Nowa koncepcja reformy KRUS

We wtorek 9 października , w ramach Forum Inicjatyw Rozwojowych EFRWP, odbyła się konferencja, na której przedstawiono koncepcję reformy systemu ubezpieczeń społecznych rolników w Polsce. Spotkaniu towarzyszyła debata, podczas której rozmawiano na temat możliwych zmian i płynących z nich korzyści. 

Impulsem do przygotowania raportu był brak propozycji konkretnych rozwiązań w dotychczasowej debacie na temat KRUS-u. Medialna i polityczna dyskusja, dotycząca rolniczych emerytur, to jak dotychczas niewiele wnoszące rozważania dwóch skrajnych rozwiązań: utrzymania statusu quo KRUS-u oraz likwidacji tej instytucji. Podczas wtorkowej konferencji Marek Zagórski, Prezes Europejskiego Funduszu Rozwoju Wsi Polskiej, wraz ze współautorami raportu – Jarosławem Nenemanem i Mariuszem Plichem, przedstawili koncepcję, która zakłada zdecydowane, lecz jednocześnie ewolucyjne zmiany obecnego systemu.

Podstawą propozycji reformy jest zdefiniowanie rolnika, uprawnionego do korzystania z systemu ubezpieczenia społecznego rolników, jako osoby, która czerpie minimum 50 proc. przychodów z działalności rolniczej. W nowym systemie rolników podzielono na trzy grupy:
grupa 1 –
znaleźliby się w niej rolnicy o niskich przychodach, potrzebujący wsparcia; ich rozliczanie odbywałoby się wedle starych zasad;
grupa 2 –
to gospodarstwa osiągające wyższe przychody; rozwiązaniem dla tej grupy były system hybrydowy – składka proporcjonalna do osiąganego przychodu (nie niższa niż obecna składka KRUS, ale nie wyższa niż obecna składka ZUS, płacona przez osoby fizyczne, prowadzące działalność gospodarczą);
grupa 3 –
objęłaby ona rolników o wysokich przychodach, którzy płaciliby składki ubezpieczeniowe tak jak osób fizyczne, prowadzące działalność gospodarczą.

Rolnicy w grupie drugiej i trzeciej w zamian za wyższe składki otrzymywaliby wyższe emerytury.

– Obecny system emerytur rolniczych to duże obciążenie dla państwa. Jest on nie tylko kosztowny, lecz także niesprawiedliwy, bo umożliwiający spore nadużycia.Należy w końcu zmierzyć się z potrzebą zmian. Reforma systemu ubezpieczeń rolniczych jest bowiem niezbędna: nie tylko z powodów budżetowych, ale także dlatego, że zmieniają się potrzeby rolników i sytuacja na polskiej wsi – mówi Marek Zagórski, prezes Europejskiego Funduszu Rozwoju Wsi Polskiej.

Eksperci, biorący udział w debacie, pozytywnie zaopiniowali propozycję reformy, która mogłaby przynieść 2-3 mld zł dodatkowych przychodów rocznie. Nowy system zakłada „zasilenie” ZUS-u składkami pseudorolników. Z kolei KRUS zyskałby środki z podwyższonych składek średnio i dobrze zarabiających gospodarstw (co zmniejszy jednocześnie dotację państwa na przyszłe emerytury rolnicze).

W panelu dyskusyjnym udział wzięli dr Agnieszka Chłoń-Domińczak (Zakład Demografii, Szkoła Główna Handlowa), poseł Joanna Kluzik-Rostkowska, prezes ZUS-u Zbigniew Derdziuk, prof. zw. dr hab. Marek Góra (Katedra Ekonomii, Szkoła Główna Handlowa), wiceprezes KRUS-u Daniel Zahorenko, Adam Tański (Członek Kapituły Europejskiego Funduszu Rozwoju Wsi Polskiej) oraz autorzy raportu: Marek Zagórski, Jarosław Neneman i Mariusz Plich.