Czego dzieciom nie wolno robić w gospodarstwie?

W tradycję rodzinnego gospodarstwa wpisana jest praca wszystkich domowników, również dzieci. Przez wieki tak było, tak jest i zapewne długo jeszcze będzie. Niezbędna jest jednak świadomość, że są prace, których dzieci wykonywać nie powinny.

W gospodarstwie jest wiele takich prac, którymi dzieci obarczać nie można, bo zwyczajnie do nich nie dorosły, mają za mało sił, brakuje im wyobraźni i doświadczenia. Do prac i czynności szczególnie niebezpiecznych, których nie należy powierzać dzieciom do 15 lat należą:

• Kierowanie ciągnikami rolniczymi i innymi maszynami samobieżnymi. Wymaga ono kwalifikacji i doświadczenia. Może się tu także pojawić ryzyko najechania, wywrócenia, a także wyrządzenia krzywdy innym osobom;
• Obsługa kombajnów do zbioru zbóż, zielonek okopowych, maszyn żniwnych, kosiarek rolniczych, pras do słomy i siana, kopaczek do zbioru okopowych;
• Sprzęganie i rozprzęganie maszyn i narzędzi rolniczych, przyczep i wozów z ciągnikami rolniczymi, a także pomaganie przy tych czynnościach. Przy tych pracach istnieje duże zagrożenie przygniecenia i przejechania, urazów rąk i i nóg; 
• Przebywanie na pomostach sadzarek do ziemniaków oraz siewników i korygowanie ich pracy poprzez strącanie nadmiaru sadzeniaków lub przegarnianie ziarna ze skrzyni nasiennej. Przy tych czynnościach bardzo często dochodzi do obcięcia i urazów palców i dłoni;
• Obsługa maszyn do przygotowywania pasz – sieczkarni, śrutowników, gniotowników, mieszalników, rozdrabniaczy. Występuje tu wysokie zagrożenie urazów dłoni, pochwycenia przez wały napędowe i pasy transmisyjne;
• Obsługa młocarni, a zwłaszcza praca na górnym pomoście młocarni oraz przy współpracującej prasie do słomy. Pracy towarzyszy duże zapylenie i hałas. Występuje też duże zagrożenie pochwycenia i uderzenia pasami transmisyjnymi, niebezpieczeństwo pochwycenia ręki, zagrożenie upadkiem z pomostu, pochwycenia przez elementy prasy;
• Cięcie drewna przy pomocy pilarki tarczowej ("krajzegi", "cyrkularki") oraz wykonywanie czynności pomocniczych przy tej pracy: podawanie i odbieranie materiału, usuwanie trocin i inne prace porządkowe. Pilarka jest jedną z najniebezpieczniejszych maszyn, przy której następuje najwięcej okaleczeń, amputacji oraz wypadków śmiertelnych. Każdy kontakt z tarczą piły kończy się poważnym urazem. Zagrożenie wzrasta, gdy pilarka nie ma osłon, klina rozszczepiającego, urządzenia podającego materiał do cięcia poprzecznego;
• Wszelkie prace przy użyciu pił łańcuchowych – przecinanie pni, okrzesywanie gałęzi, prześwietlanie drzew itp.;
• Ścinanie drzew, ściąganie, załadunek i rozładunek drewna o średnicy większej niż 15 cm;
• Obsługa dmuchaw, przenośników taśmowych i ślimakowych;
• Załadunek, wyładunek i wysiew tlenkowego wapna nawozowego (wapna palonego);
• Prace z użyciem rozpuszczalników organicznych (benzyny, rozpuszczalniki nitro, chlorokauczukowe i inne). Ponadto składniki farb, lakierów i klejów są szkodliwe dla zdrowia, niektóre są rakotwórcze, mają właściwości narkotyczne, ulegają rozpuszczeniu w tkance mózgowej, powodując trwałe szkody. Ich pary tworzą w powietrzu mieszaniny wybuchowe.
• Topienie i podgrzewanie lepiku i smoły;
• Rozpalanie i obsługa pieców centralnego ogrzewania;
• Obsługa parników i kotłów do gotowania;
• Obsługa rozpłodników – buhajów, ogierów, tryków, knurów. Są one zwykle agresywne i wymagają obsługi dorosłej osoby ze względu na zagrożenie kopnięciem, uderzeniem, przygnieceniem, pogryzieniem;
• Załadunek i rozładunek zwierząt, prace przy uboju i rozbiorze zwierząt;
• Opróżnianie zbiorników i wywóz gnojówki, gnojowicy i szamba;
• Wykonywanie wykopów ziemnych i praca w wykopach;
• Obsługa ładowaczy i mechanicznych podnośników;
• Prace w silosach zamkniętych, zbiornikach i pojemnikach. Występuje zagrożenie uduszeniem na skutek spadku zawartości tlenu w powietrzu, zasypaniem i uduszeniem w silosach zbożowych;
• Wszelkie prace na wysokości ponad 3 metry na: pomostach, drabinach, drzewach, dachach itp.

Oczywiście nikogo nie można zmusić do zastosowania się do powyższego wykazu. Ma on służyć jako wskazówka w doborze prac, które można powierzyć dziecku. Na rodzicach i opiekunach prawnych spoczywa moralny obowiązek opieki nad dzieckiem i chronienia go przed niebezpieczeństwem, bo kiedy zdarzy się wypadek, do końca życia pozostaje wyrzucanie sobie zaniedbań, braku wyobraźni i odpowiedzialności.