu wprowadzono nowe obligatoryjne wymogi takie jak działania edukacyjne i działania promocyjne, a odejście Wielkiej Brytanii z Unii pociągnęło za sobą zmniejszenie budżetu programu. W Polsce przełożyło się to na konieczność ograniczenia komponentu mlecznego do uczniów klas I-V szkół podstawowych (czyli w wieku 7-11 lat), mimo że wcześniej przetwory mleczne były także wydawane dzieciom w przedszkolach i starszym uczniom. Na marginesie, w tym roku do Polski przybyło dodatkowe 72 tys. dzieci z Ukrainy, co w sposób oczywisty zwiększa koszty programu.

Po drugie, a także w związku z jutrzejszą wymianą poglądów z przedstawicielami Komisji na temat napojów proteinowych, organizacje rolnicze zgłaszają swoje obawy co do nacisków organizacji ekologicznych na zastąpienie produktów mlecznych produktami roślinnymi w „Programie dla szkół”. Przykładowo mleko sojowe zawiera fitohormony o budowie estrogenowej (3 związki czynne, m.in. genisteina), które mogą powodować wystąpienie przedwczesnych objawów dojrzewania płciowego, szczególnie u dziewcząt. Te różnice we właściwościach żywieniowych napojów roślinnych i mleka krowiego powinny być wzięte pod uwagę w ocenie skutków.

3. Wymiana poglądów z przedstawicielem Komisji (DG AGRI) na temat europejskiego mechanizmu gotowości i reagowania na kryzysy związane z bezpieczeństwem żywnościowym w odniesieniu do czynników wpływających na bezpieczeństwo żywnościowe
Europejski mechanizm gotowości i reagowania w zakresie bezpieczeństwa żywnościowego (EFSCM) ma dokonać oceny tego, jak poprawić współpracę między sektorem publicznym i prywatnym oraz ocenić ryzyko w przypadku wystąpienia sytuacji kryzysowych.

Niesprowokowana inwazja Rosji na Ukrainę, gwałtowny wzrost cen towarów oraz pandemia wirusa Covid-19 stanowiły zagrożenie dla bezpieczeństwa żywnościowego na całym świecie. Chociaż odporność i samowystarczalność systemu żywnościowego UE sprawiły, że dostępność żywności w UE nie jest zagrożona, Komisja nadal podejmuje środki mające na celu przygotowanie się do potencjalnych zagrożeń dla światowego zaopatrzenia w żywność i bezpieczeństwa żywnościowego oraz reagowanie na nie.
Nowo utworzony europejski mechanizm gotowości i reagowania w zakresie bezpieczeństwa żywnościowego (EFSCM) został ustanowiony w celu poprawy współpracy między sektorem publicznym i prywatnym oraz oceny ryzyka w przypadku wystąpienia sytuacji kryzysowych.
Komisja opublikowała swój komunikat w sprawie planu w dniu 12 listopada 2021 r. [COM(2021) 689]. Przedstawiono w nim obszary wymagające poprawy, które zostały zidentyfikowane podczas pandemii Covid-19, zasady, których należy przestrzegać w czasie kryzysu, oraz ogłoszono utworzenie europejskiego mechanizmu gotowości i reagowania na sytuacje kryzysowe w zakresie bezpieczeństwa żywnościowego (EFSCM).

Komisja wspiera Ukrainę w opracowywaniu i wdrażaniu krótko- i średnioterminowej strategii bezpieczeństwa żywnościowego. Opracowała również środki mające na celu wsparcie rolników z UE, którzy najbardziej ucierpieli z powodu wyższych kosztów produkcji i zamknięcia rynków eksportowych.
Wnioski wyciągnięte z różnych kryzysów pozwalają określić kluczowe zasady, których należy przestrzegać, aby zapewnić dostawy żywności i bezpieczeństwo żywnościowe w przypadku wystąpienia kryzysu:
• podejście oparte na współpracy wszystkich podmiotów publicznych i prywatnych, które odgrywają rolę w łańcuchu dostaw żywności;
• koordynacja horyzontalna na szczeblu politycznym i administracyjnym, zwłaszcza gdy kryzys wynika z czynników spoza łańcucha dostaw żywności, jak to miało miejsce w przypadku pandemii Covid-19 i inwazji Rosji na Ukrainę
• monitorowanie zakłóceń równowagi na rynku i w razie potrzeby szybka interwencja przy użyciu dostępnych narzędzi, takich jak te, które istnieją w ramach WPR i WPRyb;
• utrzymanie funkcjonowania łańcuchów dostaw i przepływów handlowych, w tym w odniesieniu do sektorów nieżywnościowych, które są niezbędne dla funkcjonowania łańcucha dostaw żywności;
• swobodny przepływ pracowników transgranicznych i sezonowych w sektorze spożywczym w jak największym stopniu;
• wczesna, regularna i przejrzysta komunikacja z zainteresowanymi stronami i społeczeństwem, aby uniknąć zaostrzenia kryzysu przez niewłaściwe informacje.
Komisja Europejska kończy obecnie prace nad dokumentem (non-paper) na temat czynników wpływających na bezpieczeństwo żywnościowe w UE. Prezentacja dokumentu będzie prawdopodobnie miała miejsce przy okazji corocznej konferencji DG AGRI Outlook Conference zaplanowanej na 8-9 grudnia 2022 r.

Przygotowany przez KE dokument ma zawierać analizę szeregu czynników warunkujących bezpieczeństwo żywnościowe, tj. czynników:
• biofizycznych i środowiskowych;
• technologicznych i związanych z innowacjami;
• gospodarczych i rynkowych;
• dot. wydajność łańcucha dostaw żywności;
• politycznych i instytucjonalnych;
• społeczno-kulturowych;
• demograficznych.

Poseł Krzysztof Jurgiel zgłosił następujące postulaty:

Panie Przewodniczący,
w marcu Komisja przyjęła komunikat w sprawie ochrony bezpieczeństwa żywnościowego i wzmocnienia odporności systemu żywnościowego. W jego ramach przyjęto później akty delegowane i przypomnę m.in ze był to pakiet wsparcia 500 mln euro dla rolników, którzy odczuwali skutki tego kryzysu, a także sprawa przechowalnictwa wieprzowiny. Czy jest jakaś informacja na temat tego, jak te instrumenty zostały wykorzystane?

4. Wymiana poglądów z komisarz ds. zdrowia i bezpieczeństwa żywności Stellą Kyriakides na temat projektu rozporządzenia w sprawie zrównoważonego stosowania środków ochrony roślin
Na początku 2022 odbyła się wymiana poglądów z Komisją Europejską, m.in. z DG SANTE, na temat propozycji rozporządzenia w sprawie zrównoważonego stosowania środków ochrony roślin, podczas której większość grup politycznych reprezentowanych w komisji AGRI wykazała swoje niezadowolenie z podejścia Komisji.

Środki polityczne muszą uwzględniać konsekwencje redukcji pestycydów dla wszystkich uczestników łańcucha żywnościowego, zwłaszcza w świetle następstw COVID-19, rosyjskiej inwazji na Ukrainę itp. Te czynniki zewnętrzne w znacznym stopniu wpłynęły na dostępność i przystępność cenową krytycznych czynników produkcji (np. nawozów, energii, paszy), co doprowadziło do gwałtownego wzrostu kosztów produkcji ponoszonych przez rolników oraz zwiększonego ryzyka ograniczenia produkcji w perspektywie krótko- i średnioterminowej, co wywołało efekt domina w zakresie dostępności i przystępności cenowej żywności.

Aby zapewnić dostępność żywności i paszy dla zwierząt, producenci muszą mieć dostęp do bezpiecznych, skutecznych i przystępnych cenowo narzędzi zapewniających zadowalającą ochronę upraw, a tym samym bezpieczeństwo żywności, przy jednoczesnym zachowaniu bezpieczeństwa pasz i żywności. Współpraca i innowacyjne rozwiązania, takie jak dostęp do rozwiązań obejmujących technologie biokontroli, narzędzia cyfrowe i precyzyjne, nowe techniki genomowe, jak również odporne odmiany nasion, mogą napędzać przejście do bardziej zrównoważonego modelu produkcji i pomogą wzmocnić zestaw narzędzi dla rolników oraz wspierać cel Europy, jakim jest bardziej odporny system żywnościowy. Jest jednak bardzo mało prawdopodobne, aby same nowe technologie mogły zrównoważyć braki wynikające ze zmniejszenia plonów oraz obniżenia jakości żywności i paszy, spowodowane obowiązkowym ograniczeniem lub całkowitym zakazem stosowania środków ochrony roślin.

Poseł Krzysztof Jurgiel zgłosił następujące postulaty:

Szanowna Pani Komisarz, Szanowny Panie Przewodniczący,
projekt rozporządzenia w sprawie zrównoważonego stosowania środków ochrony roślin od początku budzi sprzeciw państw członkowskich i organizacji rolniczych. W marcu Polska i 11 innych państw przedstawiło Komisji dokument wyrażający wątpliwości i sprzeciw wobec tego projektu.
W czerwcu już 17 państw członkowskich popierało to stanowisko.

Projekt Komisji jest zbyt radykalny, ponieważ:

• zakłada obowiązkowy cel redukcji stosowania i ryzyka związanego ze stosowaniem pestycydów na poziomie całej UE; cel ten wynosi 50 proc. i ma być osiągnięty do 2030 r.
• zakłada także obowiązkowy cel redukcji stosowania bardziej ryzykownych pestycydów na poziomie całej UE; cel ten wynosi 50 proc. i ma być osiągnięty do 2030 r.
• Oba te cele redukcyjne mają być obowiązkowe na poziomie krajowym; każde państwo członkowskie ma być zobowiązane do ich osiągnięcia do 2030 r.
• łamie zasadę subsydiarności - do tej pory kwestia pestycydów była uregulowana dyrektywą,
• metodologia obliczania celów redukcyjnych dla poszczególnych państw członkowskich oparta jest o wskaźniki HRI1 i HRI2 (zaczerpnięte z dotychczasowej dyrektywy SUD), które za wartości bazowe biorą dane dotyczące sprzedaży środków ochrony roślin, a nie intensywności ich realnego zużycia na hektar,
• wprowadza bardzo szeroką definicję tzw. obszarów wrażliwych, na których ma obowiązywać całkowity zakaz stosowania pestycydów; pod tę definicję wpadają obszary chronione, tereny publicznie dostępne (m.in. parki), tereny miejskie, obszary objęte ochroną z dyrektywy wodnej, obszary Natura 2000 (np. dla Słowenii oznacza to 1/3 terytorium); de facto oznacza to zakaz stosowania tychże środków w leśnictwie (np. Finlandia 75 proc. całego swojego zużycia ma właśnie w leśnictwie; w Polsce jest to także bardzo istotna kwestia).
• nakłada na państwa członkowskie obowiązek prowadzenia rejestrów i raportowania chronicznych zatruć i chorób związanych ze stosowaniem chemicznych środków ochrony roślin. Identyfikacja ciągu przyczynowo-skutkowego między stosowaniem środków ochrony roślin a np. zachorowalnością na nowotwory jest bardzo często utrudniona lub niemożliwa.

5. Wysłuchanie publiczne na temat „Ograniczenie wpływu nawozów od etapu produkcji do zastosowania końcowego – uszczelnienie obiegu zamkniętego w rolnictwie”
Pierwsza część wysłuchania dotyczyła rozwoju nowych technologii dla nowych nawozów opartych na składnikach odżywczych pochodzących z recyklingu odpadów organicznych. Drugi panel skupił się na tym, jak rolnicy mogą uszczelnić obieg zamknięty w gospodarstwie i jak najlepiej wykorzystać nawozy organiczne.
Koszty nawozów stale rosną. Tendencja zwyżkowa rozpoczęła się jeszcze przed rosyjską agresją na Ukrainę. Ponieważ cena gazu stanowi 40% kosztów zmiennych produkcji nawozów, ceny nawozów gwałtownie rosną.

Nawozy są jednym z głównych czynników generujących koszty dla rolników. W porównaniu z wrześniem 2021 roku ceny nawozów azotowych są obecnie wyższe o 149%. W porównaniu do poprzednich lat wzrost jest jeszcze silniejszy: w zależności od produktów i ich składu, zakup nawozów przez rolników jest od 3 do 5 razy droższy niż zwykle. W efekcie rolnicy kupują i stosują mniej nawozów, co bezpośrednio zagraża plonom i jakości kolejnych zbiorów.

Z drugiej strony, szczególnie na obszarach z dużą ilością zwierząt gospodarskich, istnieją sposoby na uszczelnienie obiegu zamkniętego i lepsze wykorzystanie nawozów organicznych. Nawozy organiczne mogą być stosowane w postaci surowego obornika lub w postaci już opracowanych produktów spełniających wymogi "Renure", w których składniki odżywcze są odzyskiwane z obornika, tworząc wysokiej jakości substytut nawozów syntetycznych. Aby umożliwić lepsze wykorzystanie takich produktów, Komisja musi dostosować prawodawstwo. Oprócz obornika, również osady ściekowe i bioodpady pochodzące z procesu metanizacji/biogazu lub obróbki biologicznej i termicznej stanowią nawozy organiczne, które mogą częściowo zastąpić nawozy mineralne.

9 listopada KE przyjęła komunikat w sprawie nawozów. W tym dokumencie zapowiedziano, że Komisja wraz z państwami członkowskimi zbada możliwości wykorzystania rezerwy rolnej o wartości 450 mln EUR na rok budżetowy 2023 na rzecz rolników dotkniętych wysokimi kosztami środków produkcji. Ponadto 28 października 2022 r. Komisja podwyższyła pułapy określone dla ograniczonych kwot pomocy na rzecz rolników oraz zwiększyła elastyczność i możliwości wsparcia na rzecz przedsiębiorstw dotkniętych rosnącymi kosztami energii, takich jak producenci nawozów, z zastrzeżeniem mechanizmów zabezpieczających. Przykładowo organy publiczne mogłyby nabywać nawozy i oferować je rolnikom po niższych cenach. Producenci nawozów, jako przedstawiciele sektora szczególnie dotkniętego kryzysem, mogą – jeżeli spełnią kryteria kwalifikowalności – skorzystać z pomocy o wyższej intensywności i kwot pomocy do 150 mln EUR.

6. Zapewnienie bezpieczeństwa żywnościowego i długoterminowej odporności rolnictwa UE

Komisja AGRI przygotowuje sprawozdanie z własnej inicjatywy ws. zapewnienia bezpieczeństwa żywnościowego i długoterminowej odporności rolnictwa UE. Dokument ten identyfikuje osiem głównych kwestii: wpływ COVID-19 i wojny na Ukrainie, zielony ład, strategia UE w zakresie białka, innowacje i nowe metody uprawy, sztuczna inteligencja i precyzyjne zarządzanie uprawami, emisja związana z logistyką, pestycydy i nawozy oraz gospodarka odpadami żywnościowymi i promowanie biogospodarki.

Zdaniem sprawozdawczyni zapewnienie bezpieczeństwa żywnościowego powinno być najwyższym priorytetem. Dlatego też Komisja musi wykorzystać wszystkie dostępne jej środki, aby zapewnić sprawne funkcjonowanie jednolitego rynku europejskiego w czasach kryzysu oraz usunąć wszystkie bariery pozataryfowe w sektorze rolno-spożywczym jednolitego rynku. W sprawozdaniu wezwano również do udzielenia dodatkowego wsparcia finansowego sektorom najbardziej dotkniętym wzrostem cen oraz do podjęcia ukierunkowanych działań mających na celu pomoc rolnikom w złagodzeniu skutków gwałtownego wzrostu cen nawozów. Krytykuje się w nim również bezkrytyczne zakazywanie stosowania środków ochrony roślin jako nieodpowiedzialne w czasach kryzysu dostaw i rosnącej inflacji.

Poseł Krzysztof Jurgiel jest sprawozdawcą cieniem grupy EKR dla tego dokumentu. Zgłosił następujące postulaty:

Szanowny Panie Przewodniczący,
Szanowna Pani Sprawozdawczyni,
Szanowni koledzy Kontrsprawozdawcy,

Dziękuję za przedstawiony projekt sprawozdania. Grupa EKR ocenia go pozytywnie. Pani Sprawozdawczyni trafnie zarysowała kontekst obecnego kryzysu na rynkach rolnych i prawidłowo zdiagnozowała główne wyzwania, z jakimi mierzy się sektor rolno-spożywczy na terytorium UE oraz w skali globalnej.
Światowe bezpieczeństwo żywnościowe powinno być absolutnym priorytetem światowych przywódców i decydentów, a UE, z jej wiodącą pozycją światowego eksportera żywności, ma do odegrania szczególną rolę w jego zapewnieniu.

W tym kontekście należy być świadomym, że tego celu nie da się zrealizować, jeśli produkcja rolna nie będzie gwarantowała stabilnych i przewidywalnych dochodów i jeśli trwający odpływ zasobów ludzkich z rolnictwa nie zostanie powstrzymany – dobrze, że Sprawozdawczyni zwróciła na to uwagę.

Podpisuję się również pod apelem o przeprowadzenie kompleksowej oceny łącznego wpływu wniosków ustawodawczych dotyczących zielonego ładu na sektor rolny UE; W tym miejscu tekst sprawozdania być może warto również uzupełnić o konkretne wytyczne dla państw członkowskich w zakresie dostosowania ich planów strategicznych w kolejnych latach perspektywy finansowej WPR tak, aby zwiększyć wolumen produkcji rolnej i dostępności żywności na rynku.

Dołączam również do głosu krytyki pod adresem propozycji Komisji w zakresie zrównoważonego stosowania pestycydów na obszarach wrażliwych: obecny zakres definicji tych obszarów będzie skutkował paraliżem gospodarski rolnej i leśnej na znacznych obszarach wielu państw członkowskich. Jeszcze raz wzywamy Komisję do natychmiastowego wycofania tego wniosku lub co najmniej do wstrzymania się z jego procedowaniem do czasu pozyskania nowej oceny wpływu, jak postuluje Komisja AGRI.

Dużo miejsca w sprawozdaniu poświęcono cyfryzacji i innowacyjności – uważam, że warto bardziej zaakcentować potrzebę równego dostępu do innowacyjności, w tym do projektów w ramach programu Horyzont Europa między państwami członkowskimi; prawo unijne teoretycznie gwarantuje równowagę geograficzną ich dystrybucji, jednak praktyka pokazuje, że biedniejsze kraje UE mają większe trudności pozyskiwania takich funduszy ze względu na ograniczoną wiedzę i dostęp do najnowszych informacji.
Ponadto w sprawozdaniu warto silniej zaakcentować potrzebę wyrównywania standardów produkcji rolnej między UE a państwami trzecimi, w tym poprzez odpowiednie klauzule w umowach o wolnym handlu. Jeśli nasi rodzimi producenci nadal będą musieli ponosić niewspółmiernie większe od ich zewnętrznej konkurencji koszty stosowania przepisów UE w zakresie przykładowo dobrostanu zwierząt, ograniczania środków nawożących i ochrony roślin – pozycja UE jako światowego lidera w produkcji i eksporcie żywności będzie w dłuższej perspektywie nie do utrzymania;
Myślę także, że w tekście sprawozdania powinno się bardziej zaakcentować połączenie bezpieczeństwa energetycznego z bezpieczeństwem żywnościowym i jeszcze bardziej podkreślić znaczenie produkcji biopaliw czy inwestycji w biogazownie w walce z ubóstwem energetycznym, zwłaszcza na obszarach wiejskich
Sprawozdanie jest bardzo dobrym punktem dla naszych dalszych prac i negocjacji, choć w wymienionych przeze mnie obszarach powinno być jeszcze uzupełnione.