O strategii rozwoju obszarów wiejskich w woj. podkarpackim, w tym na terenach górskich, dyskutowano w poniedziałek w Rzeszowie na posiedzeniu Zespołu analizującego szanse i zagrożenia oraz potencjalne kierunki rozwoju obszarów wiejskich w województwie podkarpackim.
Na posiedzeniu Zespołu w Podkarpackim Urzędzie Wojewódzkim w Rzeszowie omówiono wyniki prac w zakresie rozwoju rolnictwa na obszarach górskich w woj. podkarpackim. Wskazane zostały wyzwania, jakie stoją przed rolnictwem na obszarach górskich na Podkarpaciu oraz szanse rozwojowe dla rolnictwa na tych terenach.
W posiedzeniu tym wziął udział wiceminister Rolnictwa i Rozwoju Wsi Ryszard Zarudzki, który przedstawił główne założenia i etapy realizacji „Planu dla wsi”.
Jak mówił wiceminister na późniejszej konferencji prasowej spotkanie dotyczyło szans rozwojowych rolnictwa obszarów wiejskich, głównych priorytetów jak i spraw dotyczących wyzwań rozwojowych.
Podkreślił, że ten dokument jest podstawą do programowania strategii rozwoju kraju, do terytorializacji tej polityki, jak i do ustanowienia tego, co w najbliższym czasie zostanie podsumowane: prac wszystkich województw z Polski południowej, dotyczących polityki górskiej.
„To jest plan dla wsi, to jest zapowiedziany przez pana premiera i pana ministra (Jana Krzysztofa) Ardanowskiego kierunek rozwojowy, który regionalizuje politykę rolną w tym przypadku, w wykonaniu: polityka górska dla obszarów rolnictwa i obszarów wiejskich” – mówił Zarudzki.
Obecny na konferencji prasowej zastępca dyr. Wydziału Środowiska i Rolnictwa w Podkarpackim Urzędzie Wojewódzkim Stanisław Zając zauważył, że obszary górskie w skali całego kraju ogólnie zajmują małą powierzchnię - około 8 proc., ale jest to bardzo ważny teren, który wymaga wsparcia i zauważenia jego potencjału.
„Rolnictwo na obszarach górskich ma swoje ograniczenia, które wynikają z ram historycznych. Ukształtowanie terenu, wysokość nad poziom morza, nachylenia, spadki, rozdrobnienia agrarne, krótki okres wegetacyjny, w sumie duża liczba opadów atmosferycznych - to sprawia, że na tych terenach ciężko jest gospodarować” – ocenił Zając.
Zauważył, że powierzchnia takich gospodarstw jest mała, wynosi średnio 5 ha, co nie daje przewagi konkurencyjnej w stosunku do gospodarstw na terenach nizinnych. Wskazywał na konieczność różnicowania dochodów na gospodarstwach rolnych na ternach górskich. Wśród ograniczeń wymienił też kwestie związane z odchodzeniem ludzi od rolnictwa.
Podkreślił jednocześnie, że obok ograniczeń są też szanse. Jedną z nich są czyste przyrodniczo tereny, „które na pewno są miejscem dla rolnictwa ekologicznego”.
Jak mówił, eksperci wskazują na wykorzystanie użytków zielonych w aspekcie chowu bydła mleczno-mięsnego.
„Argumentują, że wykorzystanie i doskonalenie podkarpackiego, naturalnego wypasu jest to program regionalny, który przyczynia się do zwiększenia opłacalności produkcji dla gospodarstw uczestniczących w programie, ale również hamuje tendencję spadkową, jeżeli chodzi o pogłowie zwierząt na tych obszarach” – zaznaczył wicedyrektor.
Zauważył także, że aby poprawić kierunki działań w woj. podkarpackim wymagane jest m.in. podjęcie kwestii związanych z poprawą opłacalności produkcji na terenach rolniczych, kwestii organizacji rynków, które obecnie na terenach górskich są małe, albo ich praktycznie nie ma.
„Ważną rzeczą dla terenów górskich: Bieszczad, Beskidu Niskiego jest kwestia bioróżnorodności. Mamy nadzieję i proponujemy, żeby ten program stał się programem rządowym, wspieranym centralnie, realizowanym regionalnie przez samorząd woj. podkarpackiego” – mówił Zając.
Zespół, którego prace pozwoliły na określenie potencjałów oraz na identyfikację potrzeb rozwojowych obszarów wiejskich i sektora rolno-spożywczego w województwie podkarpackim został powołany w 2017 r. przez wojewodę podkarpackiego zgodnie z wytycznymi resortu rolnictwa.
W składu Zespołu weszli m.in. przedstawiciele najważniejszych instytucji oraz organizacji rolniczych, urzędu statystycznego, regionalnej dyrekcji ochrony środowiska, jednostek samorządu terytorialnego, a także środowisk naukowych oraz organizacji i związków branżowych z terenu woj. podkarpackiego.
Wyniki przeprowadzonych analiz, uzupełnione o wiedzę i doświadczenie zawodowe członków Zespołu, umożliwiły określenie kierunków rozwoju i listę priorytetowych projektów rozwoju obszarów wiejskich i sektora rolno - spożywczego na Podkarpaciu.
Przygotowany przez Zespół projekt Strategii rozwoju rolnictwa i obszarów wiejskich w województwie podkarpackim do 2030 r. składa się z części diagnostycznej i projektowej.
Część diagnostyczna zawiera opis sytuacji społeczno-gospodarczej obszarów wiejskich województwa z analizą sytuacji pod kątem mocnych i słabych stron, analizę SWOT oraz opis obszarów wiejskich w ujęciu geograficznym.
W części projektowej określone zostały kierunki interwencji, działania, priorytety rozwoju obszarów wiejskich województwa, w tym rolnictwa. Zaproponowane rozwiązania mają służyć zwiększeniu opłacalności produkcji rolnej i poprawie jakości życia na wsi.
Opracowany dokument posłuży jako wkład do aktualizacji Strategii zrównoważonego rozwoju wsi, rolnictwa i rybactwa na lata 2012- 2020 (2030), a także będzie mógł zostać wykorzystany w procesach planowania strategicznego i pracach programowych, w tym aktualizacji Strategii rozwoju województwa podkarpackiego, za co odpowiada samorząd województwa.
Agnieszka Pipała (PAP)