fot. Przemysław Keler/KPRP
Na Zamku Królewskim w Warszawie na 10., jubileuszowym szczycie spotkali się przywódcy państw Inicjatywy Trójmorza. Gospodarzem szczytu, największego w tym roku międzynarodowego wydarzenia w Polsce, był Prezydent RP Andrzej Duda.
Spotykamy się dziś, by wspólnie uczcić dziesiątą rocznicę powstania Trójmorza – inicjatywy, która zrodziła się z potrzeby głębszej integracji – przede wszystkim – gospodarczej, infrastrukturalnej, naszej części Europy – Europy Środkowej – mówił Prezydent RP, otwierając sesję plenarną.
Wskazał, że po dekadzie funkcjonowania tego formatu, Trójmorze umocniło swoją funkcję jako jedno z istotnych narzędzi wzmacniania relacji transatlantyckich zarówno w wymiarze politycznym, jak i gospodarczym.
Jednocześnie – jak podkreślał Andrzej Duda – jako projekt państw należących do wspólnoty europejskiej, Inicjatywa Trójmorza – również poprzez wspomniane przed chwilą działania na rzecz pogłębiania relacji euroatlantyckich – wzbogaca i wzmacnia Unię Europejską.
Prezydent RP Andrzej Duda otwierzył sesję plenarną 10. Szczytu Trójmorza
Prezydent wskazywał, że przyszło nam żyć w czasach i świecie pełnym napięć i niepokojów. – W naszym najbliższym sąsiedztwie toczy się wciąż pełnoskalowa wojna wywołana przez brutalny i drapieżny reżim – mówił.
– Nie jest więc zaskoczeniem, że coraz mocniej akcentujemy w ramach naszej Inicjatywy wymiar bezpieczeństwa, rozumiany jako także rozwój infrastruktury podwójnego znaczenia – polepszenia warunków mobilności wojskowej, cyberbezpieczeństwa, a także ochrony infrastruktury krytycznej – zaznaczył Andrzej Duda.
Ten projekt to dzisiaj już nasz wspólny sukces – efekt zaangażowania państw, przedsiębiorców, ekspertów i wszystkich, którzy wierzą w potencjał naszej części Europy – przekonywał.
Andrzej Duda wspomniał, że to jest ostatni szczyt Trójmorza, w którym uczestniczy jako urzędujący Prezydent RP.
– Patrząc wstecz, z dumą stwierdzam, że to minione dziesięciolecie było czasem przekształcania ambitnej idei w konkretną rzeczywistość – rzeczywistość budowaną cierpliwie, poprzez projekty infrastrukturalne, poprzez inwestycje, poprzez działania społeczne, ale przede wszystkim poprzez wzajemne zaufanie i szacunek, poprzez dobrą i niezwykle konkretną, owocującą współpracę – zaznaczył
Zwrócił uwagę, że obecnie Trójmorze to 140 projektów priorytetowych, dwa fundusze inwestycyjne i kolejny w fazie projektowej, a także rozbudowana sieć partnerstw oraz wiele inicjatyw oddolnych, obejmujących współpracę regionalną, naukową i gospodarczą.
Jako współtwórca tej inicjatywy oraz Prezydent Rzeczypospolitej, który przez ostatnie dziesięć lat miał zaszczyt współpracować w tym formacie, wyrażam głębokie przekonanie, że Trójmorze w nadchodzących latach będzie nadal umacniało swoją rolę jako napęd rozwoju naszego regionu – akcentował Andrzej Duda.
W warszawskim Szczycie udział wzięli:
- Prezydent Bułgarii Rumen Radev;
- Prezydent Litwy Gitanas Nausėda;
- Prezydent Estonii Alar Karis;
- Prezydent Albanii Bajram Begaj;
- Prezydent Czech Petr Pavel
- Prezydent Czarnogóry Jakov Milatović;
- Prezydent Łotwy Edgars Rinkēvičs;
- Prezydent Węgier Tamás Sulyok;
- Prezydent Słowacji Peter Pellegrini;
- Pełniący obowiązki Prezydenta Rumunii Ilie Bolojan;
- Premier Chorwacji Andrej Plenković;
- Wicepremier, Minister Infrastruktury i Rozwoju Regionalnego Mołdawii Vladimir Bolea;
- Wicepremier ds. odbudowy Ukrainy Oleksii Kuleba;
- Minister Spraw Zagranicznych Grecji Georgios Gerapetritis;
- Minister Infrastruktury Słowenii Alenka Bratušek;
- Minister Transportu i Infrastruktury Turcji Abdülkadir Uraloğlu;
- Sekretarz Generalny i Wiceminister Spraw Zagranicznych Austrii Nikolaus Marschik;
- Sekretarz Stanu ds. UE Hiszpanii Fernando Sampedro Marcos;
- P.o. Asystenta Sekretarza Stanu w Biurze Spraw Międzynarodowych w Departamencie Energii USA Tommy Joyce;
- Ambasador Republiki Federalnej Niemiec w Polsce Viktor Elbling;
- Ambasador Japonii w Polsce Akira Kono;
- Dyrektor ds. polityki energetycznej w Dyrekcji Generalnej ds. Energii Komisji Europejskiej Cristina Lobillo Borrero.
Po południu Prezydent Andrzej Duda podczas wspólnej konferencji prasowej z Prezydentem Litwy Gitanasem Nausėdą oraz Premierem Chorwacji Andrejem Plenkovićem podsumował rozmowy liderów państw 10. szczytu Inicjatywy Trójmorza.
Rozmowy dotyczyły m.in. przyszłych inwestycji w ramach forum współpracy, w tym rozwoju infrastruktury energetycznej i transportowej oraz kwestii bezpieczeństwa państw naszego regionu.
Chcę podziękować wszystkim, który przez te dziesięć lat uczestniczyli w rozwijaniu tej Inicjatywy: głowom państw, szefom rządów, ministrom, a także przedstawicielom samorządów regionalnych i przedstawicielom biznesu – mówił Prezydent RP.
Dodał, że w tym roku doszło do największego, jak do tej pory, poszerzenia forum współpracy o nowych członków – Albania i Czarnogóra dołączyły do Inicjatyw Trójmorza w charakterze stowarzyszonych państw uczestniczących, natomiast nowymi partnerami strategicznymi zostały Hiszpania i Turcja.
– Cieszę się, że mogliśmy przedyskutować te kwestie, które dotyczą najważniejszych spraw związanych z rozwojem infrastruktury. Cieszę się również, że wszyscy akcentowali to, że ta współpraca tak znakomicie się sprawdziła na przestrzeni tych dziesięciu lat – akcentował.
Prezydent RP przypomniał o inwestycjach infrastrukturalnych realizowanych w ramach współpracy państw Trójmorza, wymieniając mi.in połączenia drogowe Via Carpatia oraz kolejowe Reil Baltica. Zwrócił uwagę również na projekty energetyczne, które przyczyniają się znacząco do podnoszenia bezpieczeństwa państw naszego regionu.Dzisiaj realizujemy 140 projektów w ramach Trójmorza, które nazywamy projektami pod infrastrukturą podwójnego zastosowania. To znaczy zarówno taką, która służy użytkowaniu codziennemu dla zwykłych mieszkańców naszych państw, ale również ta infrastruktura ma drugie znacznie dla tworzenia systemu bezpieczeństwa i w tym aspekcie możemy mówić o infrastrukturze energetycznej – wyjaśnił.
Jednocześnie Andrzej Duda wyraził satysfakcję, że w czasie wizyty Sekretarza Energii USA Christophera Wrighta została podpisana umowa pomostowa dotycząca budowy pierwszej w Polsce elektrowni atomowej. Elektrownia jądrowa Lubiatowo–Kopalino na Pomorzu ma powstać we współpracy z amerykańskimi partnerami.
– Mam nadzieję, że ta inwestycja będzie realizowana w przyszłości bez przeszkód. I uda nam się terminowo zrealizować to jedno z najważniejszych zadań w zakresie bezpieczeństwa energetycznego – mówił.
Dodał, że budowa elektrowni atomowej zapewni Polsce ciągłość w dostawie energii elektrycznej, a w przyszłości być może także naszym sąsiadom.Na zakończenie konferencji Prezydent RP przekazał, że w najbliższym czasie zwoła Radę Bezpieczeństwa Narodowego, aby przedyskutować z przedstawicielami polskiej sceny politycznej kwestie bezpieczeństwa polskiego sytemu energetycznego.
Andrzej Duda podziękował liderom państw Inicjatywy Trójmorza za wspólne projekty realizowane w czasie swojej prezydentury oraz wyraził nadzieję na kontynuację współpracy w ramach tego forum.
W przyszłym roku Szczyt ponownie odbędzie się w Chorwacji. Dziękuję ogromnie Panu Premierowi Andrejowi Plenkovićowi za przyjęcie tego przewodnictwa. Życzę moim Kolegom i Koleżankom – Przywódcom państw Trójmorza powodzenia w dalszym rozwijaniu tej Inicjatywy, w dalszym budowaniu potencjału naszych państw – podsumował.
Z okazji obchodzonego przez Polskę tysiąclecia koronacji pierwszych Królów uczestnikom szczytu Inicjatywy Trójmorza zaprezentowano Włócznię Świętego Maurycego.
fot. Marek Borawski/KPRP
Ta średniowieczna ceremonialna włócznia uważana jest za pierwsze historyczne insygnium władzy używane przez władców Polski z dynastii Piastów. Włócznia została ofiarowana wraz z częścią gwoździa z Krzyża Pańskiego na zjeździe gnieźnieńskim (1000) księciu Bolesławowi Chrobremu przez cesarza Ottona III, jako oznaka uznania przez cesarza suwerennej władzy polskiego księcia.
Do naszych czasów z lancy zachował się jedynie grot włóczni, pieczołowicie przechowywany w skarbcu katedry w Krakowie. Dziś w wyjątkowych okolicznościach zaprezentowano ten cenny eksponat w stolicy Polski.
Inicjatywa skupia 13 państw członkowskich UE: Austrię, Bułgarię, Chorwację, Czechy, Estonię, Łotwę, Litwę, Polskę, Rumunię, Słowację, Słowenię, Węgry oraz Grecję, która dołączyła w 2023 r.; dwa państwa stowarzyszone uczestniczące – Ukrainę i Mołdawię. Partnerami strategicznymi Inicjatywy Trójmorza są: Stany Zjednoczone, Japonia, Komisja Europejska i Niemcy.
Podczas obecnego szczytu Czarnogóra i Albania oficjalnie dołączają do Inicjatywy jako państwa stowarzyszone, a Turcja i Hiszpania jako partnerzy strategiczni.
Powołanie Inicjatywy Trójmorza zainicjowali Prezydenci Polski Andrzej Duda i Chorwacji Kolinda Grabar–Kitarović podczas spotkania przywódców państw regionu na marginesie Zgromadzenia Ogólnego ONZ w Nowym Jorku w 2015 roku. Rok ten jest uznawany za początek współpracy trójmorskiej, natomiast inauguracyjny szczyt Inicjatywy odbył się w Dubrowniku w 2016 r.
Obecnie na liście Projektów Priorytetowych Trójmorza znajduje się 140 przedsięwzięć realizowanych w ramach 3 kategorii infrastrukturalnych: transportowej, energetycznej i cyfrowej. Część z nich została już wdrożona w całości.
Do najistotniejszych z perspektywy strategicznych interesów Rzeczypospolitej należą: interkonektory gazowe z Litwą i Słowacją, droga ekspresowa Via Carpatia, kolejowy korytarz sieci bazowej TEN–T Bałtyk–Adriatyk, Rail–2–Sea – połączenie kolejowe pomiędzy portami w Gdańsku i Konstancy.
RELACJE Z POPRZEDNICH SZCZYTÓW TRÓJMORZA:
oprac, e-red, ppr.pl na podst źródło: KPRP
.png)
Zaloguj przez Facebook
