Przewodnicząca Komisji Europejskiej Ursula von der Leyen i prezydent USA Donald Trump / Fot. Fred Guerdin [© European Union, 2025]
21 sierpnia Komisja Europejska opublikowała wspólne oświadczenie w sprawie ram porozumienia pomiędzy Stanami Zjednoczonymi a Unią Europejską dotyczącego wzajemnego uczciwego i zrównoważnego handlu. Brzmi jak dyplomatyczny sukces. Ale dla europejskich rolników — to gorzka pigułka. Porozumienie według oficjalnych komunikatów ma zapobiec wojnie celnej i wzmocnić transatlantyczne partnerstwo. Jednak dla europejskich rolników to nie triumf dyplomacji, lecz akt kapitulacji. Zamiast wzajemności — asymetria. Zamiast ochrony interesów rolnych — preferencje dla amerykańskich produktów. W tle: rosnące koszty, globalna konkurencja i milczenie komisarza ds. rolnictwa. Czy UE właśnie oddała rolnictwo bez walki?
Zamiast „uczciwego i zrównoważonego” handlu, porozumienie przynosi jednostronne korzyści dla amerykańskiego sektora rolno-spożywczego. UE zobowiązała się do zniesienia ceł na amerykańskie towary przemysłowe i zapewnienia preferencyjnego dostępu do rynku dla produktów takich jak mięso bizonie, olej sojowy czy przetworzone owoce. Tymczasem europejscy producenci będą musieli zmierzyć się z 15-procentowym cłem eksportowym — wyższym niż dla konkurencyjnych krajów jak Australia czy Argentyna.
Copa-Cogeca, największa organizacja rolnicza w UE, nie kryje oburzenia. Zamiast postulowanego „zero za zero” w sektorze wina i alkoholi, porozumienie nie przynosi żadnych ulg. Brak równowagi w traktowaniu produktów rolnych to nie tylko błąd negocjacyjny — to sygnał, że rolnictwo przestało być strategicznym priorytetem w polityce handlowej UE.
W 2023 roku wartość importu produktów rolnych z USA do UE wyniosła 11,7 mld euro. Największą część stanowiła soja, zboża i komponenty paszowe. Teraz, dzięki porozumieniu, ten strumień może się jeszcze zwiększyć — kosztem europejskich gospodarstw, które już dziś zmagają się z rosnącymi kosztami, regulacjami i konkurencją z krajów trzecich.
Ursula von der Leyen chwaliła porozumienie jako gwarancję stabilności i wzrostu gospodarczego. Ale czy stabilność oznacza poświęcenie jednego z najważniejszych sektorów europejskiej gospodarki? Brak komentarza ze strony komisarza ds. rolnictwa Christophe’a Hansena tylko pogłębia wrażenie, że rolnicy zostali zepchnięci na margines.
Copa-Cogeca (komunikat prasowy): „To jednostronny układ, który jest głęboko szkodliwy dla sektora już i tak obciążonego rosnącymi kosztami, ograniczeniami regulacyjnymi i nasilającą się globalną konkurencją”.
Copa-Cogeca (serwis X): „Brak osiągnięć także w sektorze wina i alkoholi, gdzie sektory po obu stronach Atlantyku popierają wynik 0x0. Ten jednostronny wynik osłabia unijnych rolników, spółdzielnie rolnicze i gospodarkę wiejską”.
Copa-Cogeca (apel do KE): „Jakakolwiek elastyczność przyznana USA w zakresie zasad dotyczących SPS czy certyfikacji sanitarnej nie może odbywać się kosztem standardów produkcji w UE ani europejskich rolników”.
Ursula von der Leyen (post na X): „Przewidywalność dla naszych firm i konsumentów. Stabilność w największym partnerstwie handlowym na świecie oraz bezpieczeństwo dla europejskich miejsc pracy i wzrostu gospodarczego w perspektywie długoterminowej”.
To porozumienie to nie „solidna podstawa” — to fundament pod nierówną konstrukcję, w której europejskie rolnictwo pełni rolę podporządkowanego dostawcy. Jeśli Komisja Europejska nie podejmie pilnych działań naprawczych, może się okazać, że strategiczny błąd z sierpnia 2025 roku będzie miał długofalowe skutki dla całej gospodarki wiejskiej w Europie.
Poniżej pełna treść wspólnego oświadczenia Komisji Europejskiej i USA:
Wspólne oświadczenie w sprawie ram między Stanami Zjednoczonymi a Unią Europejską w sprawie umowy o wzajemnym, sprawiedliwym i zrównoważonym handlu
Oświadczeniez 21 sierpnia 2025 r. Bruksela: Dyrekcja Generalna ds. Handlu i Bezpieczeństwa Gospodarczego, 8 min odczyt
Wspólne oświadczenie w sprawie ram między Stanami Zjednoczonymi a Unią Europejską w sprawie umowy o wzajemnym, sprawiedliwym i zrównoważonym handlu
Stany Zjednoczone i Unia Europejska mają przyjemność ogłosić, że osiągnęły porozumienie ramowe w sprawie umowy ramowej o wzajemnym, sprawiedliwym i zrównoważonym handlu ("umowa ramowa").
Niniejsza umowa ramowa stanowi konkretny przejaw naszego zaangażowania na rzecz sprawiedliwego, zrównoważonego i wzajemnie korzystnego handlu i inwestycji. Przedmiotowa umowa ramowa stworzy solidne podstawy dla naszych stosunków handlowo-inwestycyjnych – jednych z największych na świecie – i ożywi reindustrializację naszych gospodarek. Odzwierciedla to uznanie przez Unię Europejską obaw Stanów Zjednoczonych i naszej wspólnej determinacji, by rozwiązać problem nierównowagi handlowej i uwolnić pełny potencjał naszej połączonej siły gospodarczej. Intencją Stanów Zjednoczonych i Unii Europejskiej jest, aby niniejsza umowa ramowa była pierwszym krokiem w procesie, który z czasem może być dalej rozszerzany, aby objąć dodatkowe obszary i nadal poprawiać dostęp do rynku oraz zacieśniać wzajemne stosunki handlowe i inwestycyjne.
Do kluczowych pojęć należą:
Unia Europejska zamierza znieść cła na wszystkie amerykańskie towary przemysłowe i zapewnić preferencyjny dostęp do rynku dla szerokiej gamy amerykańskich owoców morza i produktów rolnych, w tym orzechów z drzew orzechowych, produktów mlecznych, świeżych i przetworzonych owoców i warzyw, przetworzonej żywności, nasion do sadzenia, oleju sojowego oraz wieprzowiny i mięsa bizonów. Unia Europejska niezwłocznie podejmie niezbędne kroki w celu rozszerzenia wspólnego oświadczenia Stanów Zjednoczonych i Unii Europejskiej w sprawie umowy taryfowej ogłoszonej 21 sierpnia 2020 r. w odniesieniu do homarów (która wygasła w dniu 31 lipca 2025 r.), w połączeniu z rozszerzonym zakresem produktu o przetworzone homary.
Stany Zjednoczone zobowiązują się do stosowania wyższej z następujących stawek celnych najwyższego uprzywilejowania (KNU) lub stawki celnej w wysokości 15%, składającej się z taryfy KNU i taryfy wzajemnej, w zależności od tego, która z tych stawek jest wyższa, na towary pochodzące z Unii Europejskiej. Dodatkowo, od dnia 1 września 2025 r., Stany Zjednoczone zobowiązują się do stosowania taryfy KNU wyłącznie w odniesieniu do następujących produktów Unii Europejskiej: niedostępnych zasobów naturalnych (w tym korka), wszystkich samolotów i części do nich oraz leków generycznych i ich składników oraz prekursorów chemicznych. Stany Zjednoczone i Unia Europejska zgadzają się uwzględnić inne sektory i produkty, które są ważne dla ich gospodarek i łańcuchów wartości, w celu włączenia ich do wykazu produktów, do których miałyby zastosowanie wyłącznie taryfy KNU.
Stany Zjednoczone zamierzają niezwłocznie zapewnić, aby stawka celna, na którą składa się taryfa KNU i cło nałożone zgodnie z sekcją 232 Ustawy o ekspansji handlowej z 1962 r., stosowana do towarów pochodzących z Unii Europejskiej, podlegających działaniom na podstawie sekcji 232 w odniesieniu do produktów farmaceutycznych, półprzewodników i drewna, nie przekraczała 15%. W przypadku gdy Unia Europejska formalnie przedstawi niezbędny wniosek legislacyjny w celu wprowadzenia w życie obniżek ceł określonych w sekcji 1 niniejszej umowy ramowej, Stany Zjednoczone obniżą cła na samochody i części samochodowe pochodzące z Unii Europejskiej, z zastrzeżeniem taryf określonych w sekcji 232, w następujący sposób: Żadne taryfy samochodowe lub części samochodowych określone w sekcji 232 nie będą miały zastosowania do towarów objętych niniejszą Umową Unii Europejskiej, których stawka celna KNU wynosi 15% lub więcej; a w przypadku towarów objętych niniejszą Umową, których stawka KNU jest niższa niż 15%, stosowana będzie łączna stawka w wysokości 15%, na którą składa się taryfa KNU i taryfy samochodowe określone w sekcji 232. Oczekuje się, że obniżki ceł wejdą w życie pierwszego dnia tego samego miesiąca, w którym przedstawiono wniosek ustawodawczy Unii Europejskiej. Stany Zjednoczone oczekują, że wnioski legislacyjne Unii Europejskiej będą zgodne z niniejszą umową ramową i uchwalone przez niezbędne organy ustawodawcze. Wszelkie modyfikacje amerykańskich taryf celnych określonych w sekcji 232 zostaną wprowadzone w sposób, który wzmacnia i jest zgodny z interesami bezpieczeństwa narodowego USA. W odniesieniu do stali, aluminium i ich produktów pochodnych Unia Europejska i Stany Zjednoczone zamierzają rozważyć możliwość współpracy w zakresie wyodrębnienia swoich rynków krajowych przed nadwyżką mocy produkcyjnych, przy jednoczesnym zapewnieniu bezpiecznych łańcuchów dostaw między sobą, w tym poprzez rozwiązania w zakresie kontyngentów taryfowych.
Stany Zjednoczone i Unia Europejska będą negocjować reguły pochodzenia, które zapewnią, że korzyści płynące z Umowy o wzajemnym handlu przypadną przede wszystkim Stanom Zjednoczonym i Unii Europejskiej.
Stany Zjednoczone i Unia Europejska zobowiązują się do współpracy w celu zapewnienia bezpiecznych, niezawodnych i zróżnicowanych dostaw energii, w tym poprzez usunięcie barier pozataryfowych, które mogłyby ograniczać dwustronny handel energią. W ramach tych wysiłków Unia Europejska zamierza zakupić w USA skroplony gaz ziemny, ropę naftową i produkty energii jądrowej o oczekiwanej wartości 750 mld USD do 2028 r. Ponadto Unia Europejska zamierza zakupić amerykańskie chipy AI o wartości co najmniej 40 miliardów dolarów do swoich centrów obliczeniowych. Unia Europejska planuje ponadto współpracę ze Stanami Zjednoczonymi w celu przyjęcia i utrzymania wymogów w zakresie bezpieczeństwa technologicznego zgodnie z wymogami Stanów Zjednoczonych. w ramach wspólnych wysiłków na rzecz uniknięcia wycieku technologii do miejsc budzących obawy. Stany Zjednoczone dołożą wszelkich starań, aby ułatwić taki eksport po wprowadzeniu takich wymogów.
Stany Zjednoczone i Unia Europejska utrzymują jedne z największych na świecie stosunków gospodarczych, wspierane przez wzajemne inwestycje o wartości przekraczającej 5 bilionów dolarów, i zamierzają promować i ułatwiać wzajemne inwestycje po obu stronach Atlantyku. W tym kontekście oczekuje się, że do 2028 r. europejskie firmy zainwestują dodatkowe 600 mld USD w strategicznych sektorach w Stanach Zjednoczonych. Inwestycja ta odzwierciedla silne zaangażowanie Unii Europejskiej w partnerstwo transatlantyckie i uznanie przez nią Stanów Zjednoczonych za najbezpieczniejsze i najbardziej innowacyjne miejsce dla inwestycji zagranicznych.
Unia Europejska planuje znaczne zwiększenie zamówień na sprzęt wojskowy i obronny ze Stanów Zjednoczonych, przy wsparciu i ułatwieniach ze strony rządu USA. Zobowiązanie to odzwierciedla wspólny priorytet strategiczny, jakim jest pogłębienie transatlantyckiej współpracy przemysłowej w dziedzinie obronności, wzmocnienie interoperacyjności NATO oraz zapewnienie, że europejscy sojusznicy są wyposażeni w najbardziej zaawansowane i niezawodne dostępne technologie obronne.
Stany Zjednoczone i Unia Europejska zobowiązują się do współpracy w celu zmniejszenia lub wyeliminowania barier pozataryfowych. W odniesieniu do samochodów Stany Zjednoczone i Unia Europejska zamierzają wzajemnie akceptować i wzajemnie uznawać swoje normy. Współpraca w zakresie norm odgrywa kluczową rolę w ulepszaniu rynku transatlantyckiego. Unia Europejska i Stany Zjednoczone zobowiązują się do zwiększenia możliwości współpracy technicznej między organizacjami zajmującymi się opracowywaniem norm z siedzibą w UE i Stanach Zjednoczonych w celu określenia i opracowania norm dla rynku transatlantyckiego w kluczowych sektorach będących przedmiotem wspólnego zainteresowania. Stany Zjednoczone i Unia Europejska zobowiązują się do ułatwienia przeprowadzania ocen zgodności w celu objęcia nimi dodatkowych sektorów przemysłu.
Uznając znaczenie stałego zaangażowania w rozwiązywanie długotrwałych problemów, Unia Europejska i Stany Zjednoczone zobowiązują się do współpracy w celu usunięcia barier pozataryfowych wpływających na handel żywnością i produktami rolnymi, w tym do uproszczenia wymogów dotyczących świadectw sanitarnych dla wieprzowiny i produktów mlecznych.
Uznając, że produkcja odnośnych towarów na terytorium Stanów Zjednoczonych stwarza znikome ryzyko globalnego wylesiania, Unia Europejska zobowiązuje się do podjęcia działań mających na celu rozwianie obaw amerykańskich producentów i eksporterów dotyczących rozporządzenia UE w sprawie wylesiania, aby uniknąć nadmiernego wpływu na handel między USA a UE.
Biorąc pod uwagę obawy Stanów Zjednoczonych związane z traktowaniem amerykańskich małych i średnich przedsiębiorstw w ramach mechanizmu dostosowania cen na granicach z uwzględnieniem emisji dwutlenku węgla (CBAM), Komisja Europejska, oprócz niedawno uzgodnionego zwiększenia wyjątku de minimis, zobowiązuje się do podjęcia prac nad zapewnieniem dodatkowych elastyczności we wdrażaniu CBAM.
Unia Europejska zobowiązuje się do podjęcia starań w celu zapewnienia, aby dyrektywa w sprawie należytej staranności przedsiębiorstw w zakresie zrównoważonego rozwoju (CSDDD) i dyrektywa w sprawie sprawozdawczości przedsiębiorstw w zakresie zrównoważonego rozwoju (CSRD) nie nakładały nadmiernych ograniczeń na handel transatlantycki. W kontekście CSDDD obejmuje to podejmowanie wysiłków na rzecz zmniejszenia obciążeń administracyjnych dla przedsiębiorstw, w tym małych i średnich przedsiębiorstw, oraz proponowanie zmian w wymogu dotyczącym zharmonizowanego systemu odpowiedzialności cywilnej za niedochowanie należytej staranności oraz w obowiązkach związanych z transformacją klimatyczną. Unia Europejska zobowiązuje się do podjęcia działań mających na celu rozwianie obaw USA dotyczących nakładania wymogów CSDDD na przedsiębiorstwa z krajów spoza UE, które posiadają odpowiednie przepisy dotyczące wysokiej jakości.
Unia Europejska potwierdza, że amerykańskie jednostki oceniające zgodność mogą zostać wyznaczone jako jednostki notyfikowane zgodnie z załącznikiem sektorowym dotyczącym urządzeń telekomunikacyjnych do Umowy o wzajemnym uznawaniu między Wspólnotą Europejską a Stanami Zjednoczonymi (1998 r.) w celu wykonywania zadań związanych ze wszystkimi zasadniczymi wymaganiami, w tym cyberbezpieczeństwem, określonymi w dyrektywie 2014/53/UE w sprawie urządzeń radiowych. Ponadto Stany Zjednoczone i Unia Europejska zobowiążą się do wynegocjowania umowy o wzajemnym uznawaniu w dziedzinie cyberbezpieczeństwa.
Unia Europejska i Stany Zjednoczone zobowiązują się do zacieśnienia współpracy i działań związanych z nakładaniem przez państwa trzecie ograniczeń wywozowych na minerały krytyczne i inne podobne zasoby.
Stany Zjednoczone i Unia Europejska zobowiązują się do omówienia zobowiązań o wysokim standardzie związanych z ochroną i egzekwowaniem praw własności intelektualnej.
Unia Europejska i Stany Zjednoczone zobowiązują się do współpracy w celu zapewnienia silnej ochrony uznanych na szczeblu międzynarodowym praw pracowniczych, w tym w odniesieniu do eliminacji pracy przymusowej w łańcuchach dostaw.
Stany Zjednoczone i Unia Europejska zobowiązują się do usunięcia nieuzasadnionych barier w handlu cyfrowym. W tym względzie Unia Europejska potwierdza, że nie przyjmie ani nie utrzyma opłat za korzystanie z sieci. Stany Zjednoczone i Unia Europejska nie będą nakładać ceł na transmisje elektroniczne. Stany Zjednoczone i Unia Europejska zamierzają nadal wspierać wielostronne moratorium na cła na transmisje elektroniczne w ramach Światowej Organizacji Handlu i dążyć do przyjęcia stałego wielostronnego zobowiązania.
Unia Europejska zamierza konsultować się ze Stanami Zjednoczonymi i amerykańskimi handlowcami w sprawie cyfryzacji procedur handlowych i wdrożenia proponowanego obecnie prawodawstwa dotyczącego reformy celnej UE.
Stany Zjednoczone i Unia Europejska zgodnie postanawiają wzmocnić dostosowanie do bezpieczeństwa gospodarczego w celu zwiększenia odporności i innowacji łańcucha dostaw poprzez podejmowanie działań uzupełniających w celu rozwiązania problemu polityki nierynkowej stron trzecich, a także współpracę w zakresie przeglądów inwestycji przychodzących i wychodzących oraz kontroli wywozu, a także uchylania się od ceł. Obejmuje to przeciwdziałanie praktykom nierynkowym, nieuczciwej konkurencji i brakowi wzajemności w zamówieniach publicznych w odniesieniu do państw trzecich. Stany Zjednoczone i Unia Europejska będą współpracować w zakresie dalszych środków wykonawczych.
Stany Zjednoczone i Unia Europejska, zgodnie ze swoimi odpowiednimi procedurami wewnętrznymi, niezwłocznie udokumentują Porozumienie w sprawie wzajemnego, uczciwego i zrównoważonego handlu w celu wdrożenia niniejszej Umowy ramowej.
Szczegóły
Data publikacji
środa, 21 sierpnia 2025 r.
Autor
Dyrekcja Generalna ds. Handlu i Bezpieczeństwa Gospodarczego
oprac Marek Kozak ppr.pl
.png)
.8.jpg)
Zaloguj przez Facebook
