To mit, że Wspólna Polityka Rolna rozwiąże nasze problemy

Takie stwierdzenie padło z ust pana Jana Krzysztofa Ardanowskiego, doradcy Prezydenta RP, na VIII posiedzeniu Krajowej Rady Izb Rolniczych III kadencji, które odbyło się 10 grudnia 2008 r. w gmachu Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi. Liczenie tylko na Wspólną Politykę Rolną to nieporozumienie – podkreślał były minister rolnictwa. Potrzebna jest dodatkowo własna polityka narodowa, z odpowiednimi instrumentami wsparcia z krajowych środków budżetowych. Takie możliwości Unia Europejska daje  i należy je wykorzystywać. Tak robią inne kraje członkowskie.
Czym jest wsparcie krajowe?

Wsparcie krajowe polega na podejmowaniu przez organy władzy państwowej przedsięwzięć
finansowanych z budżetu państwa (bądź samorządu, czy innych instytucji prawa publicznego)
oraz innych działań o charakterze niefinansowym, wspierających ekonomicznie funkcjonowanie określonych przedsiębiorstw lub gospodarstw rolnych,  sektorów gospodarki,  regionów lub wytwarzanie określonych produktów. Wsparcie krajowe w sektorze rolnictwa obejmuje wszystkie  formy  pomocy  państwa dotyczące produkcji, przetwarzania i obrotu produktami rolnymi.  Należy zwrócić jednak uwagę, że udział krajowy w finansowaniu instrumentów wspieranych z budżetu UE nie jest zaliczany do pomocy państwa.   

Jakie są podstawowe zasady udzielania wsparcia krajowego ?

Wsparcie krajowe w rolnictwie może być  przyznane  jeśli  spełnia ono jednocześnie następujące kryteria:  

a.  nie pogarsza warunków konkurencji,

b.  jest  zgodne  ze Wspólną  Polityką  Rolną,    polityką rozwoju obszarów wiejskich  oraz międzynarodowymi zobowiązaniami UE, przede wszystkim w ramach WTO,

c. sprzyja zwiększeniu aktywności gospodarczej w regionach,

d. jest selektywne, to znaczy dotyczy określonej grupy beneficjentów spełniających wyznaczone warunki wsparcia (nie ma charakteru instrumentu ogólnego),

e. daje przedsiębiorstwom  lub gospodarstwom rolnym korzyści, których one nie są w stanie osiągnąć w zwykłych warunkach.
                                                 
 Pomoc krajowa mająca na celu  jedynie  poprawę sytuacji finansowej odbiorcy bez odpowiednich działań ze strony beneficjenta nie może być uznana za zgodną  z  Traktatem ustanawiającym Wspólnotę Europejską.

Wsparcie krajowe udzielane przez państwa  Unii  Europejskiej  musi  być zgodne z  czterema
ogólnymi zasadami: przejrzystości, subsydiarności, spójności i proporcjonalności.

Zasada przejrzystości oznacza,  że udzielona pomoc jest  łatwa do skontrolowania oraz łatwo określić jej wysokość. Zgodnie z tą zasadą wnioski o udzielanie wsparcia ze źródeł publicznych muszą być przedstawione Komisji Europejskiej.
 
Zasada subsydiarności  jest  jedną z najważniejszych zasad prawa wspólnotowego. Oznacza, że każde państwo jest odpowiedzialne za większość działań realizowanych na jej terytorium, a na szczeblu wspólnotowym powinny być podejmowane jedynie takie działania, które zapewniają większą skuteczność.

Zasada spójności, zwana również zasadą solidarności europejskiej, polega na dążeniu  do wyrównania poziomu życia między poszczególnymi krajami członkowskimi i regionami Europy. Na tej zasadzie  opiera  się  polityka  regionalna  Unii  oraz  wynikające z niej kryteria oceny pomocy regionalnej stosowane przez Komisję.

Zasada proporcjonalności jest dochowana wtedy, gdy wielkość, czas trwania oraz zakres wsparcia są proporcjonalne do rangi rozwiązywanego problemu. Pomoc państwa nie może również przekroczyć maksymalnych, ustanowionych w  prawie  wspólnotowym pułapów pomocy dla poszczególnych jej rodzajów, form i sektorów gospodarki.