Główne założenia

"Strategia rozwoju polskiego przemysłu mleczarskiego" została zatwierdzona przez Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi w listopadzie 1999 r. Celem tego dokumentu jest wskazanie kierunków restrukturyzacji produkcji i przetwórstwa mleka oraz zapewnienie właściwego funkcjonowania rynku mleczarskiego.

W programie tym za najważniejsze zadania uznano poprawę jakości mleka dostarczanego do mleczarni. Jakość mleka i jego przetworów jest bowiem podstawowym parametrem decydującym o dopuszczeniu ich do obrotu rynkowego, a także ważnym atutem w konkurencji na rynku międzynarodowym i krajowym
Sformułowano cztery główne cele:

1. Stworzenie podstaw prawnych oraz instytucji odpowiedzialnych za wdrożenie instrumentów i organizację sektora mleczarskiego w Polsce:
   • opracowanie i uchwalenie ustawy o regulacji rynku mleka wraz z przepisami wykonawczymi,
   • dostosowanie struktur ARR do spełniania wiodącej roli w organizacji rynku mleczarskiego,
   • wdrożenie przepisów UE dotyczących bezpieczeństwa zdrowotnego i jakości mleka,
   • stworzenie ram prawnych i struktur organizacyjnych pozostałych niezbędnych instytucji na rynku mleka.
2. Dostosowanie standardów sanitarno-weterynaryjnych w produkcji i przetwórstwie mleka do wymagań UE, przy zapewnieniu harmonijnego rozwoju produkcji mleka, nie później niż w ciągu 2 lat po akcesji. Przede wszystkim:
   • zorganizowanie systemu kontroli jakości mleka poprzez utworzenie krajowego laboratorium referencyjnego i akredytowanych laboratoriów oceny mleka oraz stworzenie systemu identyfikacji zwierząt i gospodarstw rolnych,
   • poprawę warunków sanitarno-weterynaryjnych w gospodarstwach specjalizujących się w produkcji mleka,
   • wdrożenie standardów sanitarno-weterynaryjnych przez mleczarnie.
3. Wzrost konkurencyjności podmiotów mleczarskich i poprawa efektywności funkcjonowania sektora mleczarskiego poprzez:
   • koncentrację i specjalizację produkcji i przetwórstwa mleka,
   • działania w sferze organizacji rynku mleka,
   • rozbudowę infrastruktury technicznej i marketingowej sektora mleczarskiego,
   • poprawę efektywności procesów produkcji i przetwórstwa mleka oraz racjonalizację kosztów w " łańcuchu mleczarskim ",
4. Poprawa jakości wody w gospodarstwach rolnych oraz podniesienie poziomu ochrony środowiska w produkcji i przetwórstwie mleka poprzez:
   • poprawę jakości wody używanej w gospodarstwach,
   • racjonalną gospodarkę gnojowicą i ściekami,
   • racjonalizację zagospodarowania produktów ubocznych z przetwórstwa mleka oraz ścieków w mleczarniach,
   • unowocześnienie systemów energetycznych w zakładach przetwórczych mleka.

Głównymi źródłami finansowania programu " Strategii rozwoju polskiego sektora mleczarskiego ", obok środków własnych gospodarstw rolnych specjalizujących się w produkcji mleka i przedsiębiorstw przetwarzających mleko, będą środki budżetu państwa oraz środki UE w postaci programów PHARE i SAPARD.

Z środków publicznych i pomocowych, pozostających w dyspozycji ARiMR mogą korzystać wszystkie osoby fizyczne i prawne, zajmujące się produkcją i przetwórstwem mleka, zarejestrowane i płacące podatki w Polsce, spełniające następujące kryteria:

1. Dla gospodarstw specjalizujących się w produkcji mleka:

• sporządzenie programu rozwoju gospodarstwa, uzyskanie certyfikatu sanitarno-weterynaryjnego uprawniającego do produkcji i sprzedaży mleka, najpóźniej do 2003 roku,
• prowadzenie ewidencji przychodów i kosztów,
• prowadzenie oceny wartości użytkowej bydła.

2. Dla podmiotów przetwarzających mleko lub półprodukty mleczne na produkty mleczarskie:

• sporządzenie wiarygodnego programu rozwoju przetwórstwa mleka wraz z programem rozwoju bazy surowcowej, wyłącznie w oparciu o gospodarstwa specjalizujące się w produkcji mleka,
• uzyskanie certyfikatu sanitarno-weterynaryjnego najpóźniej do 2003 roku, pozytywnie zaopiniowanego przez Inspekcję Weterynaryjną,
• zawarcie długoterminowych umów z gospodarstwami produkującymi mleko na okres co najmniej 5 lat.

Wartość inwestycji w okresie 2000-2004 w gospodarstwach rolnych szacuje się łącznie na 13 mld zł, a przewidywane koszty dostosowania zakładów mleczarskich wyniosą około 2,5 mld zł. Łącznie koszt wprowadzenia unijnego systemu kontroli jakości oraz technicznego wyposażenia ARR i wprowadzenia unijnych zasad regulacji rynku mleczarskiego szacuje się na ponad 16055 mln zł. W tym z środków budżetowych 5055 mln zł oraz 11 mld zł z środków własnych producentów mleka i przemysłu mleczarskiego.

• Fragmenty artykułu specjalnego mgr inż. Ewy Domańskiej opublikowanego w raportach " Rynek mleka ", IV 2000
• Fragmenty artykułu dr hab. Jadwigi Seremak-Bulge i prof. Zygmunta Smoleńskiego pt. "Mleko", opublikowanego w nr 39/2000 "Nowego życia gospodarczego" z dnia 24 IX 2000 r.