Rolnicy na z góry przegranej pozycji? Resort ma na to radę

Na stronie internetowej Ministerstwa  ukazała się robocza wersja dokumentu odnoszącego się do planowanych działań na  rzecz stabilności i rozwoju polskiego rolnictwa. Już na pierwszych stronach dokumentu ministerstwo przyznaje, iż spowolnienie gospodarcze w Polsce jest już w dużym stopniu odczuwalne przez samych rolników, bowiem brakuje  wystarczających powiązań gospodarstw z przemysłem przetwórczym a monopolistyczne działania ze strony handlu stawiają rolników na z góry przegranej pozycji.
Niekorzystna struktura polskiego rolnictwa będzie zachęcać podmioty skupujące i przetwórcze do przerzucania kosztów na rolników. Dotyczyć to może również zwolnień w dużych i średnich zakładach produkcyjnych w mieście i powrotach tam pracujących na wieś. Ministerstwo nie ukrywa, że istnieje obawa, iż rolnictwo w coraz większym stopniu będzie kredytować tzw. podmioty skupowe przez wydłużanie terminów płatności za dostarczany surowiec.

Według Instytutu Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej w ciągu trzech kwartałów 2008 r. ceny nawozów mineralnych wzrosły aż o 71%. Podobne tendencje obserwowane są również na rynku środków ochrony roślin. Ceny skupu mleka i większości produktów mleczarskich, na skutek załamania się cen światowych, wyraźnie spadały przez cały ubiegły rok. Rok 2009 przyniesie pogłębienie niekorzystnych tendencji. Nadprodukcja i spadkowa tendencja w spożyciu jabłek spowodowały znaczny spadek cen. Można się spodziewać, że skutki kryzysu finansowego dotkną w pierwszej kolejności polskich eksporterów. Największych spadków produkcji spożywczej spodziewać się można w branżach: owocowej, cukierniczej, mlecznej i mięsnej.

Jaka jest na to wszystko  rada ministerstwa? W pierwszym kwartale 2009r. zapowiada uruchomienie wszystkich działania PROW (Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich) na lata 2007-2013. Ponadto resort proponuje koncentrację na lata 2009-2011 realizacji zwłaszcza następujących działań:
1. Modernizacja gospodarstw rolnych – ma wpływ na poprawę konkurencyjności polskiego rolnictwa i cieszy się dużym zainteresowaniem rolników.
2. Zwiększanie wartości dodanej podstawowej produkcji rolnej i leśnej – umożliwia poprawę konkurencyjności przedsiębiorstw. Należy jak najszybciej przeprowadzić kolejny nabór wniosków, umożliwiając w ten sposób wykorzystanie pozostałych środków przez kolejne 700 podmiotów sektora rolno-spożywczego
3. Różnicowanie w kierunku działalności nierolniczej – jest szansą na dywersyfikację źródeł dochodów rolniczych, co w kontekście spadkowej tendencji cen skupu na podstawowych rynkach rolnych nabiera szczególnego znaczenia.

Ministerstwo szacuje, że w związku z realizacją głównych działań inwestycyjnych w PROW 2007-2013 wkład własny wnioskodawców powinien przekroczyć kwotę 6,3 mld euro. Aby zapewnić wykorzystanie wszystkich środków unijnych przeznaczonych w Programie na inwestycje, należałoby wskazać sposoby ułatwiające zdobycie obecnym i przyszłym wnioskodawcom zewnętrznych środków finansowych na pokrycie wkładu własnego.
Jedną z istniejących obecnie form pomocy w rolnictwie są dopłaty do oprocentowania kredytów inwestycyjnych w gospodarstwach rolnych, przetwórstwie produktów rolnych i przetwórstwie ryb. Resort rolnictwa obniżył z 3,5% do 2.0 % minimalne oprocentowanie kredytów preferencyjnych dla kredytobiorców oraz stworzył możliwość wydłużenia o dwa – trzy lata okresu spłat kredytów inwestycyjnych. Skuteczność tego instrumentu wymaga zmiany w przepisach Ministra Finansów w kierunku zlikwidowania konieczności zmiany klasyfikacji takich kredytów do kategorii „ pod obserwacją” i poniżej. Szacuje potrzeby na ten cel w kwocie około 160 mln zł. Konieczne wydaje się równie? zwiększenie dotychczasowego zakresu udzielania gwarancji i poręczeń spłaty bankowych kredytów inwestycyjnych w gospodarstwach rolnych i przetwórstwie produktów rolnych i ryb.
W dobrych radach i zamierzeniach  resort zakłada m.in.  poszerzenie zakresu poręczeń i gwarancji, wsparcie dla małych i średnich przedsiębiorstw, rozwój odnawialnych źródeł energii i energetyki rozproszonej w oparciu o biogaz, wsparcie rolników, organizacji producentów, spółdzielni rolników i uznanych organizacji producentów rybnych.