W kwietniu br. odnotowano przyśpieszenie tempa wzrostu rynkowych cen zbóż. Sytuację taką wywołały m.in. pesymistyczne prognozy zbiorów zbóż w nadchodzącym roku gospodarczym, oczekiwania cenowe podmiotów rynkowych, a także niepewność rolników co do wielkości zasobów paszowych, przy bardzo wysokiej produkcji trzody chlewnej i drobiu. W celu zmniejszenia popytu na zboża i ograniczenia wzrostu ich cen w II połowie kwietnia br. zintensyfikowano sprzedaż zbóż z zapasów ARR. Od połowy kwietnia do połowy maja br. skierowano na rynek krajowy około 0,5 mln t pszenicy konsumpcyjnej.
Czynniki podażowo-popytowe
Wstępna ocena przezimowania upraw ozimych
Z przeprowadzonych przez rzeczoznawców GUS badań wynika, że w bieżącym roku straty w zasiewach ozimin będą większe niż przed rokiem, zwłaszcza rzepaku ozimego i jęczmienia ozimego. W badanych próbach polowych udział roślin żywych i nasion kiełkujących był mniejszy niż w ub.r. w wypadku pszenicy o 4 punkty procentowe (p.p.), żyta o 3 p.p., jęczmienia o 12 p.p., pszenżyta o 3 p.p. i rzepaku o 27 p.p. Straty stwierdzono w większości województw, poza kujawsko-pomorskim, wielkopolskim, podlaskim, mazowieckim i dolnośląskim.
Skup zbóż
Skup zbóż podstawowych w kwietniu br. wyniósł 131 tys. t i był mniejszy o
około 17% niż w marcu 2003 roku i o około 22% niż w analogicznym miesiącu ub.r.
(według GUS). Zboża paszowe (pszenica, żyto, jęczmień), na które jest bardzo
duże zapotrzebowanie, stanowiły w skupie zbóż podstawowych 35%.
Skup pszenicy
ogółem ukształtował się na poziomie 104 tys. t, tj. o 11% mniejszym niż
miesiąc wcześniej i o 17% mniejszym niż w kwietniu 2002 roku. Niska była podaż
żyta, którego skupiono zaledwie około 13 tys. t, o 42,5% mniej niż w marcu br. i
o prawie o jedną trzecią mniej niż w analogicznym okresie ub.r.
Łącznie w
okresie lipiec 2002 – kwiecień 2003 rejestrowany przez GUS skup zbóż
podstawowych wyniósł 6322 tys. t, w tym 5014 tys. t pszenicy i 748 tys. t żyta.
W porównaniu z analogicznym okresem poprzedniego sezonu zbóż skupiono więcej o
9%, w tym pszenicy więcej o 10%, natomiast w przypadku żyta był to poziom
zbliżony do ubiegłorocznego.
W zbliżającym się okresie przednówkowym, wskutek mniejszych już zwykle o tej porze zapasów zbóż, przy zwiększonym popycie ze strony producentów trzody chlewnej, podaż zbóż w skupie będzie niewystarczająca w stosunku do zgłaszanego zapotrzebowania.
Handel zagraniczny
Import i eksport
W sezonie 2002/03 dotychczasowy import zbóż jest znacząco (o 30%) mniejszy niż w analogicznym okresie sezonu poprzedniego. Dotyczy w większości przetworów zbożowych (głównie słód i otręby), stanowiły one bowiem około 60% importu zboża ogółem. Największej redukcji uległ przywóz ziarna żyta (kilkunastokrotnie), kukurydzy (prawie dwukrotnie) oraz pszenicy (o jedną trzecią). Według danych Głównego Inspektoratu Ochrony Roślin i Nasiennictwa, w kwietniu br. import zbóż i przetworów zbożowych wyniósł 60 tys. t (w tym 7 tys. t ziarna pszenicy) i był o 15% mniejszy niż w marcu br. i o 23% mniejszy niż w tym samym okresie przed rokiem.
Łącznie w okresie lipiec ub. r. – kwiecień br. zaimportowano 506 tys. t zbóż
i ich produktów pochodnych (w tym 59 tys. t pszenicy, 8 tys. t żyta, 87 tys. t
jęczmienia i 39 tys. t kukurydzy). Główną przyczyną tej skali importu ziarna
były niskie ceny zbóż na rynku krajowym przy wysokich cenach na rynkach
zagranicznych oraz wzrost od III kwartału 2002 roku kursu euro i USD w relacji
do złotówki. W najbliższych tygodniach może wystąpić potrzeba uzupełnienia
krajowej podaży zbóż paszowych ziarnem pochodzącym z zagranicy. W związku z tym
złagodzone zostały dotychczasowe warunki importu, poprzez zmniejszenie obciążeń
finansowych przy składaniu wniosków o pozwolenia importowe z 10 euro/t do 1
euro/t oraz ponowne uruchomienie bezcłowego kontyngentu z UE. Według opinii
specjalistów, przy tym poziomie cen zbóż na rynkach zagranicznych opłacalny jest
import zbóż paszowych (zwłaszcza żyta z Niemiec i jęczmienia z Czech). Natomiast
ceny ziarna konsumpcyjnego wysokiej jakości w imporcie są nadal wyższe od cen
krajowych.
Układ cen na rynku krajowym i zagranicznym promował natomiast
eksport zbóż. Według oficjalnych już danych GUS, w okresie lipiec ub.r. – marzec
br. wywieziono z kraju 841 tys. t zbóż łącznie z produktami pierwotnego
przetwórstwa (w ekwiwalencie ziarna), w tym 823 tys. t pszenicy. Ocenia się, że
od kwietnia br., kiedy rozpoczął się dynamiczny wzrost krajowych cen zbóż,
możliwości eksportu zmniejszyły się.
Działania ARR
W końcu I kwartału br. przewidywania ekspertów o prawdopodobnym spadku tegorocznych zbiorów oraz utrzymujący się wysoki poziom produkcji zwierzęcej spowodowały, że na giełdach towarowych wzrósł popyt na zboże (zwłaszcza paszowe). W tej sytuacji od połowy kwietnia br. Agencja Rynku Rolnego wyraźnie zwiększyła sprzedaż ziarna i prowadzi ją wyłącznie na rynek krajowy.
Łącznie od połowy listopada ub.r. do 28 maja br. sprzedano 950 tys. t pszenicy (z tego 370 tys. t na eksport) i 121 tys. t żyta. Sprzedaż ziarna pszenicy zrealizowana na rynku krajowym od połowy kwietnia do 28 maja br. stanowiła około 50% sprzedaży ogółem i wyniosła około 500 tys. t.
Tendencje cenowe
Krajowe ceny skupu zbóż
W kwietniu br., a zwłaszcza w II jego połowie, nastąpiło przyśpieszenie tempa wzrostu cen rynkowych zbóż, które zbliżyły się do poziomu notowanego w analogicznym okresie przed rokiem.
Według danych GUS,w kwietniu br. średnia cena skupu pszenicy wyniosła 475 zł/t (bez VAT) i była o 4,5% wyższa niż w poprzednim miesiącu. W porównaniu do analogicznego okresu w 2002 roku była nieznacznie niższa – o około 1%. Ziarno to było najdroższe w woj. mazowieckim (średnio 484 zł/t), zachodniopomorskim i pomorskim (po 481 zł/t), a najtańsze w woj. warmińsko-mazurskim (446 zł/t).
Średnia cena żyta w kwietniu br. wyniosła 377 zł/t (bez VAT) i była o blisko
4% wyższa niż w marcu br. i o około 1% wyższa niż przed rokiem.
Najwyższe
Analizy i prognozy
Dane meldunkowe za styczeń-kwiecień 2003 r. ceny tego ziarna notowano w woj.
zachodniopomorskim (średnio 411 zł/t), a najniższe w woj. podkarpackim (340
zł/t). Według danych Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi, w połowie maja br.
przeciętna cena skupu pszenicy konsumpcyjnej wyniosła 518 zł/t (bez VAT), a żyta
431 zł/t.
Przewiduje się, że w najbliższym okresie tempo wzrostu cen zbóż
może być wolniejsze. Zintensyfikowana sprzedaż zbóż z zapasów ARR znacząco
złagodziła niedobory rynkowe ziarna konsumpcyjnego, natomiast braki zbóż
paszowych częściowo uzupełniane są ich importem.
Targowiskowe ceny zbóż
W obrocie targowiskowym (według GUS) ceny pszenicy i żyta w kwietniu br. były wyższe odpowiednio o około 9% i 3% w stosunku do średnich cen skupu zbóż.
Przeciętna cena pszenicy na targowiskach wyniosła 516 zł/t i była o około 4% wyższa niż w marcu br., ale o około 1% niższa aniżeli w analogicznym okresie ub.r.
Za żyto średnio w kraju płacono 389 zł/t, tj. o 3% więcej niż przed miesiącem i tyle samo, co przed rokiem. Według danych Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi, w połowie maja br. cena pszenicy na targowiskach wynosiła 557 zł/t, a żyta 426 zł/t.
Ceny zbóż na giełdach towarowych
W kwietniu br. podobne tendencje cenowe zbóż do notowanych w skupie i na
targowiskach wystąpiły również na giełdach towarowych. Średnia cena transakcyjna
pszenicy konsumpcyjnej wynosiła 493 zł/t i była o blisko 7% wyższa niż w marcu
br., przy czym w końcu miesiąca osiągnęła już 567 zł/t. W większym stopniu (o
11%) wzrosła cena pszenicy paszowej, osiągając poziom 487 zł/t. Żyto podrożało w
ciągu miesiąca najmniej (o 3%), osiągając średnio na giełdach cenę 370
zł/t.
Według danych MRiRW, końcu maja br. (19–25.05) ceny pszenicy
konsumpcyjnej kształtowały się w granicach 516–556 zł/t, a żyta 485–523 zł/t. Na
giełdach pojawiły się również zboża pochodzące z importu, tańsze od ziarna
krajowego. Dotyczy to pszenicy paszowej oferowanej w końcu maja br. do sprzedaży
po 440 zł/t (loco magazyn), jęczmienia paszowego po 560 zł/t i kukurydzy po 500
zł/t.
Według opinii maklerów, obecnie na giełdach krajowych tempo wzrostu cen
zbóż uległo niewielkiemu spowolnieniu. W najbliższym okresie, spodziewany import
zbóż paszowych może wpłynąć na zmniejszenie ogólnego popytu na ziarno krajowe, a
w konsekwencji na poziom ich cen.
Ceny zbóż na rynkach zagranicznych
Według notowań Reutera (na podstawie danych FAMMU/FAPA), w kwietniu br. na giełdach w USA ceny pszenic konsumpcyjnych utrzymały się na poziomie zbliżonym do notowanego w marcu br. i w transakcjach rzeczywistych wynosiły: pszenica HRW Nr 2 – 141 USD/t (560 zł/t) i pszenica SRW Nr 2 – 128 USD/t (508 zł/t). W porównaniu do analogicznego okresu ub.r. ceny te były wyższe odpowiednio o 19% i 11%.
Analizy i prognozy
Na rynku niemieckim odnotowano spadek cen pszenicy konsumpcyjnej o około 2%, do poziomu 138 USD/t (546 zł/t). Jedynie na giełdach we Francji nastąpił około 3-proc. miesięczny wzrost cen tego ziarna, za które przeciętnie płacono 118 USD/t (467 zł/t). Według dziennych notowań Reutera, w połowie maja br. ceny pszenicy HRW Nr 2 wynosiły średnio 144 USD/t, a SRW Nr 2 – 126 USD/t, tj. podobnie jak w kwietniu br.
Na rynku francuskim i niemieckim pszenica podrożała do odpowiednio 125 USD/t i 146 USD/t. W końcu maja br. cena transakcyjna jęczmienia paszowego na giełdach we Francji wynosiła średnio 110 USD/t, a w Niemczech 138 USD/t.
Kukurydza na rynku francuskim w tym okresie sprzedawana była po 120–125 USD/t.
.png)
Zaloguj przez Facebook
