Informacja o stanie realizacji programu SAPARD wg danych na dzień 27 czerwca 2003 r.

Informacja o stanie realizacji programu SAPARD według danych na dzień 27 czerwca 2003 r.

I. Działania Programu SAPARD 

1) Działania w trakcie realizacji 

W oparciu o decyzję Komisji Europejskiej z dnia 2 lipca 2002 r. o przekazaniu Polsce zarządzania Programem SAPARD, w dniu 9 lipca 2002 roku ukazało się ogłoszenie prasowe Prezesa Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa (ARiMR) informujące o rozpoczęciu z dniem 17 lipca 2002 roku przyjmowania wniosków o pomoc finansową w Działaniach: 
1. "Poprawa przetwórstwa i marketingu artykułów rolnych i rybnych"; 
2. "Inwestycje w gospodarstwach rolnych"; 
3. "Rozwój i poprawa infrastruktury obszarów wiejskich" 

W Działaniu 1, w którym beneficjentami są przedsiębiorcy oraz grupy producentów rolnych i ich związki, złożono łącznie 473 wnioski o pomoc finansową. Do dnia 27.06.2003 r. podpisano 226 umów z beneficjentami tego działania. 

W Działaniu 2, w którym beneficjentami są rolnicy, wnioski składane są od 17.07.2002 r. do wyczerpania środków. Do dnia 27.06.br. złożono 1 854 wnioski o pomoc finansową. Do dnia 27.06.2003 r. ARiMR podpisała 1 181 umów z rolnikami o udzielenie pomocy finansowej. 

W Działaniu 3, w którym beneficjentami są gminy, związki gmin i powiaty, złożono 2 032 wnioski o pomoc finansową2 oraz udzielono 1 718 promes. Do dnia 27.06.2003 r. zawarto 1 453 umowy pomiędzy ARiMR a beneficjentami tego działania. 

Ponadto na podstawie decyzji KE z dnia 2 lipca 2002 roku uruchomiono również Działanie 6. "Szkolenia zawodowe" i Działanie7."Pomoc techniczna" . W ramach Działań 6 i 7 zakończono procedurę przetargową na realizację projektów objętych finansowaniem z RUF 2000 i 2001. W Działaniu 6 podpisano 8 umów, w Działaniu 7 . 3 umowy, aktualnie trwa realizacja projektów. 


2) Działania przygotowywane do uruchomienia 

W kwietniu 2002 r. Komisja Europejska podjęła decyzję o zatwierdzeniu nowej wersji Działania 4. "Różnicowanie działalności gospodarczej na obszarach wiejskich", przyjętej przez Zespół-Komitet do Spraw Monitorowania Programu SAPARD Uchwałą nr 4 z dnia 7 lutego 2002 r. We wrześniu 2002 r. Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa przekazała Krajowemu Urzędnikowi Zatwierdzającemu (KUZ) . Podsekretarzowi Stanu w Ministerstwie Finansów procedury wdrożeniowe dla Działania 4, w celu sprawdzenia ich przez audytora zewnętrznego, w możliwie najkrótszym terminie przed wydaniem przez KUZ krajowego aktu akredytacji dla Działania 4. Jednocześnie Ministerstwo Finansów dopiero w dniu 25 listopada 2002 roku zawarło z firmą Ernst & Young Audit Sp. z o.o. umowę o wykonanie audytu przedakredytacyjnego dla Działania 4. 

W dniu 11 czerwca 2003 r. Krajowy Urzędnik Zatwierdzający wydał Krajowy Akt Akredytacji dla Działania 4 Programu SAPARD. W dniu 30 czerwca rozpoczęła się misja audytorów Komisji Europejskiej sprawdzająca przygotowanie procedur do Działania 4. Zakłada się, że rozpoczęcie przyjmowania wniosków o pomoc finansową w Działaniu 4 możliwe będzie na początku III kwartału 2003 roku. W dniu 15 kwietnia 2003 r. Rada Ministrów przyjęła rozporządzenie zmieniające rozporządzenie w sprawie szczegółowego zakresu i kierunków działań oraz sposobów realizacji zadań Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa w zakresie gospodarowania środkami pochodzącymi z funduszy Unii Europejskiej, obejmujące m.in. przepisy wprowadzające Działanie 4 .Różnicowanie działalności gospodarczej na obszarach wiejskich. oraz zmiany przyjęte przez Komitet Monitorujący w dniu 18.12.2002 r. (o których jest mowa w dalszej części materiału, w pkt. III.1.). Rozporządzenie zostanie opublikowane niezwłocznie po wydaniu przez Komisję Europejską decyzji o zatwierdzeniu zmian w Programie Operacyjnym SAPARD. 

Zgodnie z Uchwałą Nr 18 Zespołu-Komitetu do Spraw Monitorowania Programu SAPARD z dnia 18.12.2002 roku w sprawie przywrócenia realizacji schematu "Pilotażowe programy rolnośrodowiskowe" w ramach Działania 5 Programu Operacyjnego SAPARD, kontynuowane są prace zmierzające do uruchomienia tego działania jesienią 2003 roku. Na posiedzeniu w dniu 4 czerwca br., Zespół-Komitet ds. Monitorowania Programu SAPARD podjął Uchwałę nr 20 w sprawie przyjęcia opisu Działania 5. "Program rolnośrodowiskowy (projekty pilotażowe)", która umożliwia przygotowanie procedur wdrożeniowych dla ww. działania. Szacuje się, że Działanie 5 uzyska akredytację jesienią bieżącego roku. 


II. Wykorzystanie środków 

Polska podpisała z Komisją Europejską cztery Roczne Umowy Finansowe: 

• na rok 2000 w dniu 29 marca 2001 . na kwotę 171 570 075 euro, 
• na rok 2001 w dniu 6 czerwca 2002 . na kwotę 175 057 271 euro, 
• na rok 2002 w dniu 3 kwietnia 2003 . na kwotę 179 874 468 euro, 
• na rok 2003 w dniu 5 czerwca 2003 . na kwotę 181 658 615 euro. 

Aktualnie realizowane działania Programu SAPARD współfinansowane są ze środków dostępnych w ramach RUF 2000 i 2001. 
W Rocznej Umowie Finansowej na rok 2003 znajdują się zapisy wprowadzające w życie postanowienia zawarte w Rozporządzeniu Komisji Europejskiej (KE) 188/2003 z dnia 31 stycznia 2003 r. zmieniającego Rozporządzenie (KE) 2222/2000 o wydłużeniu terminów wygasania zobowiązań KE w ramach Rocznych Umów Finansowych 2000, 2001 i 2002, odpowiednio do końca 2004, 2005 i 2006 roku. Dzięki temu zapisowi mogą być przedłużane terminy realizacji umów zawartych pomiędzy Agencją Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa a beneficjentami Programu SAPARD. 

W związku z niedoborem środków w Działaniu 3, na wniosek Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi, Zespół.Komitet do Spraw Monitorowania Programu SAPARD na posiedzeniu w dniu 5 listopada 2002 podjął uchwałę w sprawie przesunięcia środków finansowych pomiędzy działaniami Programu SAPARD w ramach środków z RUF 2000. Przesunięto kwotę 47 349 252 euro (35 511 939 euro ze środków UE + 11 837 313 euro ze środków krajowego współfinansowania) z Działania 1, w którym pozostały środki niewykorzystane, na Działanie 3, gdzie kwota wnioskowanej pomocy przewyższała dostępny dla tego działania limit. 

Stopień wykorzystania środków z RUF 2000 i 2001, według stanu na 27 czerwca 2003 r., na podstawie wniosków uznanych za zgodne z Programem SAPARD, przedstawia się następująco: 
- Działanie 1 . 52,30% - 261 982 912,83 zł 
- Działanie 2 . 21,16% - 71 813 607,03 zł 
- Działanie 3 . 88,78% - 866 651 607,34 zł; 
natomiast na podstawie zawartych umów: 
- Działanie 1 . 40,40% - 202 360 484,02 zł 
- Działanie 2 . 15,23% - 51 690 388,89 zł 
- Działanie 3 . 67,42% - 658 179 496,27 zł; 
oraz w oparciu o promesy wydane w Działaniu 3 . 82,09% . 801 317 902,78 zł3. 

Ponadto dokonano 214 płatności na łączną kwotę 11 581 941,85 zł, w tym 205 płatności w ramach Działania 2 na kwotę 8 803 482,40 zł oraz 9 w Działaniu 1 na kwotę 2 778 459,45 zł. 


III. Zmiany w Programie Operacyjnym SAPARD 

Modyfikacje Programu Operacyjnego SAPARD mają na celu zwiększenie absorpcji środków pomocowych. 

1) zmiany wprowadzone przez Zespół-Komitet do Spraw Monitorowania Programu SAPARD na posiedzeniu w dniu 18 grudnia 2002 roku: 

• w Działaniu 1: 
- wprowadzenie jednolitego poziomu finansowania na poziomie 50% kosztów kwalifikowanych, bez podziału na kategorie inwestycji; 
• w Działaniu 2: 
- podwyższenie górnych limitów produkcji mleka z 350 000 l/rok do 550.000 l/rok i trzody chlewnej z 250 na 600 stanowisk dla tuczników (w cyklu zamkniętym z 25 na 60 stanowisk dla macior) . limity te stanowią jeden z warunków uzyskania pomocy finansowej w Programie SAPARD, 
- podwyższenie limitów pomocy finansowej przeliczonych proporcjonalnie do zwiększenia górnych limitów produkcji:
› z 85 000 do 130 000 PLN dla gospodarstw specjalizujących się w produkcji mleka, 
› z 110 000 do 170 000 PLN w gospodarstwach specjalizujących się w produkcji mleka, w przypadku gdy elementem inwestycji jest budowa urządzeń do przechowywania odchodów zwierzęcych, 
› z 65 000 do 150 000 PLN dla inwestycji w sektorze trzody chlewnej; 
• w Działaniu 2 i 4: 
- dopuszczenie do Programu SAPARD także rolników ubezpieczonych poza KRUS. 

Wszystkie powyższe zmiany zostały jednogłośnie, pozytywnie zaopiniowane na posiedzeniu Komitetu STAR w dniu 29 stycznia 2003 r. 
Ponadto wyjaśniono z przedstawicielami Komisji Europejskiej, że finansowanie zakupu ciągników w schematach: 2.1 "Restrukturyzacja produkcji mleka" i 2.2 "Modernizacja gospodarstw specjalizujących się w produkcji zwierząt rzeźnych" będzie możliwe po zatwierdzeniu przez Komisję Europejską modyfikacji listy kosztów kwalifikowanych (obecnie możliwe jest ujęcie zakupu ciągnika w kosztach kwalifikowanych schematu 2.3 "Zwiększenie różnorodności produkcji gospodarstw rolnych"). 

Na przełomie kwietnia i maja ARiMR przekazała erraty do procedur wdrożeniowych do Krajowego Urzędnika Zatwierdzającego (wiceministra finansów), wynikające m.in. z ww. zmian w Programie Operacyjnym SAPARD i korekty kosztów kwalifikowanych. Do ostatecznego zatwierdzenia ww. zmian konieczne jest jeszcze uzyskanie akceptacji Komisji Europejskiej na podstawie sprawdzenia ww. errat do procedur, co jest spodziewane na początku III kwartału 2003 r. 

2) zmiany wprowadzone przez Zespół-Komitet do Spraw Monitorowania Programu SAPARD na posiedzeniu w dniu 4 czerwca 2002 roku oraz w trybie obiegowym po posiedzeniu: 

• w Działaniu 1: 
- poszerzenie kręgu beneficjentów o przedsiębiorców prowadzących działalność związaną z usługowym przechowywaniem towarów zamrożonych lub schłodzonych pochodzących z przetwórstwa mleka, ryb, uboju, rozbioru i przetwórstwa mięsa a także owoców i warzyw. 
- zwiększenie maksymalnego limitu pomocy w Działaniu 1. Poprawa przetwórstwa i marketingu artykułów rolnych i rybnych do 10 000 000 zł w okresie trwania Programu. 
• w Działaniu 1 i 2: 
- dopuszczenie co najmniej trzech płatności w ramach Działania 1 oraz Działania 2 (w Schemacie 2.1. Restrukturyzacja produkcji mleka oraz w Schemacie 2.2. w ramach Komponentu 2.2.3. Modernizacja produkcji trzody chlewnej i drobiu (dla inwestycji w gospodarstwach specjalizujących się w produkcji trzody chlewnej) w taki sposób, aby wprowadzić możliwość podzielenia inwestycji na trzy etapy i dokonywać częściowej płatności pomocy po zakończeniu poszczególnych etapów inwestycji; 
• w Działaniu 2: 
- podniesienie limitu wieku rolników mogących ubiegać się o wsparcie z 50 lat do 55 lat. 

Wyżej wymienione zmiany wprowadzone przez Komitet Monitorujący w czerwcu br. muszą przejść całą procedurę akredytacyjną zanim zaczną obowiązywać, co może potrwać kilka miesięcy. 

Opracowano w Departamencie Pomocy Przedakcesyjnej i Funduszy Strukturalnych MRiRW 
Warszawa, 1 lipca 2003 roku