Od nowego roku zmiany w kodeksie pracy

Przeciętny, tygodniowy czas pracy od 1 stycznia 2004 roku będzie wynosił - podobnie jak w krajach Unii Europejskiej - 48 godzin (normalny czas pracy nie może przekraczać 40 godzin, a godzin nadliczbowych - 8) - wynika z nowelizacji kodeksu pracy, która wejdzie w życie 1 stycznia 2004 roku.

Zgodnie z unijną dyrektywą dłużej niż 48 godzin pracować mogą ekipy ratownicze i kadra kierownicza. Zdarza się jednak, że w niektórych krajach za kadrę kierowniczą uznawani są pracownicy z wyższym wykształceniem i przepis ten bywa omijany. Brytyjczycy mogą, jeśli chcą, pracować dłużej (do 2001 roku mieli 52-godzinny tydzień pracy, obecnie - 48 godzin wraz z godzinami nadliczbowymi), ale większość mieszkańców państw Unii chciałaby pracować krócej.

W krajach Unii Europejskiej czas pracy (bez godzin nadliczbowych) waha się od 35 godzin (we Francji) do 42 godzin (we wschodnich landach Niemiec). We Francji, która 35-godzinny tydzień pracy wprowadziła przed dwoma laty, m.in. by ograniczyć bezrobocie, następuje stopniowe wydłużanie czasu pracy.

W wyniku nowelizacji kodeksu pracy "Polacy uzyskają prawo do regularnych okresów odpoczynku od pracy zawodowej: 11 nieprzerwanych godzin na dobę i 35 nieprzerwanych godzin tygodniowo, obejmujących, co do zasady, niedzielę" - powiedziała główna specjalistka w departamencie prawa pracy Ministerstwa Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej Janina Suzdorf. Dotychczas w kodeksie pracy nie było takich gwarancji. Pracodawca mógł zlecić pracownikowi, który pracował w godzinach od 6 do 14, pracę w godzinach 18-20. Teraz nie ma takiej możliwości.

Znowelizowany kodeks pracy ustala minimalny okres urlopu wypoczynkowego na 20 dni (obecnie 18). Maksymalny urlop - po dziesięciu latach pracy (do czasu pracy nadal będzie wliczane wykształcenie) - pracownicy otrzymają w wymiarze 26 dni (tak jak dotychczas).

Zmienią się natomiast zasady przyznawania urlopu osobom, które podejmą pierwszą pracę. Wówczas - jak powiedziała Suzdorf - "urlop ustalany będzie proporcjonalnie, po każdym miesiącu pracy pracownik otrzyma 1/12 urlopu należnego po roku pracy" (dotychczas, aby nabyć prawo do urlopu, trzeba było przepracować sześć miesięcy).

Zgodnie ze znowelizowanym kodeksem pracy każdy pracownik powinien otrzymać od pracodawcy pisemną informację o podstawowych warunkach zatrudnienia: o dobowym i tygodniowym wymiarze czasu pracy, o urlopie wypoczynkowym, długości okresu wypowiedzenia i warunkach wypłaty wynagrodzenia. "Pisemne potwierdzenie warunków umowy o pracę zawartej w formie ustnej musi nastąpić najpóźniej w dniu rozpoczęcia pracy przez pracownika, a nie jak dotychczas w ciągu 7 dni" - powiedziała Suzdorf.

Pierwszy dzień zwolnienia chorobowego znowu będzie płatny w dotychczasowej wysokości (80%). W mijającym roku w zwolnieniach krótkotrwałych (do sześciu dni) nie płacono za pierwszy dzień zwolnienia.

Znowelizowany kodeks nakłada na pracodawcę obowiązek przeciwdziałania mobbingowi na terenie zakładu pracy. Celem nowelizacji było m.in. dostosowanie polskiego prawa do prawa unijnego.