Policjanci fiskusa

Jeśli zajedzie podejrzenie, że oszukaliśmy urząd skarbowy na więcej niż 4 tysiące złotych, to urzędnicy będą mogli nas podsłuchiwać, śledzić, kontrolować korespondencje a nawet zastosować wobec nas prowokację. Może to spotkać zwykłego podatnika i bogatego przedsiębiorcę.

Takie uprawnienia zarezerwowane były dotychczas dla policji i służb specjalnych. Już niebawem mogą zyskać je organy skarbowe. Dziś bowiem posłowie debatują nad poprawkami senatorów, a jutro mają przegłosować projekt ustawy, która tworzy nowe instytucje – wojewódzkie kolegia skarbowe.

U podstaw tworzenia wywiadu skarbowego leży oczywiście skuteczniejsza walka z oszustami podatkowymi. Inaczej uważają jednak biznesmeni. Zaprotestowała już Polska Konfederacja Pracodawców Prywatnych oraz Bussines Centre Club. Uważają, że nowa ustawa narusza wolności obywatelskie.

Zdaniem Rafała Iniewskiego, dyrektora departamentu prawnego PKPP, w państwie prawa wystarczy, że takie uprawnienia ma policja, Centralne Biuro Śledcze i Agencja Bezpieczeństwa Wewnętrznego. Współpraca organów skarbowych z tymi instytucjami w zupełności wystarczy, aby na bazie dziś obowiązujących przepisów ścigać oszustów. Od pewnych zadań jest policja i tak powinno pozostać – przekonuje Rafał Iniewski. Istnieje obawa, że taki superwywiad skarbowy będzie zajmował się głównie inwigilacją drobnych podatników i każdy z nas możne znaleźć się pod lupą.

Najwyższa Izba Kontroli wytknęła błędy urzędników skarbowych, takie jak brak zainteresowania osobą, która zarobiła 40 tysięcy złotych, a kupiła samochód za 160 tysięcy – mówi poseł Platformy Obywatelskiej Bogusław Chlebowski. Jeśli na tym etapie nie poprawi się funkcjonowania fiskusa, to żadne nowe uprawnienia inspektorów skarbowych nic nie zmienią.

Zdaniem wrocławskiego posła Jacka Protasiewicza taniej i skuteczniej można poprawić ściągalność podatków wzmacniając finansowo CBŚ, które ma sukcesy w ściganiu przestępstw skarbowych. Zdarza się, że CBŚ i ABW jednocześnie prowadzą dochodzenie w tej samej sprawie, bo na wzajemnie nie wymieniają się informacjami. Teraz dojdzie do tego wywiad skarbowy. Nie może być tak wielu służb z podobnymi kompetencjami. To marnotrawstwo pieniędzy – twierdzi Protasiewicz.

Kolejna zapowiadana w ustawie nowość, to urzędy skarbowe wyspecjalizowane w obsłudze dużych firm, których obrót przekracza 5 mln euro. Powinni być wyspecjalizowani urzędnicy skarbowi, którzy będą się znali na księgowości i potrafili wychwycić choćby tak zwaną księgowość kreatywną. W takich urzędach duzi podatnicy powinni móc liczyć na kompetentną obsługę, także w języku angielskim – mówi Bogusław Chlebowski.

Zastrzeżenia to tego pomysłu ma PKPP. Zdaniem Rafała Iniewskiego doprowadzi to do zamieszania, a przede wszystkim do nierównego traktowania podatników. Inny nasz rozmówca podejrzewa, ale nie mówi tego oficjalnie, że specjalne urzędy powstaną po to, aby skuteczniej wyciągać pieniądze z dużych firm. 

Kolejna nowinka, to powołanie wojewódzkich kolegiów skarbowych. To nie tylko przyrost biurokracji, ale ich istnienie może spowodować, że w każdym województwie będą się kształtowały regionalne interpretacje przepisów celnych i podatkowych, a te powinny być jednolite dla całego kraju – uważa poseł Chlebowski. Zamysłem ustawodawcy jest połączenie wszystkich sił w poprawę ściągalności podatków i w ujawnianie uszczupleń podatkowych – mówi Magdalena Bęcławska, wicedyrektorka Izby Skarbowej we Wrocławiu.  Jednak trudno mi już dziś przewidzieć, jak będzie przebiegała realizacja nowych przepisów w praktyce i jakie efekty przyniosą te rozwiązania.

Zdaniem przedsiębiorców ściągalność podatków najskuteczniej poprawiłoby jasne, przejrzyste prawo, które trudno byłoby naciągać i wykorzystywać do oszustw oraz zmniejszenie obciążeń fiskalnych tak, aby nie warto było zatajać dochodów.